Rutte: Putin musi wiedzieć, że reakcja na złamanie porozumienia pokojowego byłaby niszczycielska

Rutte odwiedził żołnierzy wielonarodowej grupy bojowej NATO w Orzyszu; wcześniej spotkał się w Pałacu Prezydenckim z Karolem Nawrockim.

Na wspólnej konferencji prasowej z wicepremierem, szefem MON Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem sekretarz generalny odniósł się do kwestii gwarancji dla Ukrainy w świetle sprzeciwu niektórych członków NATO wobec przyjęcia Ukrainy do Sojuszu. Zwrócił uwagę, że jeśli chodzi o członkostwo Ukrainy w NATO, co do zasady - zgodnie z Traktatem waszyngtońskim - każdy kraj obszaru euroatlantyckiego może się ubiegać o członkostwo. Przypomniał, że w 2024 r. na szczycie w Waszyngtonie (prezydentem Stanów Zjednoczonych był Joe Biden) sojusznicy uzgodnili „nieodwracalną ścieżkę Ukrainy do NATO”.

Zauważył zarazem, że „w tej chwili kilku członków – Stany Zjednoczone, Słowacja, Węgry – i może kilka innych – zapowiada, że nie wyrazi zgody” na akcesję Ukrainy. „To nasuwa pytanie: Jeżeli zostanie osiągnięte porozumienie pokojowe w Ukrainie – trwałe lub o charakterze zawieszenia broni – czy możemy zapobiec przyszłym atakom na Ukrainę, jak to miało miejsce po porozumieniach mińskich w latach 2014-2015? Tutaj znaczenie mają gwarancje bezpieczeństwa” – powiedział.

Jak mówił Rutte, gwarancje bezpieczeństwa w obecnie przewidywanym kształcie składałyby się z trzech elementów. Pierwszy to siły zbrojne Ukrainy. „Drugą linią obrony będzie to, nad czym od kilku miesięcy pracuje koalicja chętnych – kraje europejskie pod przewodnictwem Wielkiej Brytanii i Francji – jak Europejczycy z Kanadą mogą zapewnić utrzymanie tego pokoju. Trzeci element dotyczy stanowiska amerykańskiego prezydenta, który mówił w sierpniu, że chce, aby USA wycofały się z tych gwarancji. Trwają rozmowy, jak ma wyglądać ten kolektywny pakiet gwarancji bezpieczeństwa” – dodał.

„Dyskusja trwa i jest niezwykle ważna. Jak - po porozumieniu pokojowym jeśli nie przez członkostwo w NATO, a to ze względów praktycznych nie jest obecnie możliwe – zapobiegniemy dalszym atakom ze strony Federacji Rosyjskiej. Putin musi wiedzieć, że po układzie pokojowym jeżeli chciałby znów zaatakować Ukrainę, reakcja będzie niszczycielska”.

Kosiniak-Kamysz podkreślił znaczenie zabiegów Ruttego dla zmiany nastawienia administracji prezydenta Donalda Trumpa w ostatnich miesiącach. Zwrócił uwagę, że na pierwszym spotkaniu sekretarza generalnego z sekretarzem obrony Pete’em Hegsethem „dystans do dalszego wspierania Ukrainy przez Stany Zjednoczone był wyczuwalny”. Dodał, że misja Ruttego w sprawie nowej inicjatywy – „zakupu amerykańskiego oraz europejskiego wkładu i europejskiej odpowiedzialności, osobista rozmowa Ruttego z prezydentem Trumpem” przyniosła efekt i stanowisko Hegsetha na spotkaniu ministrów obrony państw NATO w październiku br. „wyglądało zupełnie inaczej”. „Ta inicjatywa była kluczowa dla zmiany postawy Stanów Zjednoczonych. Od tej chwili nie ma przerwy w dostawach sprzętu i informacji, także tych najbardziej wrażliwych; widzimy to w Jasionce i w wielu miejscach” – mówił szef MON. Ocenił, że chociaż postęp w rozmowach nie jest jeszcze sygnałem, że wszystko idzie pomyślnie, to pozwala na większy optymizm niż dotychczas.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski na początku tygodnia w Berlinie na szczycie europejskich przywódców podkreślił znaczenie jasnego zdefiniowania gwarancji bezpieczeństwa, które muszą rozumieć zarówno wojskowi, jak i cywile. „To zrozumienie jest niezwykle ważne, ponieważ USA nie oferują nam członkostwa w NATO. Pracujemy nad formatem gwarancji typu Artykuł 5” – powiedział.