Rosja odkupi od Chin poradziecki lotniskowiec Liaoning? [KOMENTARZ]

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

Rosyjscy politycy potrafią zaskakiwać w pomysłach, tym razem również zaskoczyli ponieważ, deputowany do Dumy Siergiej Karginow z Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji i wiceprzewodniczący komisji do spraw Dalekiego Wschodu i Arktyki zaproponował 5 stycznia kupno od Chin radzieckiego lotniskowca, który został przekazany Ukrainie na mocy umowy o podziale radzieckiej Floty Czarnomorskiej, a następnie sprzedany Chinom w celu przerobienia go na kasyno. Deputowany zaproponował, że jeśli władzę zdecydują się na odkupienie chińskiego lotniskowca, to powinien zostać przemianowany na zmarłego w zeszłym roku kontrowersyjnego polityka Władimira Żyrinowskiego, który był przeciwnikiem niepodległości Ukrainy i zwolennikiem wojny z Ukrainą.

Jak argumentował pomysł deputowany: "Okręt miał być jednym z głównych okrętów w ZSRR. Po upadku kraju Ukraina zdecydowała się sprzedać go praktycznie za kilka butelek wódki, po cenie złomu. Biorąc pod uwagę obecną sytuację, proponuję kupić okręt od Chin, nadać mu imię założyciela LDPR Władimira Żyrinowskiego i uczynić go okrętem flagowym Floty Czarnomorskiej".

By pokazać, że nie jest to jakaś polityczna głupota polityk skierował wniosek o kupno do szefa wydziału współpracy azjatyckiej i pacyficznej w ministerstwie spraw zagranicznych, a mianowicie Aleksieja Owczinnikowa.

Pomysł, który zrodził się w głowie rosyjskiego polityka może mieć pewną logikę. Po koniec grudnia zeszłego roku media rosyjskie informowały, że na pokładzie jedynego rosyjskiego lotniskowca (wg. rosyjskiej klasyfikacji krążownik lotniczy) "Admirał Kuzniecow" wybuchł pożar. W momencie zdarzenia znajdował się on w dokach zakładu Zwiozdoczka w Murmańsku. Mimo remontu, rozpoczętego w kwietniu 2018 o wartości ok. 60-65 miliardów rubli (0,96-1,04 mld USD), który miał zmodernizować jego systemy energetyczne oraz uzbrojenia, okręt ciągle ma problemy i raczej jest pośmiewiskiem i problemem niż chlubą rosyjskiej floty. Wiele osób w Rosji wątpi w sens remontowania tegoż lotniskowca ze względu na jego niewielką wartość bojową. Jest on jedynym rosyjskim krążownikiem lotniczym, lecz przez jego niesprawność piloci w czasie treningu mogą jedynie wykorzystywać kompleksy naziemne.

Kolejnym argumentem, którym może się kierować rosyjski polityk, to zapewne fakt, że Rosyjska Flota Czarnomorska od początku inwazji na Ukrainę straciła co najmniej 12 okrętów i kutrów - zatopionych bądź mocno uszkodzonych; stanowi to około 15 proc. jej składu, który obejmuje 74 jednostki bojowe, jak ocenił niezależny rosyjski portal Projekt. Projekt informował m.in. o zniszczeniu wiosną przez siły ukraińskie flagowego okrętu Floty Czarnomorskiej - krążownika Moskwa. Wśród strat rosyjskich wymienione są także: trałowiec Iwan Gołubiec, holownik Wasilij Biech, duże okręty desantowe Saratow i Cezar Kunnikow, kuter desantowy klasy Sierna i sześć kutrów desantowo-szturmowych klasy Raptor.

Można w takim wypadku dojść do wniosku, że Rosja potrzebuje propagandowego sukcesu i skierowany w ten region lotniskowiec by tam operował. Warto wspomnieć, że Ukraina sporadycznie przeprowadzała ataki na Krym i port w Sewastopolu, który jest siedzibą rosyjskiej Floty Czarnomorskiej. Teoretycznie też potencjalne ryzyko zniszczenia czy uszkodzenia lotniskowca jest niskie. Nie mówiąc o tym, że Rosja mógłby się chwalić, że posiada dwa lotniskowce, co w porównaniu z USA nie jest dużo ale zawsze coś.

Jednak jest jednak mało prawdopodobne, by Pekin był chętny do sprzedaży lotniskowca. Zwłaszcza, że ma ambicje morskie, a posiadanie nawet starego lotniskowca, konstrukcji radzieckiej jest lepsze niż brak takiej jednostki. Nie mówiąc o tym, że mimo swojej starej konstrukcji lotniskowiec Liaoning służy do szkoleń i uczenia się w kwestiach procedur.

Być może Moskwa mogłaby zwrócić się Indii, które nadal eksploatuje INS Vikramaditya (ex. „Admirał Gorszkow"). Budowa zaczęła się w ZSRR 17 lutego 1978 roku (jako krążownik rakietowy typu Kijów). Później Rosjanie zmodernizowali tę jednostkę przerabiając ją na lotniskowiec. Ostatecznie zdecydowano się na przekazanie lotniskowca, które było wynikiem umowy podpisanej jeszcze w 2004 r między Rosją a Indiami. Indie otrzymały ten okręt za darmo, jednak miały opłacić proces jego przebudowy i zapłacić za lotnictwo pokładowe, a w tym samoloty MiG-29K/KUB oraz śmigłowce Ka-27 i Ka-31. Początkowo miało to kosztować półtora miliarda dolarów, jednak ostatecznie suma ta urosła do 2,3 miliarda dolarów. Jednak problemem tego lotniskowca jest to, że cierpi na ciągłe pożary do których dochodziło w 2019 roku w maju i czerwcu oraz 2021 roku. Być może Indie będą chciały się pozbyć tego lotniskowca odzyskują pieniądze z remontu i eksploatacji, zwłaszcza że w zeszłym roku do służby wszedł pierwszy indyjski lotniskowiec zbudowany w kraju. Może to jednak być kontrowersyjna decyzja, Stany Zjednoczone na pewno będą naciskać na Indie by czegoś takiego nie robiły. Nawet jak lotniskowiec nie jest w najlepszej kondycji, to może stanowić zagrożenie i zwiększyć minimalnie rosyjską marynarkę wojenną, na co USA i społeczność międzynarodowa nie będzie chciała pozwolić po tym jak Rosja prowadzi wojnę na Ukrainie.

Historia lotniskowca Liaoning

W ukraińskiej stoczni w Mikołajów w 1992 roku wstrzymano prace na lotniskowcu projektu 11436, który początkowo nosił nazwę Riga, a od 19 czerwca 1990 roku Wariag. Była to bliźniacza jednostka, obecnie jedynego rosyjskiego, lotniskowca Admirał Fłota Sowietskowo Sojuza Kuzniecow (projektu 11435). Stępkę pod Wariaga położono 6 grudnia 1985 roku, a wodowano go w 1988 roku. Lotniskowiec w dość wysokim stopniu wyposażenia (około 70-80 %) został zakupiony przez prywatnego chińskiego przedsiębiorcę z oficjalnym przeznaczeniem jako pływające kasyno w Macao. Jako, że Chińczycy uwielbiają hazard legenda ta została przyjęta przez wielu obserwatorów. Po otrzymaniu zgody Turcji na przeholowanie go przez Bosfor i Dardanele (przeszedł je 2 listopada 2001 roku) lotniskowiec w marcu 2002 roku trafił do Chin.

Tam po okresie zapoznania się ze stanem okrętu rozpoczęto prace nad jego pełnym ukończeniem, łącznie z wykonaniem potrzebnej dokumentacji. Okręt został oznaczony jako typ 001. Prace wyposażeniowe były prowadzone w Dalian w latach 2005-2010, a pierwsze próby morskie rozpoczęto 10 sierpnia 2011 roku. W następnym roku, 25 września, został on oficjalnie przyjęty do służby, otrzymał nazwę chińskiej prowincji Liaoning i numer taktyczny 16. Łącznie jego budowa z przerwami trwała 27 lat, ale dla Chin nie było to najważniejsze. Wreszcie Chińczycy mieli na czym się szkolić i prowadzić operacje lotnicze. Aby osiągnąć zamierzony cel zbudowali oni nawet makietę takiego lotniskowca na lądzie gdzie uczono się operacji na pokładzie lotniczym. Jako, że Liaoning ma na dziobie 14-stopniową skocznię (ski jump) również takie rozwiązanie odwzorowano na lotnisku lądowym.