Emulator myśliwca 5. generacji kandydatem na „lojalnego skrzydłowego”?

Patrząc na 5GAT nie sposób nie skojarzyć jego pokrewieństwa z samolotami bojowymi 5. generacji. Uwagę zwracają wloty powietrza do dwóch silników przypominające kształtem te z F-22 Raptor, ząbkowane osłony dysz wylotowych silników, trapezowy kształt skrzydeł czy ogólny układ konstrukcyjny.

Prace nad tą maszyną trwają od 2006, kiedy US Air Force przewidując pojawienie się w przyszłości samolotów o cechach trudnowykrywalnych i bezzałogowców w siłach zbrojnych potencjalnych przeciwników po raz pierwszy wyłożyła na ten cel środki finansowe. Wtedy też powstała firma Sierra Technical Service, w której zatrudnili się byli pracownicy Skunk Works Lockheed Martina i studenci Akademii Sił Powietrznych. W marcu 2017 roku USAF zleciło budowę prototypu 5GAT do prób w locie a w 2019 roku budowę drugiej maszyny.

Powstały w efekcie pierwszy statek powietrzny wykorzystuje wiele rozwiązań „z półki”, co miało sprawić, że będzie możliwie tani. Otrzymał m.in. te same silniki J85 co masowo wykorzystywany samolot szkolny T-38 Talon i jest podobnych do niego gabarytów (choć dokładnych wymiarów producent jeszcze nie zdradza). Wykorzystuje tez komponenty myśliwców rodziny F-5 i F/A-18. Nie jest dokładnie przewidywana cena, choć raczej na pewno nie przekracza ona granicy 10 mln USD, a w swojej prezentacji producent sugeruje pośrednio cenę oscylującą około 5,5 mln USD za egzemplarz. Wszystko zależałoby tutaj od ilości zamówień, czyli ekonomii skali.

Firma Sierra Technical Service poinformowała niedawno o zakończeniu z sukcesem prób naziemnych, w. tym prób układu napędowego i systemu kontroli lotu. Podano też, że w związku z tym na marzec br. planowany jest oblot 5GAT i rozpoczęcie cyklu prób w locie.

Apetyt rośnie w miarę jedzenia. Po ukończeniu prób naziemnych Roger Hayes, prezes Sierra Technical Service, zasugerował że jego wyrób jest tak dojrzały, że można byłoby się pokusić o wykorzystanie go jako „loyal wingmana” – bezzałogowcego skrzydłowego, nad którym obecnie pracuje się w US Air Force. 5GAT mógłby być więc konkurencją m.in. dla trudnowykrywalnego bezzałogowca XQ-58A Valkyrie firmy Kratos (także specjalizującej się dotąd w budowie dronów – celów). Co ciekawe Walkiria powstała m.in. w oparciu o doświadczenia prac nad 5GAT. Chociaż parametry taktyczno-techniczne 5GAT nie zostały ujawnione, to jego twórcy mówią o tym, że będzie on cechował się lepszymi osiągami niż XQ-58A, co oznaczałoby większe zdolności do współpracy z samolotami załogowymi.

Sierra Technical Service podało m.in., że maszyna będzie mogła wytrzymywać przeciążenia od 7,5 do -2 g, choć tylko przez krótki czas, ponieważ będzie szybko wytracała przy tak ostrych manewrach energię. W stosunku do zakładanych możliwości Valkyrie 5GAT ma jednak pewne braki. Po pierwsze startuje i ląduje tylko z lotnisk, podczas gdy potencjalny rywal startuje niemal pionowo przy użyciu pomocniczego silnika rakietowego i opada na spadochronie przez co nie jest uzależniony od infrastruktury lotniskowej. Po drugie 5GAT nie ma wewnętrznej komory uzbrojenia, które można pod podwiesić tylko zewnętrznie eliminując jego właściwości stealth. Bez ich utraty 5GAT może za to przenosić wyposażenie rozpoznawcze i dozorowe, walki elektronicznej i samoobrony. Bezzałogowiec mógłby więc towarzyszyć załogowym samolotom i wspierać je pod względem rozpoznania, przekazywania danych i chronić je w przypadku ostrzelania przeciwnika, ale nie więcej. Z kolei zabudowanie komory uzbrojenia wiązałoby się z daleko idącą przebudową, skutkującą stworzeniem praktycznie nowej maszyny.

Czas pokaże czy 5GAT stanie się w przyszłości czymś więcej niż zaawansowanym bezzałogowym celem. Wszystko w rękach klientów - przede wszystkim USAF. Propozycje dotyczące 5GAT to także ciekawa informacja z punktu Polski, która chce się zaangażować w przyszłości w program "lojalnego skrzydłowego" (polski kryptonim Harpii Szpon).