Strategiczna adaptacja i odporność. Morawiecki na WSF 2017: bezpieczeństwo jest bezcenne

W Warszawie rozpoczęło się kolejne już w ostatnich latach Warsaw Security Forum. Będące miejscem spotkania kluczowych polityków, wojskowych, dyplomatów oraz ekspertów z zakresu bezpieczeństwa zarówno z Polski, jak i całego świata. Defence24.pl jest głównym partnerem internetowym wydarzenia. 

W swoim wystąpieniu wprowadzającym, prezes Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego, Zbigniew Pisarski podkreślił, że bezpieczeństwo Europy jest kluczowe z perspektywy Polski. Jednak, chociażby uzyskanie niestałego miejsca w RB ONZ każe nam przypomnieć sobie, że współczesne bezpieczeństwo wymaga szerszego spojrzenia. Szczególnie, że jak zauważył, znaczenie rosyjsko-białoruskich ćwiczeń Zapad 2017 pozwala uzmysłowić sobie, iż wyzwania są tuż obok naszych granic.

Wicepremier Mateusz Morawiecki o zmianach geopolitycznych na świecie

Wicepremier Mateusz Morawiecki, w swoim wystąpieniu, podkreślił, że jesteśmy świadkami swego rodzaju przesunięcia geopolitycznego. Kontrastującego z doświadczeniami wcześniejszych lat, gdy „Pax Americana” zmagał się z „rosyjskim niedźwiedziem”. Dziś zauważalna jest stale rosnąca rola „chińskiego smoka”. Jednocześnie Rosja nie pogodziła się z tym, że przechodzi z mocarstwa globalnego na pozycję mocarstwa regionalnego. Stąd prowadzi szeroko zakrojone działania i w Polsce istnieje bardzo dobra świadomość tego. Zdaniem wicepremiera, Polska musi wkomponować się w nowy układ świata z Chinami i Stanami Zjednoczonymi, a także niepogodzoną ze swoją nową pozycją Rosją.

Wicepremier Morawiecki zaznaczył, że aktualne jest nadal klasyczne stwierdzenie, iż jeśli chcesz pokoju to trzeba gotować się do wojny. Wobec tego w Polsce rozumiana jest potrzeba wzmocnienia obronności, ale również wymóg dostosowania się do nowych wyzwań. Wobec tego następują m.in. zmiany w podejściu do roli oraz znaczenia cyberbezpieczeństwa oraz zakresu inwestycji w tym zakresie. Mając na uwadze, że wojny i konflikty mają współcześnie charakter hybrydowy, do tej hybrydowości należy odpowiednio adresować starania na płaszczyźnie przygotowań.

Stabilność finansowa i silne instytucje państwa równie ważne co wydatki na zbrojenia 

Wicepremier stwierdził także, że jednym w kluczowych wymiarów bezpieczeństwa jest stabilność finansowa państwa. Państwa wszczynają konflikty, gdy tracą stabilność ekonomiczną i o tym nie powinniśmy zapominać, a raczej być gotowi na różne ryzyka płynące z doświadczeń historycznych.

Zdaniem Morawieckiego polskie władze o tym doskonale wiedzą, dzięki czemu mogą wypełniać zobowiązania sojusznicze odnośnie 2 proc. PKB przeznaczanych już na obronność. Rozwijając jednocześnie zdolności do zwiększania poziomu wydatków w kolejnych latach. Co najważniejsze, zdaniem wicepremiera, bezpieczeństwo jest bezcenne i nie da się go zmierzyć lub porównać.

Lecz nie tylko same PKB oraz wydatki na obronność są istotne. Ważna jest również budowa silnych instytucji państwa, np. poprzez walkę z szarą strefą. 

Europa musi skutecznie współpracować w sferze bezpieczeństwa

Spoglądając na stronę praktyczną, Mateusz Morawiecki, stwierdził, że cały czas trzeba podejmować działania w zakresie racjonalizowania chociażby sfery olbrzymiego zróżnicowania uzbrojenia, współcześnie występującego wśród partnerów europejskich. Zauważalne są także dysproporcje w wydatkowaniu na obronność po stronie Europy oraz Stanów Zjednoczonych.

Kluczowe dla bezpieczeństwa są także wymiary współpracy z partnerami zewnętrznymi. Wicepremier zaznaczył także, że Inicjatywa Trójmorza powinna być rozwijana we współpracy z Europą Zachodnią (a nie przeciwko niej) oraz w kooperacji z USA. Polska świadomie traktuje swoje zobowiązania. Warszawa chce być m.in. hubem oraz kluczowym partnerem Stanów Zjednoczonych w sferze gazu. Wobec tego, rozwijanie drugiej nitki gazociągu północnego jest szkodliwe dla bezpieczeństwa.

Minister Paweł Soloch o wyzwaniu jakim jest współcześnie dla bezpieczeństwa w Europie Rosja

Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Paweł Soloch podkreślił, że Rosja jest dziś niewątpliwie wyzwaniem dla bezpieczeństwa w Europie. Szczególnie w kontekście powstrzymania jej ambicji wyrażanych przede wszystkim w Europie Środkowo-Wschodniej. Dlatego tak istotnym czynnikiem jest przewidywalność w naszym najbliższym otoczeniu, dla strony polskiej to cel podstawowy. Szczególnie, że w ostatnich latach dostrzegalna była łatwość w zastosowaniu siły militarnej w działaniach Rosji. Przykładami była wojna w Gruzji oraz konflikt na Ukrainie. Tego rodzaju działania podważają tym samym porządek bezpieczeństwa w Europie.

W dodatku, jak wskazał minister Soloch, również ćwiczenia Zapad 2017 były przykładem ograniczania przejrzystości w sferze bezpieczeństwa militarnego w Europie. Tym samym współczesna Rosja nie respektuje wcześniejszych postanowień i unormowań, w obrębie tego rodzaju manewrów. Zauważalne są także aspekty ofensywne w scenariuszach ćwiczeń wojskowych Rosji.

Strategiczna adaptacja NATO do nowych warunków bezpieczeństwa

Innym kluczowym kierunkiem dla Polski jest aktywność w obecnych staraniach w zakresie strategicznej adaptacji NATO. Jednym z jej elementów jest ustanowienie obecności na wschodniej flance, będące efektem szczytu NATO w Warszawie.

Jednocześnie jednak trzeba podkreślić, że Polska zaangażowała się politycznie, militarnie i finansowo we wzmocnienie całego NATO. Robiąc to w perspektywie 360 stopni, będąc stroną operacji wymierzonej w terrorystów z tzw. Państwa Islamskiego, utrzymując obecność w Afganistanie, działając na wschodniej flance od Bułgarii i Rumunii, aż po kraje bałtyckie.

Może należy rozpocząć dyskusję o nowej koncepcji strategicznej NATO

Przyszłoroczny szczyt NATO powinien być jednocześnie kolejnym krokiem w strategicznej adaptacji NATO. Rozważając kwestie takie jak Rosja, sytuacja na południu, wzajemne relacje NATO-UE. Być może rozpoczynając dyskusję nad nową koncepcją strategiczną Sojuszu.

Tym mocniej podkreślono, że nie wolno dublować działań NATO w ramach aktywności UE w sferze bezpieczeństwa. Równocześnie, działania powinny być podejmowane nie tylko w obrębie państw UE, ale zakładać również udział Wielkiej Brytanii, nawet po Brexicie.

Istotne jest także poprawienie klimatu relacji transatlantyckich. Zjednoczona Europa to najlepsza amerykańska inwestycja w bezpieczeństwo świata. Lecz obie strony muszą rozumieć siebie dokładnie. Wobec tego również Europa powinna wsłuchiwać się w głos Stanów Zjednoczonych szczególnie w sferze wydatków na zbrojenia.