Łatwiejsze loty samolotów NATO nad Polską

Projekt zmieniający obecnie obowiązujące rozporządzenie ma ułatwić np. szybki przerzut sił drogą powietrzną lub też działania sojuszniczych samolotów bojowych, w ten sposób realizując zapisy Deklaracji ze szczytu NATO w Brukseli z 2018 roku oraz Konkluzję Rady w sprawie bezpieczeństwa i obrony w kontekście globalnej strategii EU z 17 czerwca 2019 r.

Projekt rozporządzenia, złożonego przez MON w porozumieniu z Ministerstwem Infrastruktury, zakłada uproszczenie i skrócenie procedur związanych z uzyskiwaniem zezwolenia na lądowanie samolotów wojskowych w Polsce lub też przekroczenie granic jej przestrzeni powietrznej.

 Zmiana w paragrafie 3 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 stycznia 2005 r. w sprawie przekraczania granicy państwowej i lotów obcych wojskowych statków powietrznych w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej skróci termin wyprzedzenia z jakim należy składać wnioski o zezwolenie na przekroczenie granic przestrzeni powietrznej lub lądowanie na terytorium Polski z 10 do 5 dni w przypadku samolotów spoza NATO i UE. W przypadku maszyn należących do krajów członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego lub Unii Europejskiej termin ten ma wynosić 3 dni. Dodano również zapis, iż pojedyncze zezwolenie może dotyczyć wielokrotnego wlatywania w przestrzeń powietrzną Polski, co wcześniej nie było ujęte w rozporządzeniu i w istotnym sposób utrudniało realizację ćwiczeń wiążących się ze znaczną liczbą lotów transgranicznych.  

W projekcie dodano również do rozporządzenia paragraf 9 w brzmieniu – „Lot, na który Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych udzielił zezwolenia, może być wykonany w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej dostępnej dla ruchu lotniczego, zgodnie z zasadami korzystania z tej przestrzeni określonymi w ustawie z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze, a także określonymi w ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umowach międzynarodowych i innych umowach zawartych w sposób przez nie dopuszczony.”

Dzięki tej zmianie możliwe będzie nie tylko realizowanie lotów zgodnie z paragrafem 3, a więc po pozytywnej decyzji Dowództwa Operacyjnego RSZ z wyprzedzeniem 3-5 dni, ale również uregulowanie ruchu sojuszniczych samolotów w polskiej przestrzeni powietrznej i wykorzystanie przez nie polskich lotnisk w ramach porozumień i umów międzynarodowych zawartych zgodnie z odpowiednimi regulacjami. Otwiera to drogę, do ustanowienia np. zasad wykorzystywania przez samoloty NATO polskich baz lotniczych bez potrzeby występowania o zgodę z 3-5 dniowym wyprzedzeniem, o ile uregulują to odpowiednie umowy bilateralne lub wielostronne.

Działania te są zgodne z dążeniami zarówno NATO jak i UE których cele jest zwiększenia mobilności wojsk i szybkości projekcji siły w przypadku pojawienia się zagrożenia. W tym zakresie szczególnie istotne jest usuwanie barier, w tym administracyjnych, utrudniających ruchy wojsk w Europie.