Polski przemysł odpowiada na współczesne wymogi szkolenia poligonowego

Artykuł przygotowany przez Autocomp-Management Sp. z o.o.

Pojawienie się wojsk sojuszniczych na polskich poligonach wymusiło zmiany w zakresie organizacji planowania i prowadzenia szkolenia ogniowego i taktycznego, które dotychczas było realizowane zgodnie z ustalonymi w Siłach Zbrojnych RP zasadami i procedurami. Obiekty poligonowe, takie jak pasy taktyczne, bojowe strzelnice piechoty czy strzelnice wozów bojowych i czołgów były zaprojektowane w sposób spełniający wymagania szkoleniowe zawarte w narodowych programach strzelań i szkolenia. Pojawienie się nowych rodzajów uzbrojenia, stosowanie różnych rodzajów amunicji, a przede wszystkim inne zasady szkolenia ogniowego i taktycznego zmusiły organizatorów szkolenia oraz Ośrodki Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych (OSPWL) do szybkiego dostosowania się do nowej sytuacji.

Zmienione metody szkolenia ogniowego i taktycznego, a przede wszystkim  wspólne ćwiczenia polskich i NATO-wskich pododdziałów na poligonach, prowadzone w różnorodnych warunkach atmosferycznych w dzień i w nocy, przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych systemów kierowania ogniem, spowodowały konieczność szybkiego dostosowania poligonowej infrastruktury szkoleniowej do nowych wymagań.

Dotyczyło to w szczególności stworzenia warunków do sterowania na pasach taktycznych, bojowych strzelnicach piechoty czy strzelnicach wozów bojowych i czołgów zwiększoną ilością celów. Nie mniej istotne było przygotowanie do realizacji strzelań na większe odległości, prowadzenia z jednego miejsca ćwiczeń na wielu obiektach poligonowych jednocześnie czy też zachowania bezwzględnych warunków bezpieczeństwa. Dodatkowym impulsem zmian było wdrożenie nowego uzbrojenia z nowymi rodzajami amunicji i zwiększonym zasięgiem rażenia.

Szkolenie z udziałem sojuszników prowadzone jest obecnie w Ośrodku Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych Orzysz. Stacjonujący tam żołnierze batalionowej Grupy Bojowej NATO bardzo aktywnie korzystają z położonej blisko koszar i bardzo dobrze rozwiniętej bazy szkoleniowej poligonu. Szczególnie intensywnie wykorzystywane są Strzelnica Bojowa Czołgów i Wozów Bojowych Wierzbiny oraz Pas Ćwiczeń Taktycznych Wierzbiny. Wojska sojusznicze realizują głównie strzelania bojowe z czołgów i wozów bojowych oraz szereg różnorodnych i wielowariantowych kierowań ogniem szczebla plutonu i kompanii.

Aby sprostać tym wymaganiom, na wspomnianych wcześniej obiektach, a także na bojowych strzelnicach piechoty OSPWL Orzysz zaktualizowano oprogramowanie systemów bezprzewodowego sterowania polami tarczowymi z informacją zwrotną WSB-04/M produkcji polskiej firmy AUTOCOMP Management Sp. z.o.o. ze Szczecina (ACM). Dodana także możliwość zmiany języka w systemie sterowania na angielski. Dzięki temu żołnierze z batalionowej Grupy Bojowej NATO mogą samodzielnie sterować polem tarczowym.

Systemy bezprzewodowego sterowania polami tarczowymi z informacją zwrotną WSB-04/M od blisko 25 lat wykorzystywane są skutecznie na poligonach Sił Zbrojnych RP. Ich pierwsza wersja – WSB-04 została wprowadzona na wyposażenie SZ RP już w 1998r. Następnie  system ten przeszedł gruntowną modernizację i jego aktualną wersję pod nazwą „System bezprzewodowego sterowania z informacją zwrotną typ WSB-04/M” ponownie wprowadzono  na wyposażenie SZ RP poleceniem nr 8/Log Generalnego Zarządu Logistyki - P4 SG WP z dnia 27.03.2002. Od lat skutecznie gwarantuje sprawność działania oraz zapewnia realizację zadań wynikających z obecnie obowiązujących „Programu strzelań z broni strzeleckiej” sygn. Szkol.857/2012 i „Programu strzelań z wozów bojowych” sygn. Szkol.856/2012. Umożliwia również realizację strzelań sytuacyjnych.

System WSB-04/M umożliwia na poszczególnych polach tarczowych sterowanie drogą radiową aż do 32 tys. urządzeń wykonawczych (podnośniki figur bojowych, cele ruchome, sygnalizatory przekroczenia rubieży, rejestratory krótkich przystanków, sygnalizacja ostrzegawcza) jak również urządzeniami wykonawczymi do pozorowania pola walki (imitatory ognia) na odległościach nawet do 8000m. Umożliwia też rejestrację wielokrotnych trafień przy stałej ekspozycji figur bojowych (wymagane przy strzelaniu seriami), zdalne i automatyczne sterowanie podgrzewaniem figur bojowych w celu ich podświetlania dla potrzeb urządzeń noktowizyjnych i termowizyjnych. Wreszcie, umożliwia też współpracę z innymi systemami WSB-04/M. 

System WSB-04/M daje możliwość automatycznego bądź ręcznego sterowania urządzeniami wykonawczymi z jednoczesną rejestracją przebiegu zdarzeń. Ponadto, rejestruje i sygnalizuje trafienia, informuje o sprawności technicznej sterowanych obiektów (podnośniki figur bojowych, termalne figury bojowe, światła liniowe, skrajne i kierunkowe, maszty sygnalizacyjne, cele ruchome). Zapewnia również współpracę z będącymi na wyposażeniu wszystkich OSPWL urządzeniami do bezprzewodowego sterowania środkami pozoracji pola walki typu WSB-03M, również produkcji szczecińskiej firmy. Wyniki wszystkich prowadzonych ćwiczeń są archiwizowane na dysku. Umożliwia to późniejsze ich analizowanie, wystawianie ocen poszczególnym pododdziałom jak również obliczanie obciążeń strzelnicy. System jest przyjazny w  obsłudze urządzeń poligonowych, co w znaczący sposób ułatwia przygotowanie ćwiczeń i strzelań.

System WSB-04/M sprawdził się w pracy w różnorodnych warunkach atmosferycznych w temperaturach otoczenia od minus 25ºC. Gwarantuje poprawną pracę podczas opadów śniegu, deszczu, podczas mgły, w nocy przy podświetleniu celów światłem rozproszonym oraz przy wykorzystaniu przez szkolących się żołnierzy środków (celowników) noktowizyjnych i termowizyjnych. System współdziała z termalnymi figurami bojowymi najnowszej generacji, dającymi realistyczne odwzorowanie celu w obiektywie celownika. 

Dla potrzeb ćwiczeń prowadzonych z użyciem termowizji, system sterowania współpracuje z systemem kamery dziennej i termowizyjnej typ WSB-04/SKT, która umożliwia wykrywanie i obserwację obiektów (termalnej figury bojowej, wozów bojowych) podczas  strzelań poprzez zaprogramowanie w sterowniku pozycji wszystkich obiektów sterowanych z systemu WSB-04M. Wysłanie komendy „nakieruj kamerę” na obiekt z poziomu systemu sterowania polem tarczowym automatycznie ustawi kamerę z maksymalnym przybliżeniem na wybrany obiekt, wykonywanie zdjęć i nagrywanie filmów, obserwację żołnierzy i wozów bojowych w czasie strzelań.

Z powyższych powodów możliwości systemu WSB-04/M przewyższają wielokrotnie zdolności innych, podobnych systemów sterowania polem tarczowym na strzelnicach poligonowych. Są efektem prowadzenia blisko 25-letnich prac rozwojowych. System WSB-04/M jako jedyny posiada referencje do stosowania na Pasach Ćwiczeń Taktycznych. Jest też ciągle rozwijany przez inżynierów AUTOCOMP Management.

Spółka prowadzi intensywne prace nad integracją systemu WSB-04M z bezzałogowymi środkami rozpoznania (BŚR), ponieważ normą staje się dzisiaj ich wykorzystywanie na polu walki przez własne wojska jak również przez przeciwnika. Ta oczekiwana przez wojsko integracja rozszerzy możliwości systemu WSB-04M i umożliwi dowódcom w czasie ćwiczeń poligonowych realne prowadzenie w czasie rzeczywistym rozpoznania lotniczego, bezpośrednie wskazywanie celów środkom ogniowym. Umożliwi również kierowanie ogniem moździerzy i innych środków artyleryjskich działających na korzyść wojsk, korektę prowadzonego ognia jak również ćwiczenie w zwalczaniu wrogich „bezpilotowców”.  Przekaz obrazu z kamery BŚR na stanowisko kierownika ćwiczenia w trybie „on-line” podniesie również na wyższy poziom bezpieczeństwo prowadzonych strzelań poprzez nadzorowanie rejonu prowadzonych ćwiczeń.

WSB-04/M jest jedynym systemem wykorzystywanym na obiektach szkoleniowych Sił Zbrojnych RP, który lokalizuje położenie wozów bojowych przy pomocy urządzeń GPS.  System umożliwia, po zamontowaniu na wozach bojowych rejestratorów krótkich przystanków typ WRP-94M/S, rejestrację parametrów ruchu tych pojazdów.  Na mapie pola tarczowego pokazana jest bieżąca lokalizacja wozów bojowych, co pozwala ćwiczącym dowódcom na pełny podgląd przebiegu ćwiczeń, strzelań i ocenę skuteczności prowadzonego ognia przez czołgi i transportery opancerzone po utracie widoczności wzrokowej z wozami bojowymi w czasie ćwiczeń i strzelań o dużej dynamice.

System podaje bowiem bieżącą odległość wozów bojowych od celów i automatycznie podnosi i opuszcza figury bojowe zgodnie z warunkami zaprogramowanymi w ćwiczeniu przez operatora systemu. System sterowania WSB-04M jako jedyny w Polsce umożliwia przeprowadzenie ćwiczeń w kierowaniu ogniem w natarciu w trybie automatycznym, zgodnie z zaprogramowanym wcześniej scenariuszem ćwiczenia przez operatora systemu. Podczas natarcia system automatycznie może opuszczać figury, do których odległość od wozów bojowych (zgodnie z zasadami bezpieczeństwa zawartymi w piątym rozdziale  programu strzelań sygn. Szkol.856/2012) jest za mała do prowadzenia ognia z danego rodzaju broni w dzień i w nocy. Ta funkcjonalność jest unikalna w realizacji wyłącznie przez systemu WSB-04/M.

Sprawność „Systemów bezprzewodowego sterowania polami tarczowymi z informacją zwrotną WSB-04/M” zainstalowanych na poszczególnych poligonach jest zdalnie monitorowana przez producenta i serwisanta systemu - AUTOCOMP Management, zaś oprogramowanie zarządzające systemem może być również aktualizowane z pozycji serwisanta. Wpływa to istotnie na jego niezawodność i sprawność.

Jak podkreślają przedstawiciele OSPWL Orzysz, wszystkie potrzeby szkoleniowe szkolących się wojsk sojuszniczych i narodowych są w pełni zabezpieczone a sam system, przy systematycznym jego obsługiwaniu, jest praktycznie niezawodny. 

Kolejnym miejscem na poligonowej mapie Polski jest Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych Nowa Dęba wraz z jego najnowocześniejszym Pasem Ćwiczeń Taktycznym „TWIERDZA”. Obiekt ten po głębokiej modernizacji w latach 2015-2018, wyposażony został również w system sterowania polem tarczowymi z informacją zwrotną WSB-04/M. System ten został  poddany próbie w czasie sprawdzianu w procesie certyfikacji do działania jako szpica NATO 21 Brygady Strzelców Podhalańskich, innych jednostek z Polski oraz z zagranicy, m.in. Czech, Litwy, Hiszpanii czy Wielkiej Brytanii.

System sprawdził się w 100 proc. uzyskując bardzo dobre opinie zagranicznych gości. Nowe stanowiska celów lekkich i ciężkich oraz ich niezawodne sterowanie pozwalają na organizację skomplikowanych ćwiczeń i strzelań dla żołnierzy i poddziałów różnych rodzajów wojsk. Modernizacja tego obiektu poligonowego w bardzo znaczący sposób poprawiła możliwości szkoleniowe jednostek wojskowych rozlokowanych w jego pobliżu. Nie jest wykluczone, że również wojska sojusznicze rozpoczną szkolenie na tym nowoczesnym obiekcie.

Różnorodne warunki terenowe polskich poligonów, ich rozległość, częste zmiany warunków atmosferycznych a szczególnie bardzo bogata baza szkoleniowa, połączona z nowoczesnym zapleczem technicznych, rozbudowaną infrastrukturą poligonową, wyposażona w nowoczesne systemy sterowania stwarzają nieograniczone możliwości szkoleniowe wojsk. Wszystko to, łącznie z profesjonalizmem osób zabezpieczających poligonowe szkolenie stwarza atrakcyjność polskich poligonów,  pozwala na wszechstronne i intensywne szkolenie wojsk narodowych i sojuszniczych, co bez wątpienia jest bardzo ważnym aspektem umacniania bezpieczeństwa naszego państwa.

Artykuł przygotowany przez Autocomp-Management Sp. z o.o.