Rosyjski PAK FA równie "niewidzialny" co amerykański F-22?
Myśliwiec piątej generacji Suchoj PAK-FA posiada skuteczną powierzchnię odbicia o średniej wartości 0,1-1 metra kwadratowego. Informacje ujawniła rosyjska prasa, opierając się na dokumentach patentowych elementów płatowca.
Jak podkreślają Rosjanie, jest to wartość znacznie mniejsza niż w wypadku Su-27, dla którego wynosi ona 10-15 m2. Skuteczna powierzchnia odbicia, czy "przekrój radiolokacyjny" (ang. Radar Cross Section - RCS) jest jednak jednak parametrem mocno teoretycznym.
RCS jest wartością szacunkową i określa średnią ilość fal radarowych jakie są odbijane z powrotem przez opromieniowany obiekt. Konstruktorzy starają się ograniczyć tą wartość, zwłaszcza w wypadku powierzchni od przodu maszyny, gdyż zwykle to ona jest wymierzona w stronę przeciwnika.
W wypadku myśliwca Suchoj PAK-FA w celu zmniejszanie tej powierzchni zastosowano np. pokrycia pochłaniające fale i odpowiedni kształt kadłuba, ale też wijące się jak litera "S" kanały wlotowe silników, gdyż znaczną część powierzchni odbicia stanowią wirujące łopatki sprężarki, które niczym stroboskopowe lustra odbijają fale radiowe. Specjalną warstwą absorbującą pokryto też np. osłonę kabiny pilota i sensory optyczne.
Wygląda to bardzo efektownie, jednak z całą pewnością informacje te mają charakter mocno reklamowy. Widać to choćby z wybranego "materiału porównawczego". Co prawda Su-27 ma faktycznie RCS 10-15 m2, ale już Su-30MK może się pochwalić czołową powierzchnią odbicia około 4 m2. Natomiast w wypadku konstrukcji zachodnich parametry są jeszcze lepsze. Starsze wersje popularnego F-16 miały powierzchnię odbicia niemal 5 metrów, ale F-16C Jastrząb osiąga wynik około 1,7 m2, a samoloty w rodzaju Eurofightera i Rafale oscylują w okolicach 1m2.
Dla samolotów piątej generacji wartość ta powinna wynosić poniżej 0,5 metra kwadratowego. Jednak wbrew danym rosyjskich mediów F-22 Raptor posiada RCS poniżej jednej tysięcznej a nie dwóch dziesiątych metra kwadratowego. Dla F-35 wartość ta ma wynosić około 0,005 m2.
Tak więc albo parametry PAK-FA znacznie odbiegają od konkurencji, albo też przytoczone dane nie reprezentują jego pełnych możliwości.
Arkan
Jaki jest sens porównywania samolotu, który od 10 lat jest eksploatowany do prototypu ?
Pershing
Póki co nie mamy żadnego samolotu 5 generacji tylko kolejną wariacje na temat Su-27. T-50 jest póki co niczym innym jak bebechami z Su-27/35 wsadzonymi do odświeżonego płatowca który ma ambicje mieć właściwości stealth. Co do tego to wystarczy popatrzeć na płatowiec aby mieć spore wątpliwości co do jakości tego stealth. Wielkie, niemal pod katem prostym powierzchnie na spodzie kadłuba, brak komory uzbrojenia co oznacza że będzie podwieszane do tego gigantyczne ziejące ogniem i dymem wyloty silników od Su-27 itp itd Zupełny brak póki co jakichkolwiek nowych systemów wszystko od silników po awionikę przeniesione z serii Su-xx Docelowe "maja być" ale kiedy i czy w ogóle to jest zagadka większa niż wartość majątku Putina... mamy wiec w gruncie rzeczy samolot na samym początku drogi konstrukcyjnej a nie gotowy zintegrowany i efektywny bojowo sprzęt który kiedyś może stanie się takim ale nikt nie wie kiedy a opowieści o wdrażaniu do jednostek to już jest zupełne s-f chyba że mówimy tu o wdrożeniu tego co jest jako kolejnej wersji rozwojowej poprawionego Su-27.
mw
Problem F-22A leży nie we właściwościach stealth ale w amerykańskich politykach. Aktualna doktryna wojenna sił powietrznych USA wymaga bowiem optycznej indentyfikacji celu. Co prawda w warunkach wojny totalnej zapewne te ograniczenia by nie obowiązywały ale większe jest prawdopodobieństwo ograniczonego konfliktu a wówczas przy zachowaniu politycznych ograniczeń F-22A traci całą przewagę (niestety bo osobiście jestem entuzjastą tej konstrukcji). W dodatku aktualna konfiguracja F-22A nie daje mu wystarczającej przewagi w walce nawet w trybie BVR a to z powodu zastosowania starszej generacji rakiet AIM-120C o znacznie słabszych parametrach niż wprowadzane do służby AIM-120D (zasięg mniejszy o ok. 50%, brak dual link, mniejsza odporność na zakłócenia). Integracja F-22A z nowymi rakietami nastąpi dopiero w ciągu najbliższych lat. Jeszcze większym problemem jest brak możliwości przenoszenia rakiet AIM-9X (integracja w toku) ale nawet po zintegrowaniu nowych rakiet z F-22A nadal będzie on ustępował w walkach na krótkich dystansach nowoczesnym myśliwcom 4 generacji z dwóch powodów: 1. brak nahełmowych wskaźników celu lub hełmów nowej generacji (jak w F-35) co uniemożliwia wykorzystanie w pełni możliwości pocisków AIM-9X (próby zastosowania takich rozwiązań były podejmowane już wiele lat temu ale ze względu na problemy techniczne zrezygnowano z tego rozwiązania), 2. gorsze niż zakładano właściwości manewrowe F-22A (podczas ćwiczeń Red Flag 2012, niemieccy piloci na Typhoonach zmasakrowali F-22A w dogfightach. Problemem jest duża masa i rozmiary F-22A, nawet sterowanie wektorem ciągu nie pomogło. Osobiście uważam, że problemem nie jest sam samolot ale to, że jest on pilotowany przez człowieka. Supermanewrowość to jak sądzę domena przyszłych samolotów bezpilotowych.
raptor
to ciekawe bo z tego co czytałem to na red flag właśnie typhonny dostały baty.Raptory w tedy doznały tylko jednej porażki.Europejscy piloci mieli nawet problem z lokalizacją raptora.Co do celowników na hełmowych to na razie zrezygnowano co nie oznacza ,że po opanowaniu przeszkód technicznych ie wrócą do tego rozwiązania.
stev
Tak czy tak koszt programu PAK FA -10 mld $, koszt programu f-22 - 66.7 mld $, przewidywana cena PAK FA 50 milionów $, cena f-22 150 milionów $. USA wyprodukowało 195 (187 jest w służbie). Rosja planuje zakup 180 PAK FA. To jest przepaść cenowa, USA wpędziło się w monopol prywatnej firmy i teraz za to płacą. I to nie jest odosobniony przypadek ale raczej zaczyna być norma przy każdym programie. f-35 też hitem eksportowym nie będzie, bo cena do jakość = porażka.
alibaba
Cena Raptora zależy od sposobu liczenia i już dziś jest to oficjalnie ponad 400 mln$ szt. wliczając wszystkie poprawki i udoskonalenia.
jj
ale najważniejsze jest chyba to że F22 już lata w jednostkach bojowych w PAK FA dopiero BĘDZIE zamawiany - troszkę czasu pewnie upłynie nim wejdzie do służby a w tym czasie Amerykanie będą cały czas pracować nad czymś nowszym
pol
No właśnie - kraj który nie ma takiej technologii co USA i ma 7 -krotnie mniej kasy , ma wyprodukować samolot 5 generacji??? przecież to ściema jakich mało! Po co porównywać , dywagować itp. Przecież to bez sensu, F 22 konkurencji nie ma i długo nie będzie miał. Jak ruskie wyprodukują ze 150 szt , to wtedy zaczniemy porównywać :) Tylko że niestety nie wyprodukują :), to czysta propaganda , problemy techniczne , brak kasy i stare silniki itp. to część problemów z jakimi się borykają. F 35 będzie hitem eksportowym czy to Ci się podoba czy nie - zakładane jest 3000 szt :P więcej fachowej prasy , mniej ruskiej propagandy. .
Pozytywna Polityka
Rosjanie mają trochę inną koncepcję myśliwca V pokolenia, na zachodzie głównym wyznacznikem jest stopień niewidzialności, zaś rosjanie postawili na prędkość, zwrotność, zasięg wykrywania przeciwnika, oraz system obronne. Model T-50 jest znacznie szybszy bez dopalacza od poprzedników, osiąga prędkość 2.1 maha, dla porównania f-22 bez dopalacza osiąga maksymalną prędkość 1.8 maha, zaś f-35 tylko 1.2 maha.
patriota
Cena F-22? Żadne domysły, plotki, czy szacunki. Warto zapoznać się z ofertą eksportową tego samolotu. Jednak adresowaną tylko dla bardzo bliskich, długoletnich i wiarygodnych sojuszników. Np. Japonia-koszt jednostkowy F-22 to 250 mln USD. Cena ta jest uważa jednak za zaniżoną i prawdopodobnie seryjny F-22 kosztuje około 270-280 mln USD.
Marcin
Obawiam się, że nie istnieje coś takiego, jak oferta eksportowa F-22. Samolot jest obłożony kongresowym zakazem eksportu i to pomimo pytań Japonii właśnie, która gotowa była naprawdę dużo zapłacić.
Pozytywna Polityka
Cena f-22 to około 400mln USD, jest to najdroższy samolot na świecie, f-35 ma kosztować podobno około 125 mln usd
andy
żeby jeszcze latał...
ssss
i po co te zbrojenia ?
Marek
RCS PAK FA to 0,5 m2
jang
aż uda się wyprodukować taki samolot,ze go nawet piloci nie będą mogli znaleźć na lotnisku....
alibaba
Polska już doszła do takiej techniki i ma takie samoloty ( Bielik,Kobra,Szerszeń i najnowszy Grot2 ) i nie tylko, ma również korwetę Gawron jak i kilka innych wynalazków tj. Krab,Rak czy Homar no i Rydwan.A to tylko kilka przykładów wspaniałej polskiej myśli technicznej......
and
Pytanie skąd autor posiada dane na temat f-22? Zapewne również z ulotek reklamowych. Nie powinien więc tak stanowczo stwierdzać jaką powierzchnię odbicia ma raptor, gdyż to amerykanie skrzęrnie ukryją prawdziwe dane.