Zgodnie z wyjaśnieniami autorów projektu „Ustawa proobronna ma rozpocząć proces budowania krajowego systemu obronnego przez całe społeczeństwo – i to dosłownie. Poza programem modernizacji technicznej Sił Zbrojnych oraz planami odbudowania silnej Obrony Terytorialnej potrzebna jest również szeroka inicjatywa obywatelska i to w najróżniejszych dziedzinach”… „Możliwość skorzystania z ulgi podatkowej może zwiększyć zainteresowanie Polaków problemami obronności i stworzyć coś na kształt ogólnopolskiego systemu wsparcia dla Sił Zbrojnych RP”.

W nowej ustawie wymienia się wszelkie działania, które pozwolą na odliczanie wydatków od dochodów w danym roku lub na wykorzystanie specjalnej ulgi podatkowej. Działania takie można podzielić generalnie na inwestycje budowlane, zakupy oraz działania szkoleniowo-edukacyjne.

Inwestycje budowlane

Najważniejszym elementem nowej ustawy ma być propozycja zwrotu dużej części kosztów związanych z wydatkami proobronnymi. Największe możliwości mają tutaj osoby realizujące wszelkiego rodzaju inwestycje budowlane – pod warunkiem, że zostaną one poprowadzone w sposób ustalony w załączniku nr 1 do nowej ustawy. Wymienione są tam prace, które zalicza się do tzw. użytecznych z punktu widzenia obronnego. Mowa o m.in. schronach, zbrojonych piwnicach, które mogą spełniać funkcję schronów oraz niewielkich elementach fortyfikacyjnych (ich ustawienie będzie musiało być wcześniej zaakceptowane jako „przydatne” przez odpowiedni Sztab Wojskowy).

Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych ma w międzyczasie przygotować wzory budowli i elementów fortyfikacyjnych, listę miejsc, gdzie mogą być one stawiane (szczególnie dotyczy to obszaru Polski wschodniej) oraz opracować wskazówki do wykorzystania podczas ich budowy. Według niepotwierdzonych oficjalnie informacji do produkcji takich elementów (które będą musiały być certyfikowane) zgłosiło się już kilkanaście firm. Rekompensowane ma być również samo posiadania na własnej posesji lub gruncie budowli przydatnych w działaniach defensywnych.

„Zakupy proobronne”

Ustawa obejmuje również ulgę podatkową związaną z zakupem broni dla potrzeb organizacji proobronnych lub własnych (pod warunkiem, że będzie się wcześniej należało do jednej z takich organizacji). Zachowane mają zostać przy tym wszelkie zasady związane z uzyskaniem odpowiednich pozwoleń. Dużą zmianą ma być dopuszczenie oddzielną ustawą wydawania zgody na zakup małokalibrowej broni maszynowej. Warunki jej przechowywania i zabezpieczenia na co dzień mają zostać wspólnie opracowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.

Obywatele polscy będą mogli odzyskać także część kosztów poniesionych na takie inwestycje jak: zakup agregatów prądotwórczych, samochodów terenowych, quadów, sprzętu ratowniczo–gaśniczego, łodzi sztywnodennych, bezzałogowych aparatów latających przystosowanych do prowadzenia rozpoznania optycznego. Wymagane będzie jednak zgłoszenie takiego zakupu i gotowość do okresowego uczestniczenia w krótkotrwałych ćwiczeniach sprawdzających.

W przypadku samochodów terenowych i quadów wprowadzono jednak warunek, że mają być one w kolorze zatwierdzonym wcześniej przez DG RSZ. Nie będzie z tym jednak żadnych problemów, ponieważ niektóre firmy samochodowe już zadeklarowały gotowość do zwiększenia palet barw nadwozi oraz odpowiedniego przerobienie oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego dla potrzeb wojskowych.

Działania szkoleniowo-edukacyjne

Podatkowa ustawa proobronna przewiduje także możliwość odjęcia od dochodów wydatków związanych ze szkoleniem przydatnym dla systemu obronnego państwa. Na pierwszym miejscu wymienia się szkolenia strzeleckie i ratownicze (o ile nie są one związane z wykonywanym zawodem). „Premiowane” ma być również uzyskiwanie nowych uprawnień spadochronowych oraz płetwonurkowych. Autorzy ustawy od razu jednak zaznaczają, że nie ma planów, by ulgą objęto proces zdobywania prawa jazdy – nawet na samochody ciężarowe.

Resort obrony narodowej przygotował dodatkowo listę specjalności, na szkolenie których uczelnie (w tym prywatne) mogłyby otrzymać odpowiednie dotacje. Wśród nich wymienia się między innymi „kurs radiotelegrafisty i sygnalisty”, „kurs ratownictwa bojowego”, „kurs sabotażu” oraz „kurs ratownictwa wojskowego”.

Co dalej z ustawą?

Wprowadzenie nowej ulgi podatkowej było dużym zaskoczeniem – przede wszystkim dla partii opozycyjnych. Partie te już zapowiedziały protesty, twierdząc, że zapisy w projekcie ustawy pozwolą m.in. „…na stosowanie odliczeń w przypadku kupna noży kuchennych lub tłuczków”. Jednak autorzy projektu są zdania, że załączniki określający przedmioty podlegające odliczeniu mogą być w przyszłości modyfikowane. Ponadto wskazują, że inwestycje uprawiające do zniżki mają dotyczyć obrony ogółu, a nie pojedynczych rodzin.

Nie ujawniono dodatkowo kosztów, jakie przyniesie dla budżetu państwa wprowadzenie nowych ulg podatkowych. Autorzy ustawy uspakajają jednak, że początkowo koszty te nie powinny przekroczyć 150 milionów złotych rocznie, co natychmiast zostanie zrekompensowane podatkiem uzyskanym od firm budowlanych mających dodatkową pracę lub np. sklepów sprzedających uzbrojenie.

Część posłów podeszła do projektu z dużym entuzjazmem już zapowiadając wprowadzenie poprawek rozszerzających zakres premiowanych inwestycji. Zamierzają oni wprowadzić m.in. możliwość odliczenie od dochodu kosztów zakupu umundurowania i wyposażenia wojskowego (pod warunkiem, że będą one kupowane od producentów realizujących tego typu zamówienia dla służb mundurowych).

Wszyscy mają również nadzieję, że uda się wreszcie stworzyć strefy obronne wokół ważnych miejsc (np. przy wylotach mostów lub przy skrzyżowaniu ważnych dróg) bez konieczności uzyskiwania kosztownej zgody od obywateli i z ich wydatną pomocą finansową. Dodatkowo wojskowi nie będą się musieli zajmować utrzymywaniem całej infrastruktury obronnej, gdyż będą to robili właściciele gruntów.

Zgodnie z zapowiedziami projekt nowej ustawy ma zostać zaopiniowany i przyjęty przez Parlament i zatwierdzony przez Prezydenta RP już na początku maja br.