Niemcy reformują wojskowe zakupy. „Interes państwa ważniejszy, niż konkurencja” [KOMENTARZ]

W Niemczech weszła w życie ustawa reformująca zakupy dla federalnych sił zbrojnych. Ma ona dwa główne cele. Po pierwsze ma ona umożliwić dokonywanie szybkich zakupów sprzętu potrzebnego na przykład do udziału w misjach zagranicznych. To powinno pozwolić zapobiec sytuacjom, w którym opóźniające się postępowania przetargowe wpływają na wykonywanie ważnych, bieżących zadań Bundeswehry.

Co więcej, wzmocniona została ochrona kluczowych obszarów technologicznych, na podstawie przepisów wyznaczających Podstawowy Interes Bezpieczeństwa Państwa (niem. wesentliche nationale Sicherheitsinteressen). Regulacje te, podobnie jak w innych krajach Unii Europejskiej, pozwalają wyłączyć pozyskiwanie określonych rodzajów sprzętu wojskowego z procedur konkurencyjnych wymaganych prawem UE, jeśli dane państwo uzna że jest to niezbędne dla jego bezpieczeństwa.

Niemcy będą stosować ten wyjątek w większym niż uprzednio zakresie. Interesem bezpieczeństwa będą objęte zakupy uznane za potrzebne w celu realizacji misji zagranicznych, ale też określonych zobowiązań sojuszniczych (np. wobec NATO), działań pokojowych, przeciwdziałania katastrofom naturalnym oraz zwalczania terroryzmu. Tego typu postępowania będzie można realizować bez zastosowania procedur konkurencyjnych, kierując je do krajowych wykonawców. Nowe przepisy przewidują też wprowadzenie centralnej ewidencji, dotyczącej państwowych postępowań zakupowych.

Będzie to dotyczyło kluczowych obszarów, takich jak między innymi budowa okrętów wojennych, pojazdów opancerzonych, technologie informacyjne istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa, sztuczna inteligencja oraz środki walki elektronicznej. Zakres kluczowych technologii określony został ponownie przez rząd w lutym br.

Projekt ustawy został przyjęty przez niemiecki rząd jeszcze w październiku 2019 roku, na początku br. zgodziły się na niego obie izby parlamentu (Bundestag i Bundesrat). Przepisy zostały opublikowane w dzienniku ustaw i następnie weszły w życie na początku kwietnia.

Nowe zasady zakupów Bundeswehry stanowią potwierdzenie tezy, że kluczowe państwa dążą – w ramach prawa UE – do ochrony własnego przemysłu obronnego i kierowania do niego najważniejszych zamówień. Zbrojeniówka jest formalnie postrzegana jako element systemu bezpieczeństwa, mający dostarczać określone, potrzebne mu zdolności. Dzięki temu zamówienia mogą (i powinny) być kierowane bezpośrednio do niej, z pominięciem często długotrwałych i nie zawsze uwzględniających specyfikę branży standardowych procedur konkurencyjnych. Oczywiście, warunkiem jest dysponowanie odpowiednim potencjałem w określonych obszarach. Z kolei tam gdzie jest to niezbędne współpraca międzynarodowa, realizowana w ramach przepisów ochrony podstawowego interesu bezpieczeństwa państwa powinna być prowadzona w sposób umożliwiający budowę własnych zdolności wraz z partnerami zewnętrznymi.