Tajne drony USA będą finansowane w sposób jawny?

Amerykański portal Politico podczas sobotniego forum obronnościowego im. Ronalda Raegana przeprowadził rozmowę z sekretarzem Departamentu Sił Powietrznych USA Frankiem Kendallem. Wśród poruszonych tematów był ten związany z najbliższymi planami USAF wobec przyszłej ustawy budżetowej na rok fiskalny 2023. Kendall poinformował, że trwają poszukiwania funduszy na rozwój dwóch nowych tajnych programów bezzałogowych statków powietrznych. Co ciekawsze, pomimo ich tajności, finansowanie miałoby zostać zamieszczone w jawnej części amerykańskiego budżetu. 

Do tej pory tajne projekty były rozwijane za pieniądze pochodzące z tzw. czarnego budżetu, czyli niejawnej części ogólnego budżetu, służącej między innymi Departamentowi Obrony do finansowania ściśle tajnych wydatków mających przeważający wpływ na bezpieczeństwo Stanów Zjednoczonych lub pozwalających na zyskanie znaczącej przewagi nad przeciwnikiem. Do tej pory finansowane były z niego takie projekty jak Projekt Manhattan, samoloty rozpoznawcze SR-71 Blackbird i Lockheed U-2, bombowce F-117 Nighthawk i B-2 Spirit.

Sekretarz Kendall powiedział, że bardziej konkretne informacje na temat tych programów pojawią się przy okazji projektowania ustawy budżetowej na 2023 rok. Póki co wiadomo tylko tyle, że nowe, ściśle tajne BSP będą współpracowały z myśliwcami piątej (F-22, F-35) i przyszłej – szóstej generacji (którym sztandarowym przykładem w USA jest program Next Generation Air Dominance – NGAD) oraz bombowcami – w szczególności B-21 Raider.

Naturalną kwestią wydaje się, że tego typu działania są efektem wyścigu zbrojeń, jaki się toczy pomiędzy USA a Chińską Republiką Ludową oraz Federacją Rosyjską. Ujawniając rozpoczęcie tych programów Pentagon chce najwyraźniej zasygnalizować, że pracuje nad pogłębieniem przewagi technicznej nad globalnymi rywalami. Niewykluczone jest też to, że USAF chciałoby w ten sposób wpłynąć na opinię publiczną, ale przede wszystkim na główny organ decydujący o kształcie ustawy budżetowej USA, czyli Kongres.

Portal Politico zauważył także, że niejawne programy mogłyby dziedziczyć cechy częściowo jawnych, istniejących i nieustannie rozwijanych demonstratorów autonomicznych bezzałogowych statków powietrznych, operujących na zasadzie „lojalnego skrzydłowego”. Oznaczałoby to, że BSP działające pod kontrolą sztucznej inteligencji wspierałyby w misjach załogowe myśliwce. W tym celu rozwijany jest system Skyborg Vanguard, mający za zadanie opracowania tanich bezzałogowych lojalnych skrzydłowych wyposażonych w jednostkę centralną – Autonomy Core System (ACS). BSP wyposażone w sztuczną inteligencję byłyby gotowe do działania tam, gdzie wysłanie siły żywej i drogich maszyn byłoby ryzykowne, zarówno pod kątem potencjalnych ofiar jak i utraty zaawansowanych technologicznie samolotów.

Możliwe jest zatem, że dwa tajne projekty nowego BSP mogłyby bazować na aktualnie rozwijanych w ramach programu Skyborg demonstratorach – co zgadzałoby się z informacją o możliwości bliskiej kooperacji bezzałogowców z NGAD czy F-35. Jednym z BSP rozwijanych w ramach programu Skyborg jest powstający we współpracy Kratos Defense & Security Solutions z wojskowym laboratorium badawczym USAF AFRL (Air Force Research Laboratory) XQ-58A Valkyrie. Jest to o tyle ciekawy system, mający do tej pory wiele próbnych lotów (póki co półautonomicznych), który jest oferowany m.in. Siłom Zbrojnym RP. Chodzi o program Harpii Szpon.

Poza bezzałogowcem Kratosa w programie autonomicznych BSP są jeszcze Boeing (Loyal Wingman) i General Atomics Aeronautical Systems (MQ-20 Avenger, który już ma za sobą w pełni autonomiczny lot, z wykorzystaniem ACS). Trzy firmy dostały pod koniec 2020 roku niespełna 80 milionów dolarów amerykańskich na rozwój prototypów. Czas jednak pokaże, w jakim kierunku pójdą te "tajne" bezzałogowce i na ile będą one powiązane w  z programem Skyborg.