Powietrzna flota transportowa się kurczy. Został ostatni C-130E

Do niedawna nasze lotnictwo eksploatowało pięć samolotów transportowych C-130E Hercules. Zostały one przekazane nam przez Amerykanów w stanie używanym. W naszym lotnictwie otrzymały one numery taktyczne zaczynające się na „15”, czyli:

• 1501 (były amerykański 70-1273);
• 1502 (były amerykański 70-1262);
• 1503 (były amerykański 70-1272);
• 1504 (były amerykański 70-1276);
• 1505 (były amerykański 70-1263).

O ich wieku świadczył amerykański numer zaczynający się od „70”. Oznacza to, iż dla US Air Force zamówiono je w 1970 roku fiskalnym, obejmującym ostatni kwartał 1969 roku i trzy pierwsze kwartały 1970 roku.

W Polsce weszły one na stan 14. Eskadry Lotniczej 33. Powidzkiej Bazy Lotnictwa Transportowego im. płk. pil. Wiktora Pniewskiego w Powidzu. Pomimo swojego wieku były one bardzo intensywnie eksploatowane. Co za tym idzie, ich utrzymanie w stanie gotowości do lotów wymagało bardzo dużo pracy, wkładanej przez personel Grupy Obsługi Technicznej tej bazy.

Ze względu na swój ponad pięćdziesięcioletni wiek, w latach 2024-2025 wycofano już cztery samoloty tego typu. W służbie pozostał tylko jeden o numerze taktycznym 1501. Dzięki ostatniej jego naprawie w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 2 w Bydgoszczy będzie on eksploatowany do 2030 roku.

Warto odnotować, iż maszyna 1503 trafiła już na ekspozycję Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie.

Niestety, nadal nie podjęto decyzji o zakupie nowych samolotów transportowych tej klasy. Znowu pojawiło się u nas rozwiązanie zastępcze polegające na przejęciu od USA kolejnych pięciu Herculesów, ale w nowszej wersji C-130H.

Do przekazania wytypowano pięć maszyn o amerykańskich numerach:

• 85-0037;
• 85-0038;
• 85-0039;
• 85-0035;
• 85-0036.

Jak po nich widać, są to samoloty nowsze o 15 lat od swoich poprzedników, czyli zamówione w roku fiskalnym 1985. W Polsce zarezerwowano dla nich numery taktyczne od 1506 do 1510. Dwa z nich, czyli 1509 nr 85-0035 i 1510 nr 85-0036, przyleciały w 2022 roku do Bydgoszczy w celu przeprowadzenia tam ich remontu. Natomiast odbiór trzech pozostałych został wstrzymany ze względu na możliwość otrzymania jeszcze nowszych maszyn, czyli:

• 91-9141;
• 89-1182;
• 89-1185.

W naszym rejestrze wojskowych statków powietrznych otrzymały one numery taktyczne od 1511 do 1513. Te trzy samoloty nie zostały skierowane na remont do Bydgoszczy, ale do zakładów w Portugalii. Dwa pierwsze, czyli 1511 nr 91-9141 i 1512 nr 89-1182, już zostały wyremontowane i przyleciały do Powidza odpowiednio w 2023 i 2025 roku.

Poza Herculesami polskie lotnictwo dysponuje jeszcze mniejszymi, ale zdecydowanie młodszymi i nowocześniejszymi samolotami transportowymi, czyli szesnastoma hiszpańskimi C-295M. Stacjonują one w Krakowie-Balicach w 13. Eskadrze Lotniczej. Niedawno podpisano umowę na systematyczną modernizację tych maszyn.

Nasz park transportowy uzupełniają małe samoloty transportowo-desantowe M28 Bryza, wyprodukowane w PZL-Mielcu w oparciu o licencję radzieckich samolotów An-28. Obecnie Polska dysponuje około 27 maszynami tego typu. Wchodzą one na stan 12. Eskadry Lotniczej w Krakowie-Balicach, 14. Eskadry Lotniczej w Powidzu, 60. Eskadry Lotniczej w Radomiu oraz 43. Oksywskiej Bazy Lotnictwa Morskiego im. kmdr. por. Edwarda Stanisława Szystowskiego w Gdyni-Babich Dołach. Samoloty radomskiej eskadry są przeznaczone głównie do szkolenia załóg lotniczych.

Oprócz samolotów transportowych nasze lotnictwo dysponuje również samolotami pasażerskimi. Są nimi pojedynczy samolot Boeing 737-86X, dwa Boeing 737-800 (BBJ2) oraz dwa Gulfstream G550. Służą one do zapewnienia transportu najwyższym władzom państwowym i wojskowym. Znajdują się na stanie 1. Bazy Lotnictwa Transportowego w Warszawie-Okęciu.