"Warto wykorzystać każdą okazję, aby działać na rzecz bezpieczeństwa". Eksperci o ochronie granic w Lublinie [WYWIAD]

Jacek Raubo: Bezpieczeństwo granic, szczególnie w kontekście niestabilnej sytuacji na wschodzie Ukrainy oraz kryzysu migracyjnego z jakim boryka się wiele europejskich państw, jest w ostatnim czasie tematem, który skupia uwagę opinii publicznej. W jaki sposób wpływa to na działanie władz województwa lubelskiego? Jakie działania są już podejmowane oraz jakie macie Państwo w planach?

Przemysław Czarnek, wojewoda lubelski: Działania mojego urzędu polegają m.in. na stałym monitorowaniu sytuacji na przejściach granicznych oraz sytuacji w zakresie porządku publicznego. Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego funkcjonujące w ramach Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego LUW w Lublinie monitoruje regularnie i systematycznie sytuację w strefie nadgranicznej pozostając w łączności z RCB monitorującym to zagadnienie na skalę Polski, a więc także z uwzględnieniem naszego województwa. W tej materii istnieje także ścisła współpraca policji, służb celnych, straży pożarnej w województwie. Codziennie z NOSG w Chełmie moje służby otrzymują dane o liczbie wniosków złożonych na przejściach granicznych przez cudzoziemców na pobyt na terenie RP i raportują mi te zagadnienia.

Czytaj więcej: Wschodnia granica kluczowa dla UE. Konferencja i targi w Lublinie 

Będąc odpowiedzialnym za realizację inwestycji na przejściach granicznych podejmuję wszelkie pozostające w mojej kompetencji działania zmierzające do zapewnienia sprawnej i skutecznej kontroli granicznej, jak również stworzenia odpowiednich warunków do przekraczania granicy dla podróżnych. Podejmowanych jest szereg starań w pozyskaniu środków finansowych, które przeznaczane są m.in. na zwiększenie przepustowości istniejących przejść granicznych, poprawę infrastruktury granicznej oraz rozszerzenie rodzajów ruchu w czynnych przejściach granicznych.

Temu celowi służą inwestycje realizowane w bieżącym roku na przejściach granicznych na łączną kwotę ponad 11 mln zł. Zadania planowane do realizacji w 2018 r. opiewają dziś na kolejne prawie 5 mln zł, ale stale rozmawiamy o dużo szerszym spektrum działań w tym zakresie.

Dlaczego tak ważne jest współcześnie zespolenie działań różnych instytucji, począwszy od wojska, a skończywszy na administracji wojewódzkiej w zakresie zagrożeń hybrydowych, które coraz częściej wiążą się z bezpieczeństwem granic? Jakie scenariusze współpracy Pana zdaniem są w tej kwestii potrzebne?

Posiadamy porozumienia z 2. Lubelską Brygadą Obrony Terytorialnej i batalionem dowodzenia Wielonarodowej Brygady LITPOLUKRBRIG. W ramach nich prowadzimy wymianę doświadczeń i wspólne przedsięwzięcia szkoleniowe. 

Podstawą kształtowania poczucia bezpieczeństwa jest edukacja. Jak, zdaniem Pana, powinna wyglądać edukacja społeczeństwa w zakresie bezpieczeństwa granic i czy województwo lubelskie może stać się miejscem z którego rozwiązania przenoszone będą na inne części naszego kraju?

Prowadzone są szkolenia młodzieży szkolnej z przeciwdziałania różnorodnym zagrożeniom. Np. cykl zajęć z zagrożeń terrorystycznych w wyniku wzrostu zagrożenia wywołanego sytuacją migracyjną w Europie. Zajęcia takie były prowadzone w wielu szkołach na terenie województwa przez kierownika WCZK. W planach na 2017-2018 przewidziano podobne szkolenia w kolejnych powiatach, wstępnie pracownicy starostw zajmujących się tematyką zarządzania kryzysowego wyrazili zainteresowanie programem.

Obecnie jest wstępny zamysł zorganizowania cyklu zajęć związanych z zagrożeniami związanymi z przekraczaniem granic i terrorystycznymi, w porozumieniu z Kuratorium Oświaty na terenie województwa. Potrzeba wynika z wzrastającego zagrożenia na terenie Europy w powiązaniu z kryzysem migracyjnym i jednoczesnego uczestnictwa młodzieży w różnorodnych programach wymiany międzynarodowej.

Jakie dotychczasowe doświadczenia, wynikające ze specyfiki pracy administracji wojewódzkiej oraz współpracy z całością administracji rządowej oraz samorządowej, wskazują na potrzebę dyskusji o granicach właśnie w Lublinie?

Województwo lubelskie w lutym 2014 r. stanęło wobec wyzwania, jakim była spodziewana fala uchodźców z Ukrainy, w związku z wydarzeniami na Euromajdanie.

Realizowano wówczas zadania związane z przygotowaniami do obsługiwania fali uchodźców na przejściach granicznych oraz dalszego zapewnienia im warunków bytowych i pomocy medycznej, a w szczególności:

• zgodnie z Koncepcją działania w przypadku nagłego napływu dużej liczby cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prowadzono przygotowania do wprowadzenia uproszczonego trybu kontroli granicznej (przyjmowanie wniosków o ochronę międzynarodową),
• zgromadzono informacje o dostępnych miejscach zakwaterowania na terenie województwa (zapewniających ciepło),
• wytypowano miejsca ześrodkowania cudzoziemców oraz zebrano informacje dotyczące możliwości transportowania cudzoziemców z granicy do miejsc ześrodkowania,
• monitorowano liczbę dostępnych łóżek szpitalnych oraz organizowano opiekę zdrowotną dla uchodźców.

Powyższe działania były realizowane przez Urząd ds. cudzoziemców oraz administrację rządową i samorządową w województwie, ze szczególnym zaangażowaniem Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej w Chełmie, starostw powiatowych, Komendy Wojewódzkiej Policji, Żandarmerii Wojskowej.

Sytuacja na Ukrainie nadal jest niestabilna, może więc zajść konieczność ponownej realizacji działań opisanych powyżej oraz innych – w zależności od pojawiających się zagrożeń. 

Rozmawiamy w przeddzień Wschodniej Konferencji i Targów Ochrony Granic „Granice”. W jaki sposób, Pana zdaniem, powinna rozwijać się ta inicjatywa, by stać się istotnym elementem dyskusji o bezpieczeństwie naszego kraju? Jakie są oczekiwania władz województwa względem tego rodzaju inicjatywy?

Swoimi pytania trafnie zarysowali Państwo spektrum interesujących zagadnień. Są nimi z jednej strony wysiłki doskonalenia strategii działań i infrastruktury służącej ochronie granic. Z drugiej strony to umacnianie realnych więzi współdziałania między odpowiedzialnymi podmiotami, a zarazem budowanie szerokiego społecznego przeświadczenia o znaczeniu postaw proobronnych. Tu olbrzymią rolę mają działania edukacyjne. Warto wykorzystać każdą okazję, aby działać na rzecz profesjonalizmu w tej kluczowej dziedzinie życia społecznego i państwowego, jaką jest bezpieczeństwo. 

Dziękuję za rozmowę.

Zagadnienia związane z ochroną granic będą tematem Konferencji i Targów Ochrony Granic "GRANICE", odbywających się w Lublinie w dniach od 25 do 26 października. Głównym partnerem wydarzenia jest Straż Graniczna. Defence24.pl objął Konferencję i Targi Ochrony Granic "GRANICE" patronatem medialnym.

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie internetowej wydarzenia.