Rosja-Ukraina: nowe rozdanie? Szczyt "normandzkiej czwórki" i rezolucja ZO ONZ

Podczas wspólnej konferencji prasowej po zakończeniu rozmów prezydent Francji Emmanuel Macron stwierdził, że „po raz pierwszy od trzech lat idziemy do przodu”. "Fakt, iż jesteśmy dzisiaj tutaj obok siebie w Paryżu jest ważnym rezultatem" - powiedział dodając, iż ważne jest także to, że udało się doprowadzić do wznowienia rozmów po latach braku postępów w tej dziedzinie.

Głównymi postanowieniami szczytu ma być doprowadzenie do zawieszenia broni na wschodzie Ukrainy do końca 2019 roku oraz organizacja kolejnego szczytu w formacie normandzkim za cztery miesiące, w marcu 2020 roku. Przywódcy Ukrainy, Rosji, Niemiec, i Francji potwierdzili konieczność wprowadzenia w życie porozumień mińskich z 2015 roku. Prezydenci Ukrainy i Rosji Wołodymyr Zełeński i Władimir Putin określili spotkanie jako "potrzebne i przydatne".

Odblokowaliśmy dialog i to jest pozytywne. (...) Poruszono wiele tematów, moi rozmówcy powiedzieli, że to jest bardzo dobry rezultat, jak na pierwsze spotkanie. Dla mnie, szczerze mówiąc, to za mało; chciałem rozwiązać wiele problemów (...) Zgodziliśmy się co do środków, które mają zaprowadzić pokój we wschodniej Ukrainie (...) federalizacja Ukrainy nie jest możliwa (...) priorytetem jest odzyskanie kontroli nad terytorium ukraińskim.

Podsumowując konferencję prasową Zełenski podkreślił, że „Donbas i Krym pozostają terytoriami ukraińskimi”.

Chcemy deeskalacji przemocy na wschodniej Ukrainie (...) Omówiliśmy również projekty humanitarne dla regionu, aby poprawić poziom życia mieszkających tam ludzi.

Prezydent Rosji dodał, że potrzebna jest modyfikacja ukraińskiej konstytucji, aby zapewnić specjalny status dla Donbasu oraz podziękował prezydentowi Macronowi i kanclerz Merkel za zaangażowanie w prowadzanie rozmów pokojowych. Putin podkreślił też potrzebę wymiany wszystkich zidentyfikowanych więźniów, do której ma dojść w grudniu 2019 roku.

Kanclerz Niemiec Angela Merkel stwierdziła, że uczestnicy szczytu „wykazali dobrą wolę, ale pozostała jeszcze praca do wykonania”. Pracę tę będą wykonywać ministrowie spraw zagranicznych oraz doradcy, którzy mają wspólnie przygotowywać kolejny szczyt w formacie normandzkim. Niemiecka kanclerz potwierdziła konieczność 24-godzinnego monitorowania zawieszenia broni na wschodzie Ukrainy z udziałem niezależnych obserwatorów z OBWE. Kanclerz podkreśliła trzy ustalenia paryskiego szczytu, poza koniecznością respektowania porozumień mińskich: zawieszenie broni, rozminowywanie terenów, na których prowadzone były walki oraz wymianę więźniów.

Prezydent Macron określił rozmowy jako „bogate” podkreślając „determinację prezydenta Zełeńskiego, aby zaprowadzić pokój w swoim kraju”. „Każdy tydzień konfliktu przynosi ofiary, do tej pory było ich 13 tys.” – zaakcentował Macron, dodając, że szczyt przyczyni się do zbudowania „nowej architektury zaufania i pokoju w oparciu o porozumienia mińskie.” 

Szczyt w sprawie procesu pokojowego we wschodniej Ukrainie zorganizowany przez prezydenta Emmanuela Macrona rozpoczął się w poniedziałek popołudniu w Pałacu Elizejskim w Paryżu. Czterej przywódcy na spotkaniu w formacie normandzkim zorganizowanym po raz pierwszy od 2016 roku, przybyli do pałacu prezydenckiego około godziny 14.50. Szczyt rozpoczęto spotkaniami dwustronnymi. Po nich około godziny 17.20 przywódcy rozmawiali wspólnie przy okrągłym stole. Było to pierwsze spotkanie prezydentów Putina i Zełeńskiego twarzą w twarz. Obaj prezydenci zasiedli przy stole naprzeciwko siebie. Podczas szczytu doszło do rozmów w cztery oczy obu prezydentów. Rozmowy te rozpoczęły się około godziny 19. Rosyjskie agencje prasowe informowały, jeszcze przed wspólnymi wypowiedziami dla mediów głów państw, że „prezydent Putin wyszedł z rozmów zadowolony”.

Wspólna konferencja prasowa przywódców, zapowiadana początkowo na godzinę 18.30, rozpoczęła się ze znacznym opóźnieniem przed północą, po rozmowach dwustronnych Zełeńskiego i Putina. Przed spotkaniem administracja prezydenta Putina oraz urzędnicy Zełeńskiego informowali, że spotkanie obu prezydentów „nie będzie miało ograniczeń czasowych”.

Za przyjętą w poniedziałek przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją ws. Krymu opowiedziały się 63 kraje, przeciwnych było 19, a 66 wstrzymało się od głosu. ZO  potępiło wzrastającą obecność wojskową Rosji w rejonie Morza Czarnego i Morza Azowskiego, zakłócanie rejsów statków handlowych a także budowę mostu nad Cieśniną Kerczeńską.

Reprezentant delegatury Unii Europejskiej przy ONZ Guillaume Dabouis podkreślił w swym wystąieniu, że UE nie uznaje nielegalnej aneksji Krymu i miasta Sewastopol przez Federację Rosyjską. Potępił to jako naruszenie prawa międzynarodowego.