Koncepcja Obronna RP: Nowa dywizja i myśliwce 5. generacji

Myślą przewodnią dokumentu jest zwiększanie zdolności do odstraszania w oparciu o własny potencjał obronny "na czele z modelowaniem pożądanego modelu Sił Zbrojnych RP". Podejście antydostępowe A2/AD jest zdefiniowane jako podstawa polskiej strategii obronnej, z czym wiąże się zwiększenie możliwości rażenia w sposób kosztowo-efektywny.

"Siły Zbrojne RP w 2032 roku mają być na to gotowe w każdym aspekcie - posiadać nowoczesny sprzęt o wysokim potencjale, wyszkolonych żołnierzy i przećwiczone procedury działania" - czytamy w dokumencie. Jego prezentacji dokonał Tomasz Szatkowski, podsekretarz stanu w MON. 

Jednym z kryteriów procesu (tworzenia dokumentu - przyp. red.) była obiektywizacja. Stworzyliśmy własną metodologię. To jest rodząca się polska szkoła strategiczna.

Jak zaznaczono, na kształt koncepcji znaczący wpływ miało m.in. ćwiczenie dowódczo-sztabowe pt. ZIMA-17.

Szatkowski zaznaczył również, że istotne dla rozwoju sił zbrojnych Polski będzie wzmacnianie współpracy wojskowej w regionie (szczególnie w basenie Morza Bałtyckiego, Grupy Wyszehradzkiej, z Rumunią oraz całą wschodnią flanką NATO). "Wraz z Niemcami i Danią oraz przy współpracy ze strony innych sojuszników, współtworzymy największe regionalne dowództwo typu korpuśnego. [...] Jednocześnie planujemy utworzenie kolejnego dowództwa w Krakowie". 

W ocenie MON najważniejsze dla Polski pozostają Wojska Lądowe oraz Siły Powietrzne. Utworzona zostanie czwarta dywizja wojsk operacyjnych, zwiększeniu ulegnie również liczba brygad. Potrzeba sformowania dodatkowej dywizji mogła prawdopodobnie wynikać między innymi z dążenia do wzmocnienia potencjału obronnego we wschodniej części kraju, gdyż został on osłabiony poprzez rozformowanie 1. Dywizji w 2011 roku. Oprócz utworzenia nowej jednostki, wzmocniony będzie potencjał już istniejących. Zbudowany zostanie nowy, efektywny system zabezpieczenia logistycznego wojska, opierający się na zapewnieniu własnego oddziału wsparcia dla każdej dywizji. Wiceminister Szatkowski przyznał we wcześniejszym wywiadzie dla Defence24.pl, że jednostki wsparcia na szczeblu dywizji - rozpoznania, logistyki, zostały kilka lat temu mocno zredukowane.

Zakładany jest również rozwój Wojsk Specjalnych, które "wzmocnią swój potencjał". Główną misją Wojsk Obrony Terytorialnej będzie współdziałanie z wojskami operacyjnymi, "głównie jako lekka piechota". "Będą również przystosowane do odpierania działań nieregularnych i wsparcia zarządzania kryzysowego" - mówi dokument. Model sił zbrojnych RP w 2032 roku opierać się będzie także o zintegrowany system antydostępowy na Bałtyku, oparty na okrętach podwodnych (których liczbę minister Macierewicz określił na cztery), Nadbrzeżnych Systemach Rakietowych oraz działaniach minowych i lotnictwie. Z informacji przekazanych na konferencji prasowej wynika, że programy okrętów obrony wybrzeża Miecznik i okrętu patrolowego z funkcją zwalczania min czapla zostaną zamknięte. Wcześniej, w czasie prezentacji zaznaczono, ze zdolności ochrony szlaków morskich będą pozyskiwane, ale dopiero w drugiej kolejności, po zbudowania systemu antydostępowego.

Resort obrony zapowiada również położenie nacisku na rozwój i rozbudowę dalekosiężnej artylerii lufowej i rakietowej, "co umożliwi w połączeniu z nowymi śmigłowcami szturmowymi efektywny manewr ogniowy". Na liście zakładanych priorytetów badawczo-rozwojowych znajdziemy również: energię skierowaną, bezpilotowe platformy powietrzne, morskie i lądowe (głównie jako środek rozpoznawczy), nowoczesne sensory i optoelektronika oraz łączność i systemy wsparcia dowodzenia.

Co więcej, kluczową rolę odstraszającą mają pełnić Siły Powietrzne, na których wyposażeniu znajdzie się broń precyzyjna dalekiego zasięgu oraz myśliwce 5. generacji. W trakcie briefingu prasowego Szatkowski zaznaczył, że będą to co najmniej dwie eskadry składające się z maszyn 5. generacji (program Harpia), w skład floty wejdą też maszyny generacji 4+. Nie wiadomo jednak w jakim stosunku, ostateczne decyzje zostaną podjęte na późniejszym etapie, gdyż stosunek efektywności maszyn generacji 5 i 4+ ulega zmianom w czasie. 

„Będziemy anulować programy, które były swego rodzaju ersatze (…). Skoncentrujemy się na planie czołgu nowej generacji. (…) Może to być świetny projekt dla kooperacji przemysłowej bądź dla innego kooperacji zagranicznej” – powiedział Szatkowski, nawiązując do zakończenia programu Gepard o którym powiadomił jeszcze wczoraj. Wiadomo również, że resort obrony planuje modernizację wybranego posiadanego sprzętu wojskowego (2S1 Goździk, WR-40 Langusta, Dana, T-72 oraz PT-91). Innym priorytetem będzie zakup przeciwpancernych pocisków kierowanych. Oczywiście jednym z najbardziej podstawowych obszarów jest wielowarstwowa obrona powietrzna, z naciskiem na autonomiczność i zdolności przetrwania na polu walki.

Czytaj też: Co po Gepardzie? Pancerna karuzela w Wojsku Polskim [ANALIZA] 

Zmiany w strukturze dowodzenia 

Koncepcja odpowiada na pytanie jakie mają być polskie Sił Zbrojne w 2032 r. W ocenie autorów dokumentu istnieje potrzeba podjęcia pilnych kroków zmierzających do przebudowy struktury SZ RP. W związku z planowaną reformą systemu dowodzenia rola Szefa Sztabu Generalnego oraz Naczelnego Dowódcy ma zostać połączona. Sztab Generalny ma być "kluczowym narzędziem planistyczno-doradczym" uzupełnionym o dodatkowy element, jakim będzie Inspektorat Szkolenia i Dowodzenia. Nowy system powinien być prosty, a funkcje i role jasno rozdzielone. Ponadto ma zapewnić sprawne przejście systemu z modelu funkcjonowania w czasie pokoju do modelu czasu wojny.

Czytaj więcej: Zmiany systemu dowodzenia. Ułatwić transformację z czasu "P" do czasu "W" 

Kierownictwo resortu obrony podkreśla, że osiągnięcie wymienionych celów związane będzie ze zwiększeniem liczebności sił zbrojnych do ok. 200 tys. żołnierzy (w tym 53 tys. wojskowych WOT). Zwiększy się także liczba pracowników cywilnych wojska. Reformie i unifikacji podlegać będzie szkolenie rezerw osobowych.

Szatkowski zakończył prezentację uwagą o potrzebie odtworzenia kultury strategicznej oraz stworzeniu zrębów cywilnego planowania i kontroli w resorcie. "Strategiczny Przegląd Obronny musi być wydarzeniem cyklicznym” – powiedział Szatkowski.