Rosyjskie A-50 wróciły nad Ukrainę

Znaczenie samolotów A-50 dla Rosji

Samoloty A-50, znane pod oznaczeniem NATO „Mainstay”, są jednymi z najważniejszych elementów rosyjskiej sieci rozpoznawczej i dowodzenia w powietrzu. Wyposażone w potężne radary, umożliwiają śledzenie celów powietrznych i naziemnych na duże odległości. Działają podobnie, jak amerykańskie AWACS i są wykorzystywane do kierowania operacjami myśliwców oraz wykrywania potencjalnych zagrożeń.

Po zniszczeniu dwóch rosyjskich samolotów A-50 przez ukraińskie siły zbrojne w 2024 roku, Rosja zaczęła operować ostrożniej, wycofując swoje maszyny z bezpośredniego sąsiedztwa linii frontu. Dlatego ich ponowna aktywność nad północną Ukrainą może sugerować próbę odbudowy zdolności rozpoznawczych.

Straty rosyjskich A-50 w trakcie wojny

Ukraina zdołała zniszczyć dwa samoloty A-50 od początku 2024 roku:

• 14 stycznia 2024 roku ukraińskie siły powietrzne zestrzeliły rosyjski samolot A-50 nad Morzem Azowskim. Informację potwierdził dowódca ukraińskich Sił Powietrznych, generał Mykoła Ołeszczuk;
• 23 lutego 2024 roku kolejny rosyjski A-50U został zniszczony nad Krajem Krasnodarskim. Maszyna została trafiona przez ukraiński system obrony powietrznej, prawdopodobnie S-200;
• 6 lutego 2023 roku na białoruskim lotnisku wojskowym w Maczuliszczach doszło do uszkodzenia rosyjskiego A-50 w wyniku ataku dronów. Odpowiedzialność za incydent wzięła na siebie białoruska grupa partyzancka BYPOL. Samolot miał zostać uszkodzony w przedniej i centralnej części,a uszkodzenia obejmowały awionikę i radar. Maszyna została później odesłana do Rosji w celu naprawy

Rosyjskie lotnictwo posiada jedynie ograniczoną liczbę tych maszyn, a każda strata znacząco ogranicza zdolność do prowadzenia operacji na froncie. Według dostępnych szacunków Rosja dysponowała przed wojną około 9-10 sprawnymi samolotami A-50.

Powrót rosyjskiego A-50 nad Ukrainę może oznaczać odbudowę zdolności rozpoznawczych Rosji po wcześniejszych stratach. Możliwe, że naprawiono uszkodzone maszyny lub przesunięto dostępne egzemplarze na nowe obszary operacyjne. Aktywność A-50 może również sugerować przygotowania do planowania nowej ofensywy.