FCAS będzie mógł operować z lotniskowców?

Należy się spodziewać, że ta część projektu leży w gestii firmy Dassault. Przypomnijmy, że koncern ten ma w tej dziedzinie długą praktykę - pracuje bowiem nad myśliwcami bazowania pokładowego od lat 50., kiedy to po porażce samolotu Étendard w konkursie na lekki myśliwiec dla sił powietrznych we Francji (z budowanym równolegle Mirage III) i we Włoszech (z Fiatem G91), firma zbudowała na własną rękę samolot Étendard IV - przystosowany do operowania z nowych lotniskowców, które miały zastąpić we francuskiej marynarce stare, pozyskane bezpośrednio po II Wojnie Światowej, okręty tej klasy.

Aéronavale zainteresowała się projektem i tak samoloty Étendard IVM trafiły na wyposażenie lotniskowców "Foch" i "Clemencau". Później, samoloty te przebudowano do standardu Super Étendard. Obecnie użytkowanym samolotem pokładowym produkcji francuskiego koncernu jest Rafale M. Morska wersja popularnego francuskiego myśliwca stanowi podstawowy samolot bazujący na francuskim lotniskowcu "Charles de Gaulle", może też jednak operować z pokładów amerykańskich lotniskowców klasy Nimitz. Zakup morskiej wersji francuskiej maszyny rozpatrują Indie.

 Co oznacza dla samolotu przystosowanie do operacji z pokładu lotniskowca? Na pewno uwzględnienie wpływu środowiska morskiego, które jest bardziej aktywne chemicznie, a więc będzie silniej oddziaływać na pokrycie kadłuba - zarówno farby jak i same materiały. Jest to szczególnie ważki problem dla samolotów które ex definitione mają mieć cechy obniżonej wykrywalności. Jak wskazują doświadczenia z eksploatacji samolotów F-35, już obecnie utrzymanie pokrycia zewnętrznego jest jednym z największych problemów przed którymi stają użytkownicy takich maszyn. Biorąc pod uwagę, tempo rozwoju systemów radiolokacyjnych (ze szczególnym uwzględnieniem spodziewanego wprowadzenia do działań operacyjnych radarów kwantowych), potrzebne będzie wprowadzenie nowych materiałów, które niekoniecznie będą łatwiejsze w codziennej obsłudze.

Zmiany będą też musiały wiązać się z konstrukcją. Chodzie o kwestie amortyzacji energii powstającej podczas startów i lądowań, a które niewłaściwie rozwiązane, mogą skutkować  obniżeniem żywotności samolotu (zwłaszcza jego awioniki) - w budowie Rafale, konstrukcja płatowca od początku uwzględniała założenie, że płatowiec będzie operował z pokładów okrętów, bez budowy osobno wersji lądowych i morskich. Dlatego można założyć, że to rozwiązanie zostanie uwzględnione i w nowym myśliwcu.

 Kolejną kwestią jest metoda startu. Oczywiście, są to tylko spekulacje oparte o wizualizacje, ale można postawić tezę, że FCAS nie będzie samolotem VTOL, będzie wiec musiał startować z katapulty (podobnie jak większość obecnych samolotów bazujących na lotniskowcach) - co prawda lotniskowiec zakończył remont stosunkowo niedawno (jesień 2018 r.) i nadal używa "klasycznej" katapulty parowej, ale trwają negocjacje w sprawie pozyskania przez Francję z USA technologii produkcji katapult elektromagnetycznych EMALS (Electromagnetic Aircraft Launch System)  - stosowanych na lotniskowcach klasy "Gerald R. Ford".  Należy się więc spodziewać, że o ile nie powstanie nowy, rewolucyjny system startowy, to właśnie te katapulty umożliwią start NGF z pokładu okrętu. Start wyłącznie w oparciu o moc własnych silników jest o tyle mało prawdopodobny, że ze względu na konieczność uzyskania dużej prędkości - powoduje zmniejszenie powierzchni pokładu którą można użytkować, a do tego wymaga wygenerowania dużej mocy w krótkim czasie, co musi negatywnie odbić się na sygnaturze termicznej samolotu. 

Pewnym wyzwaniem będzie też zapewnienie odporności aparatury pokładowej na zakłócenia ze względu na silny szum elektromagnetyczny (systemy radiowe, namierzające, radary meteorologiczne itd.)  wokół samego lotniskowca jak i grupy okrętów. Jest to szczególnie ważne wobec rozwoju takich rozwiązań jak broń mikrofalowa.

Podsumowując, należy pamiętać, że tak jak powiedział patron jedynego francuskiego lotniskowca "żadna polityka nie będzie skuteczna w oderwaniu od rzeczywistości", tak żaden system broni nie będzie skuteczny w oderwaniu od warunków w jakim przyjdzie mu działać. Trudności w eksploatacji samolotu 6. generacji w warunkach morskich, będą wymagały uwzględnienia tej specyfiki już na etapie prac projektowych, będzie to jednak inwestycja umożliwiająca zwiększenie konkurencyjności na rynku. Tym bardziej, że trudno spodziewać się, że budująca swojego Tempesta Wielka Brytania zbudowała HMS "Queen Elisabeth" żeby wycofać ją zaraz po zakończeniu resursów F-35.