Polsko-słowacka współpraca nabiera tempa. Połączą nas F-16 i wspólna obrona?

Podczas części oficjalnej wizyty słowackiego ministra w Warszawie wielokrotnie podkreślano kwestie dobrych stosunków między obydwoma krajami i potrzebę współpracy. - Nasze kontakty są bardzo dobre. Pojawiają się nowe inicjatywy, które  je pogłębiają. Jako przykład mogę podać współpracę w ramach CEK, pomiędzy wojskami specjalnymi oraz dzisiejsze porozumienie – oświadczył minister Jaroslav Nad.

Porozumienie o którym wspomniał dotyczy kooperacji w sił powietrznych Polski i Słowacji w kluczowych zagadnieniach. Wymieniono wśród nich szkolenie i ćwiczenia oraz obronę przeciwlotniczą. Oczywiście porozumienie nakreśla pewne ramy, które mogą zostać wypełnione konkretnymi, wspólnymi działaniami. Otwiera jednak pewne możliwości, takie jak wzajemne korzystanie z lotnisk i wspólne szkolenia oraz ćwiczenia, a także działania w systemie obrony powietrznej i przeciwrakietowej NATO NATINAMDS (to w jego ramach realizowane są m.in. misje Air Policing, które Polska wykonuje nie tylko nad własnym terytorium, ale także - w ramach rotacji - nad krajami bałtyckimi).

Jest to o tyle istotne, że Słowacja niebawem stanie się użytkownikiem czternastu samolotów F-16 w najnowszej wersji Block 70, które zastąpią eksploatowane nadal w tym kraju maszyny MiG-29. Słowacja z pewnością skorzysta chętnie z polskich doświadczeń w kwestii przejścia pomiędzy tymi typami maszyn. Wspólne szkolenia czy ćwiczenia z pewnością będą generować synergię we współpracy sił powietrznych obu krajów. Warto przypomnieć, że Polska dysponuje nie tylko F-16C/D Jastrząb ale również dostosowanymi do szkolenia pilotów dla maszyn 4 generacji samolotami szkolenia zaawansowanego M-346A Bielik. Niewykluczone, że polsko-słowacka współpraca otworzy też drogę do szerszej partycypacji Bratysławy w misji Air Policing.

Nie należy też pozostawiać bez komentarza faktu, że z Warszawy minister obrony Słowacji wyruszył do Bydgoszczy, gdzie znajdują się Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2. Posiadają one pewne kompetencje w zakresie wsparcia eksploatacji F-16. Jest to z pewnością kwestia istota dla Bratysławy, szczególnie w przypadku tak niewielkiej floty jaką będzie dysponować już w 2024 roku.

Oba nasze kraje, leżące na wschodniej rubieży NATO i biorą udział w programach takich jak Zintegrowany System Obrony Powietrznej i Przeciwrakietowej NATO (NATINAMDS – ang. NATO Integrated Air and Missile Defence System). Zarówno Polska, jak i Słowacja dysponują obecnie posowieckimi przeciwlotniczymi systemami rakietowymi i stoją przed potrzebą zastąpienia ich sprzętem lepiej przystającym do potrzeb współczesnego pola walki. Oba państwa mają m.in. zestawy Kub, które w Polsce ma zastąpić system Narew.

Wspólne działania w tym zakresie mogłyby nie tylko wpłynąć na spójność systemu w naszej części Europy ale też zwiększyć efekt skali, jeśli uda się wspólnie pozyskać system obrony powietrznej krótkiego zasięgu. W tym zakresie, jak również w innych kwestiach konkretne deklaracje nie padły, jednak można spekulować, że działania te mieszczą się w ramach porozumienia.

Nie bez znaczenia są też okoliczności w jakich miała miejsce wizyta. Polska od początku lipca br. przewodniczy Grupie Wyszehradzkiej (V4). Priorytetem  w ramach V4  jest m.in. współpraca w zakresie wymiany doświadczeń dotyczących zwalczania epidemii koronawirusa. Kontynuowane będą prace nad utworzeniem Grupy Bojowej Unii Europejskiej, której dyżur został zaplanowany na pierwszą połowę 2023 roku. Obaj ministrowie podkreślili, że Polskę i Słowację łączą szczególnie dobre stosunki a minister Jaroslav Nad jest pierwszym oficjalnym gościem zagranicznym ministra Mariusza Błaszczaka po okresie epidemii.