Rząd niedługo wydłuży okres planowania modernizacji armii

Chodzi o przygotowany przez MON projekt zmian w ustawie o przebudowie i modernizacji technicznej oraz modernizacji sił zbrojnych. W tej chwili przepisy przewidują, że rząd co cztery lata określa szczegółowe kierunki przebudowy i modernizacji technicznej sił zbrojnych na kolejny, 10-letni okres planistyczny. Proponowana zmiana wydłuża okres planistyczny z 10 do 15 lat. Nadal plan będzie aktualizowany co cztery lata.

Szczegółowe kierunki są podstawą do wydania przez MON programu rozwoju sił zbrojnych. Na jego podstawie resort wydaje z kolei plany wykonawcze, w tym Plan Modernizacji Technicznej.

Zgodnie z projektem bez zmian mają pozostać pozostałe przepisy. Rząd nadal ma określać szczegółowe kierunki modernizacji technicznej po zasięgnięciu opinii sejmowej komisji obrony. Wciąż będzie obowiązek uwzględniania zasad planowania obronnego NATO. Również dalej podstawą do planowania modernizacji mają być wydawane przez prezydenta główne kierunki rozwoju sił zbrojnych oraz ich przygotowań do obrony państwa, a także zobowiązania przyjęte przez Polskę w ramach planowania obronnego NATO.

Przyjęcie projektu przez komitet stały Rady Ministrów to zazwyczaj przedostatni etap w procedurach legislacyjnych w ramach rządu. Można się spodziewać, że Rada Ministrów skieruje projekt do Sejmu już na najbliższym posiedzeniu, prawdopodobnie w przyszłym tygodniu. Do wejścia przepisów w życie potrzebne będzie jeszcze ich uchwalenie przez Sejm i Senat oraz podpis prezydenta.

Przyczyny, dla których MON zmienia okres planistyczny, są dwie. Po pierwsze, w 2017 r. NATO wydłużyło z 10 do 15 lat perspektywę, którą bierze pod uwagę przy planowaniu. Zmienił się więc okres, na jaki planowane są zobowiązania Polski wobec Sojuszu. Skutkiem tego jest konieczność zharmonizowania krajowego planowania obronnego z sojuszniczym, a więc wydłużenie okresu planowania z 10 do 15 lat.

Po drugie, jednym z wniosków z przeprowadzonego w latach 2016-17 Strategicznego Przeglądu Obronnego jest uznanie 10-letniego okresu planistycznego za niewystarczający. Odnosi się to do procesu nabywania technologii obronnych oraz zaawansowanych systemów uzbrojenia.

Ponadto, w opublikowanym w czwartek komunikacie MON podkreśla, że dzięki wydłużeniu perspektywy planowania łatwiejsze będzie finansowanie długoterminowych programów modernizacyjnych.

Najnowszą edycję szczegółowych kierunków przebudowy i modernizacji technicznej sił zbrojnych rząd przyjął w czerwcu 2018 r. Dokument jest jednak spóźniony, bowiem dotyczy okresu planistycznego rozpoczynającego się w 2017 r. i trwającego do końca 2026 r. Przyjęcia przez MON programu rozwoju sił zbrojnych na ten sam okres można się spodziewać w najbliższym czasie. Następnym krokiem będzie wydanie nowej edycji Planu Modernizacji Technicznej (na lata 2017-26). Obecna edycja PMT obowiązuje do końca 2022 r. Resort nie może obecnie zaciągać zobowiązań finansowych wykraczających poza te datę, ponieważ nie ku temu podstaw w żadnych dokumentach.

Przykładowo, bez przyjęcia nowej edycji Planu Modernizacji Technicznej trudno więc wyobrazić sobie podpisanie umowy na drugą fazę programu obrony powietrznej w tym przeciwrakietowej średniego zasięgu Wisła, w którym Polska kupuje amerykańskie zestawy Patriot. Pierwsza faza, na którą umowa główna została podpisana pod koniec marca 2018 r. przewiduje, że zarówno dostawy, jak i płatności zostaną zrealizowane do końca 2022 r.