Prezentacja nowych armat szybkostrzelnych Leonardo

Prezentacja odbyła się w zakładzie Leonardo w mieście Brescia na północny Włoch. Zajmuje się on głównie rozwojem i produkcją zaawansowanych mechanicznie systemów obronnych małego kalibru, które można zainstalować platformach morskich, lądowych jak i śmigłowcach. Aktualnie zakład ten ma powierzchnię prawie 17 000 metrów kwadratowych i zatrudnia około 120 osób. Wraz z fabryką w La Spezia również w północnych Włoszech oraz zakładem Larimart w Rzymie tworzą oddział koncernu noszący nazwę Defence Business Area, który z kolei wchodzi w skład Electronics Division.

Podczas wizyty dziennikarzy w tym zakładzie poza nowymi armatami o których poniżej, można było zobaczyć linię produkcyjną i aktualnie produkowane tam wzory uzbrojenia. Należy przy tym zaznaczyć, że ich produkcja realizowana jest z w ścisłej kooperacji z większą fabryką z La Spezia, w której wytwarzane są lufy armat, w tym również małego kalibru. Obecnie produkcja zakładu w Brescia skoncentrowana jest na wytwarzaniu uzbrojenia morskiego przeznaczonego dla włoskiej floty jak i na eksport. Dziennikarze mogli zobaczyć w różnych fazach montażu m. in. pojedynczą armatę OTO 25 mm KBA, zdalnie sterowane stanowiska artyleryjskie MARLIN 30 oraz MARLIN 40 a także wyrzutnie celów pozornych ODLS 20.

Armata automatyczna Leonardo X-Gun

Armata automatyczna kalibru 30 mm X-Gun powstała w odpowiedzi na potrzeby rynku. Analizy rynku wskazują, że aktualnie na świecie istnieje duże zainteresowanie w pełni elektrycznymi działami tego kalibru, które nie podlegają ograniczeniami eksportowymi rządu Stanów Zjednoczonych - ITAR (International Traffic in Arms Regulations). Dodatkowym argumentem za jej opracowanie było zainteresowanie ze strony włoskiej marynarki wojennej (Marina Militare), która zdecydowała o odejściu od armat kalibru 25 mm na rzecz dział 30 mm jako artylerii drugiego kalibru na swoich okrętach.

Działania zmierzające do opracowania X-Gun zostały zainicjowane przez Leonardo w 2017 r., kiedy zapadła strategiczna decyzja o opracowaniu krajowej armaty tego kalibru. W 2018 r. powstał demonstrator technologii, w 2019 r. oddał on pierwszą serię z szybkostrzelnością 200 strz./min, zaś rok później został w pełni ukompletowany. W 2021 r. powstał pierwszy prototyp armaty i systemu jej zasilania w amunicję. Rok później zostały one ze sobą zintegrowane tworząc wraz z jednostką kontroli ognia (Gun Control Unit) w pełni funkcjonalną armatę.

Otworzyło to drogę produkcji egzemplarzy przed seryjnych (SN 001-003) z których pierwszy zaprezentowano podczas próbnych strzelań. Obecnie armata przechodzi testy kwalifikacyjne, zarówno przemysłowe jak i mające potwierdzić spełnienie norm NATO (STANAG 4516). Strzelania, które obserwowali dziennikarze realizowane były w podziemnej strzelnicy zakładowej o długości 72 m, jedynym takim obiekcie we Włoszech. W ich trakcie armata oddała pojedyncze strzały, ale również krótkie jak i długie serie potwierdzające dojrzałość całej konstrukcji, której pierwszy egzemplarz ma w przyszłym roku zostać zintegrowany z wieżą i przekazany pierwszemu odbiorcy.

Armata automatyczna Leonardo X-Gun charakteryzuje się szybkostrzelnością wynoszącą 200 strzałów na minutę i jest dostosowana do zgodnej ze standardami NATO (STANAG 4624) amunicji 30 × 173 mm. Cechą charakterystyczną konstrukcji tego działa jest napędzany elektrycznie rotor (wirnik), którego zewnętrzne krzywki wyprofilowane są w kształcie litery X. To rozwiązanie zostało opatentowanie i wykorzystane w nazwie armaty. Obroty tego wirnika wprowadzają w ruch pozostałe podzespoły działa, które odpowiadają za pobieranie pocisków z taśmy nabojowej, wprowadzanie ich do komory, odbieranie łusek po strzale oraz ich wyrzucanie. Przy czym jeden ruch suwaka napędzanego przez rotor powoduje jednoczesne wprowadzenie nowego naboju do komory oraz wyrzucenie łuski na zewnątrz.

W związku z tym, że armata zaprojektowana została głównie w celu zwalczania środków napadu powietrznego, w tym bezpilotowców, przystosowana jest ona do wykorzystania nowej amunicji programowalnej MF-ABM (Multi Fragmentation-AirBurst Munition) opracowywanej właśnie przez firmę KNDS Ammo Italy. W celu zwiększenia prawdopodobieństwa zniszczenia celów powietrznym, takim jak drony czy amunicja krążąca pociski te będą miały specjalną konstrukcję. W ich wstępnie uformowanej części czołowej znajdą się stalowe kulki, które uzupełnią podlegający naturalnej fragmentacji stalowy korpus pocisku. Po detonacji ładunku wybuchowego, kule te tworzą stożek o niewielkim kącie, uzupełniany przez fragmenty korpusu pocisku, które również przemieszczają się do przodu. Tworzy to rój odłamków na szerszym obszarze, zwiększającym tym samym prawdopodobieństwo porażenia celu.

Programowanie zapalnika pocisku następuje w sposób bezkontaktowy przy pomocy anteny znajdującej się w podajniku amunicyjnym. W przeciwieństwie do konwencjonalnych systemów, ten innowacyjny zapalnik rejestruje również prędkość początkową pocisku w czasie przechodzenia przez hamulec wylotowy armaty zawierający zintegrowane „bramki indukcyjne”. Umożliwia zapalnikowi wykrycie rzeczywistej prędkości wylotowej i dostosowanie do nie czasu wstępnie zaprogramowany lot pocisku. Pozwala to na zmodyfikowanie punktu detonacji a ostatecznie zwiększenie prawdopodobieństwa porażenia celu. Zapalnik wyposażony jest ponadto w funkcję awaryjnej detonacji w przypadku uderzenia do celu przed zaprogramowanym czasem dolotu.

Integracja X-Gun z systemami wieżowymi

Armaty automatyczna kalibru 30 mm Leonardo X-Gun przewidywana jest do zastosowania w systemach wieżowych przeznaczonych zarówno dla okrętów jak i pojazdów lądowych. W przypadku aplikacji morskiej będzie to to zdalnie sterowane stanowisko artyleryjskie Lionfish 30. Ma ono ma masę 1600 kg (1450 kg bez amunicji) i 200 gotowych do wystrzelenia pocisków. Zasięg skuteczny armaty wynosi 3500 m, zaś jej kąt ostrzału w azymucie wynosi od -155° do 155° a w elewacji -20° ÷ 70°. Każde stanowisko wyposażone jest we własną głowicę elektrooptyczną, która ma możliwość obserwacji dookólnej.

Rodzina morskich stanowisk artyleryjskich Lionfish wyróżnia się małą masą, modułowością i wspólną architekturą, która pozwala na instalowanie tych stanowisk na pokładach jednostek drugorzutowych zarówno jako uzbrojenie podstawowe, jak i wtórne systemy obronne. Stanowiska te mogą stanowić również uzbrojenie bezzałogowych jednostek pływających. Wszystkie konstrukcje z tej rodziny dysponują własnymi optoelektronicznymi systemami celowniczymi dzięki czemu mogą samodzielnie wypracowywać koordynaty ognia, co w połączeniu z dużą szybkostrzelnością pozwala na zwalczanie nagle pojawiających się zagrożeń.

Zgodnie z informacjami przekazanymi mediom podczas prezentacji w zakładzie w Brescia Leonardo podpisał już dwa kontrakty na dostarczenie systemów Lionfish 30. Pierwszym odbiorcą ma być Marina Militare, która zamówiła sześć takich zestawów, w które uzbrojone będą nowe patrolowce typu PPX OPV. Pierwsze z tych stanowisk ma zostać dostarczone odbiorcy już w przyszłym roku. Drugim kontrahentem jest kanadyjska marynarka wojenna która zamówiła Lionfish 30 dla swoich nowych fregat rakietowych CSC (Canadian Surface Combatant), opartych na projekcie brytyjskich fregat typu 26.

Jeżeli chodzi o aplikacje lądowe armata X-Gun przewidziana jest do instalacji w dwuosobowych wieżach HITFIST oraz zdalnie sterowanych HITFIST UL (Uncrewed Light) przeznaczonych dla pojazdów kołowych jak i gąsiennicowych. Możliwość dostosowania X-GUN zarówno do środowiska morskiego, jak i lądowego zwiększa elastyczność wdrażania ich na całym świecie.

Takie podejście zwiększona możliwości szkoleniowe i efektywne zarządzanie częściami zamiennymi minimalizuje potrzebę odrębnych systemów szkoleniowych dla zastosowań morskich i lądowych, upraszczając tym samym proces szkolenia i zapewniając spójny zestaw umiejętności personelu różnych formacji. Natomiast jednakowe komponenty armaty oznaczają, że można utrzymać wspólny zapas części zamiennych, nie ma zatem potrzeby tworzenia oddzielnych zapasów do zastosowań morskich i lądowych a tym samym redukowane są koszty utrzymania tego uzbrojenia. To strategiczne podejście poprawia gotowość operacyjną i zmniejsza obciążenia logistyczne.

Blaze 30 i Gatling 20 - nowe armaty szybkostrzelne Leonardo

Podczas wizyty w zakładzie w Brescia nie tylko można było zapoznać się ze szczegółami konstrukcji oraz rozwoju działa kalibru 30 mm X-Gun, ale również zaprezentowane zostały dwie zupełnie nowe działa małego kalibru, które opracowywane są właśnie przez włoski koncern. Pierwszą z nich była armata napędowa Blaze 30 kalibru 30 mm, zaś drugą wielolufowe działko rotacyjne Gatling 20 kalibru 20 mm.

Armata automatyczna Blaze 30 jest jeszcze na wcześniejszym etapie rozwoju, bowiem prace nad nią rozpoczęto pod koniec 2023 r. Wykorzystuje ona wiele elementów opracowanych dla X-Gun takie jak na przykład rotor (wirnik), jednak wykorzystuje inną amunicję 30×113 mm. Dzięki temu potencjalni nabywcy będą mogli składać zamówienia na ten wzór uzbrojenia już w 2025 r., zaś pierwsze egzemplarze odebrać po dwóch latach. Broń ma być napędzana elektrycznie i zasilana prądem stałym o napięciu 24 V. Ma ona mieć niewielką masę 80 kg, zaś szybkostrzelność wynosi ma ok. 250 strz./min. Blaze 30 powstała z myślą o zastąpieniu wkm-ów kalibru 12,7 mm, których skuteczność staje się coraz bardzie ograniczona zwłaszcza przeciwko celom lekko opancerzonym. Ma być stosowana na wieżach i stanowiskach bezzałogowych takich jak Lionfish czy HITROLE Light.

Zupełnie inne przeznaczenia ma lotnicze działko rotacyjne Gatling 20 dostosowanego do amunicji 20×102 mm. Może ono np. posłużyć do modernizacji śmigłowców uzbrojonych w armatę TM 197B takich jak AW129 Mangusta czy turecki ATAK. Przy czym ma być ona elementem oferty eksportowej i raczej nie zostanie zamontowana na śmigłowcu bojowym AW249. Masa własna trzylufowego działka wynosi 71 kg, a szybkostrzelność wynosić ma ok. 750 strz./min przy ok. 30 obr./min. Nowocześniejsze rozwiązania (w tym nowe materiały) w stosunku do TM 197B powodują, że nowe działko jest lżejsze i łatwiejsze w produkcji, ma być też prostsze w codziennym utrzymaniu. Gatling 20 opracowywany jest już od 2020 r. Leonardo deklaruje, że przed końcem bieżącego roku będzie mógł przyjmować zamówienia na nowe działko z terminem dostawy ok. dwóch lat od podpisania umowy.

Plany na przyszłość

Obecna sytuacja międzynarodowa i drastyczny wzrost wydatków obronnych przekłada się bezpośrednio na wzrost zainteresowania zakupem uzbrojenia, również produkowanego przez Leonardo. Już teraz firma obserwuje wzrost obrotów o ok. 20-25% rok do roku. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom firma planuje zwiększyć również produkcję armat małego kalibru nawet dwukrotnie. Temu celowi służy zarówno modernizacja bazy produkcyjnej (np. w fabryce w La Spezia powstaje nowa linia do produkcji luf mniejszego kalibru), jak również opracowywanie zupełnie nowych produktów, jak te które miały swoją premierę podczas prezentacji dla dziennikarzy w Brescia.