Pentagon usprawnia system zakupu uzbrojenia US Army [ANALIZA]

Memorandum w sprawie zmian w systemie zakupu uzbrojenia dla Wojsk Lądowych USA

Temat usprawnienia systemu pozyskiwania uzbrojenia przez amerykańskie Wojska Lądowe jest przedmiotem szerokiej debaty politycznej i eksperckiej w Stanach Zjednoczonych. Istotnym wydarzeniem w ramach prowadzonych dyskusji stało się opublikowanie 6 października 2017 r. przez ówcześnie urzędującego amerykańskiego Sekretarza ds. Wojsk Lądowych USA Ryana McCarthy’ego (od 20 listopada 2017 r. tę funkcję piastuje Mark Esper) jawnego memorandum dotyczącego elementów reformy procedur pozyskiwania uzbrojenia dla Wojska Lądowych USA. Proponowane zmiany mają koncentrować się wokół wielofunkcyjnych zespołów (Cross-Functional Teams – CFT) złożonych z ekspertów różnych specjalności, które będą wspomagać realizację kluczowych programów zbrojeniowych.

Memorandum wskazuje, że proces opracowywania wymagań dla nowego sprzętu przez Wojska Lądowe USA jest powolny i nadmiernie zbiurokratyzowany. Niejednokrotnie od powstania koncepcji dotyczącej konieczności wprowadzenia nowego systemu uzbrojenia do jej wdrożenia i utworzenia konkretnych zdolności operacyjnych w jednostkach armii amerykańskiej upływa od 10 do 20 lat, co trudno uznać za akceptowalną sytuację.

Pentagon chce gruntownych zmian strukturalnych

By temu zaradzić Pentagon chce powołać strukturę organizacyjną, która jest opracowywana pod kierownictwem doświadczonego i wielokrotnie odznaczanego gen. por. Edwarda Cardona stojącego na czele Biura Przekształceń Biznesowych Armii USA (U.S. Army Office of Business Transformation). Nowy podmiot ma przyjąć formę Dowództwa Przyszłości i Modernizacji (Futures and Modernization Command - FMC), które zgodnie z planem zostanie powołane latem 2018 r. Taki ruch ma pozwolić nabywać uzbrojenie w bardziej uproszczony sposób zbliżony do procedur stosowanych przez Dowództwo Wojsk Specjalnych. Podkreślał to w licznych wypowiedziach Szef Sztabu Wojsk Lądowych USA czterogwiazdkowy generał Mark Milley, który wspiera reformę systemu zakupów.

Generał Milley wskazywał publicznie, że projektowana zmiana będzie największa od czasu reformy z 1973 r. przeprowadzonej przez gen. Creightona Abramsa. Wprowadził on wówczas odrębne Dowództwo Treningu i Doktryny (Training & Doctrine Command - TRADOC), które otrzymało zadanie zweryfikowania wszystkich procedur treningowych obowiązujących w Wojskach Lądowych USA, sporządzenia nowych instrukcji doktrynalnych oraz rozwinięcia wymagań operacyjnych. Po zrealizowaniu tych ambitnych zadań TRADOC współpracował z Dowództwem Zaopatrzenia Armii (Army Materiel Command - AMC) i Asystentem Sekretarza Wojsk Lądowych ds. Zakupów, Logistyki i Technologii (Assistant Secretary of the Army for Acquisition, Logistics, and Technology - ASA(ALT)). AMC i ASA(ALT) są odpowiedzialne za prace badawczo-rozwojowe, zakupy, polowe wykorzystanie sprzętu oraz jego bieżące utrzymanie. Cały system był modyfikowany w 1986 r. za sprawą Ustawy Goldwater-Nichols oraz efektów prac Komisji Packarda. Mimo to jego struktura mimo upływu ponad 30 lat pozostaje zasadniczo taka sama.

Wielofunkcyjne zespoły specjalistów

Pentagon chce powołać osiem wielofunkcyjnych zespołów ekspertów, którzy wspomogą proces pozyskiwania nowych systemów uzbrojenia w ramach sześciu kluczowych programów zbrojeniowych. Na czele każdego zespołu ma stanąć były dowódca brygady w stopniu jednogwiazdkowego generała. W skład CTF mają również wchodzić specjaliści w zakresie określania wymagań operacyjnych dla Wojsk Lądowych, kierownicy poszczególnych programów, testerzy oprogramowania, logistycy i inni niezbędni eksperci. Szef CTF będzie miał obowiązek raportować bezpośrednio zastępcy Szefa Sztabu Wojsk Lądowych oraz Zastępcy Sekretarza Wojsk Lądowych USA. Natomiast kierownicy programów będą podlegać Asystentowi Sekretarza Wojsk Lądowych ds. Zakupów, Technologii i Logistyki.

Na obecnym etapie zadaniem CTF będzie doradztwo na rzecz zespołów odpowiedzialnych za realizację kluczowych programów zbrojeniowych, sporządzanie wymagań operacyjnych oraz przeprowadzanie eksperymentów polowych.

Priorytetowe programy zbrojeniowe z wsparciem CTF

CTF zostaną przydzielone do sześciu najważniejszych programów zbrojeniowych realizowanych obecnie w Wojskach Lądowych USA:

1. Precyzyjne Pociski Dalekiego Zasięgu (Long Range Precision Fires) – program ma na celu zastąpienie pamiętających Zimną Wojnę rakiet ATACMS.

2. Wóz Bojowy Następnej Generacji (Next Generation Combat Vehicle) – program koncentruje się na opracowaniu następcy łącznie dla czołgów M1 Abrams oraz bojowych wozów piechoty M2 Bradley.

3. Pionowzlot Przyszłości (Future Vertical Lift) – program ma doprowadzić do stworzenia następcy śmigłowców opracowanych jeszcze w latach 70. Niedawno koncern Bell Helicopters zaprezentował maszynę V-280 Valor, która bierze udział w wyścigu po uzyskanie kontraktu dla Wojsk Lądowych.

4. Sieci komputerowe – do tego programu zostaną oddelegowane dwa CTF. Jeden zajmie się siecią C3I (Command, Control, Communications, and Intelligence), która łączy skomputeryzowane funkcje pozwalające na koordynację działań żołnierzy w trakcie prowadzenia operacji bojowych. Drugi CTF zajmie się programem Assured Precision Navigation and Timing (APNT), który stanowi alternatywę dla sygnału GPS.

5. Obrona przeciwlotnicza i przeciwrakietowa (Air and Missile Defense) – program będzie dotyczył budowy szeroko rozumianego zintegrowanego systemu obrony przeciwrakietowej. Podstawowym elementem jest budowa zintegrowanej sieci AIAMD, opartej o IBCS, i łączącej zestawy Patriot, THAAD itd., jak i nowo wdrażany system IFPC Inc-2I. W perspektywie będą dodawane nowe systemy wykrywania (np. LTAMDS) jak i rażenia. Oprócz tego Amerykanie chcą w kilku etapach odbudować swój system ochrony mobilnych wojsk lądowych.

Czytaj więcej: Szybki zakup tarczy dla wojsk USA w Europie. Armaty, rakiety i broń niekinetyczna [ANALIZA]

6. Żołnierze. Program usprawniania zdolności operacyjnych żołnierzy będzie wspierany przez dwa CTF. Jeden zespół zajmie się zwiększeniem stopnia przeżywalności żołnierzy i ich efektywności przez opracowanie specjalnych pancerzy, indywidualnych sensorów, radiostacji niewielkich rozmiarów czy egzoszkieletów. Drugi zespół będzie pracował nad Szkoleniem w Syntetycznych Warunkach (Synthetic Environment Training), które będzie polegało na wykreowaniu jak najbardziej zaawansowanych symulacji i trenażerów dla żołnierzy.

Reforma systemu zakupów w Wojskach Lądowych elementem szerszej reformy Pentagonu

Powołanie ośmiu CTF, które mają wspomóc sprawne przeprowadzenie najważniejszych programów uzbrojenia w Wojskach Lądowych USA oraz przyszłe powołanie Dowództwa Przyszłości i Modernizacji jest częścią większej zmiany instytucjonalnej projektowanej przez Pentagon. Sekretarz Obrony USA został zobowiązany przez Kongres do przeglądu i opracowania optymalnej struktury organizacyjnej i zarządczej Departamentu Obrony USA. Pentagon opublikował 1 sierpnia 2017 r. raport skierowany do Kongresu dotyczący planowanych zmian w swojej strukturze organizacyjnej. Obejmą one pion pozyskiwania uzbrojenia, technologii i logistyki.

Proponowane zmiany organizacyjne w Departamencie Obrony USA dotyczą m.in. utworzenia stanowiska Zastępcy Sekretarza Obrony USA ds. Badań i Inżynierii (Under Secretary of Defense for Research and Engineering - USD(R&E)) zajmującego się wprowadzaniem innowacji i przyspieszaniem budowy zaawansowanych zdolności obronnych USA oraz Zastępcy Sekretarza Obrony USA ds. Pozyskiwania Uzbrojenia i Podtrzymywania Zdolności Obronnych (Under Secretary of Defense for Acquisition and Sustainment - USD(A&S)), którego zadaniem będzie dostarczanie sprawdzonych technologii armii USA szybciej i po przystępniejszych cenach.

Zastępca Sekretarza Obrony USA ds. Badań i Inżynierii otrzyma szereg kompetencji. W tym celu będzie wspierany przez dwóch urzędników: Asystenta ds. Badań i Technologii (Assistant Secretary of Defense (Research & Technology)) i Asystenta ds. Zaawansowanych Zdolności Obronnych (Assistant Secretary of Defense (Advanced Capabilities)). Zastępca Sekretarza Obrony USA ds. Pozyskiwania Uzbrojenia i Podtrzymywania Zdolności Obronnych będzie się koncentrował na maksymalizowaniu efektywności i wydajności zdolności bojowych dostarczanych jednostkom bojowym armii USA. Do jego zadań będzie należeć również dokonywanie stałego przeglądu stanu głównych programów zakupowych armii USA. W tym celu Zastępca będzie pełnić funkcję Kierownika ds. Pozyskiwania Uzbrojenia (Defense Acquisition Executive - DAE). Ponadto Zastępca ma opracować i opublikować politykę Departamentu Obrony USA w zakresie pozyskiwania systemów uzbrojenia i usług dla armii amerykańskiej.

Problemy armii USA generują konieczność wprowadzenia zmian organizacyjnych

Rosnące koszty opracowywania i pozyskiwania uzbrojenia oraz coraz bardziej przedłużające się procedury przekładają się na spadek zdolności operacyjnych armii USA. Szeroko na temat wypowiedział się m.in. poważany amerykański think-tank Heritage Foundation w wydanym w październiku 2017 r. corocznym raporcie zawierającym indeks siły militarnej USA (2018 Index of U.S. Military Strength. Assessing America's Ability to Provide for the Common Defense). Opracowanie zawiera krytykę słabnącego od kilku lat potencjału armii USA w dobie rosnących w siłę przeciwników USA takich jak Chiny, Federacja Rosyjska, Iran i Korea Północna. Ten negatywny trend wymusza reformę skomplikowanego systemu pozyskiwania sprzętu wojskowego. Zmiany są wciąż projektowane, więc trudno przewidzieć ich ostateczny kształt. Jednak z uwagi na kompleksowość całego systemu i rosnące skomplikowanie procesu projektowania samego uzbrojenia Pentagon nie osiągnie znaczącej poprawy w krótkim czasie. Można przyjąć, że efekty będą potencjalnie widocznie dopiero w perspektywie dekady.

Wojciech Pawłuszko