Czytaj więcej: Nowy Serwis Specjalny MSPO.Defence24.pl - Najnowsze informacje i analizy z Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach. Zapraszamy.

Symulator szybkiej łodzi operacyjnej to multimedialne urządzenie treningowe łączące w sobie zdolność do odzwierciedlenia warunków i zjawisk podczas pływania oraz możliwość szkolenia strzeleckiego z broni montowanej na tego typu obiektach. Podstawą symulatora jest makieta funkcjonalna imitujące twardą łódź pneumatyczną (RIB - Rigid Inflatable Boat). Jednostki tego typu wykorzystywane są między innymi przez Siły Zbrojne (w tym Wojska Specjalne), policję i służby ratunkowe.

Urządzenie, posiadające trzy stanowiska treningowe (sternika, nawigatora oraz operatora broni pokładowej), zamontowane jest na ruchomej platformie o sześciu stopniach swobody i udźwigu zapewniającym uniesienie całej konstrukcji imitacji kadłuba łodzi wraz z załogą i wyposażeniem. Platforma umożliwia odwzorowanie każdej jednostki pływającej o długości do 15 metrów, w zależności od potrzeb może być zmieniana do większej nośności.

Drugim elementem symulatora jest jego system informatyczny realizujący funkcję odwzorowania środowiska ćwiczenia, zarówno w aspekcie zobrazowania morza i wybrzeża, jak również odwzorowania zachowania się jednostek pływających.

W zależności od potrzeb szkoleniowych oraz uwarunkowań finansowych, urządzenie może wyświetlać wirtualną rzeczywistość na płaskim ekranie, ekranie stanowiącym wycinek walca, a w przypadku szczególnych potrzeb, system projekcji może zapewnić zobrazowanie dookólne ze zobrazowaniem sferycznym (w kopule). Na tegorocznym MSPO prezentowany jest ekran półkolisty, będący rozwiązaniem kompromisowym pomiędzy kosztami systemu, a wiernością odwzorowania i możliwościami urządzenia.

„Urządzenie przeznaczone jest dla Marynarki Wojennej RP (Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej, Akademii Marynarki Wojennej oraz poszczególnych flotylli) oraz dla Wojsk Specjalnych, ale może mieć zastosowanie we wszelkiego rodzaju obiektach szkoleniowych, gdzie musimy szkolić sterników nie tylko dla wojska, ale również sterników wykorzystywanych w ratownictwie” – mówi ppłk Sławomir Stępniak, WITU.

Symulator przeznaczony jest dla szkolenia etatowych obsad szybkich łodzi operacyjnych. Jak zaznacza ppłk dr inż. Sławomir Stępniak, Kierownik Zakładu Symulatorów i Urządzeń Treningowych WITU, jego wykorzystanie pozwala na szkolenie i doskonalenie umiejętności w pływaniu łodzią RIB indywidualnym oraz w szyku. Pozwala realizować ćwiczenia w symulowanych warunkach w dzień, jak i w nocy, przy dowolnych warunkach atmosferycznych. Intensywność opadów deszczu, mgła, wiatr czy stan morza są zależne tylko od scenariusza ćwiczeń i mogą być na bieżąco modyfikowane. Pozwala to przeprowadzać szkolenie sterników w zakresie manewrowania  łodzią oraz operatorów broni pokładowej w symulowanych warunkach odwzorowujących falowanie i kołysanie łodzią, które podczas rzeczywistego szkolenia jest trudno zrealizować.

Symulator może być zbudowany w dwóch wersjach, dwustanowiskowym – operator broni i sternik lub trzystanowiskowym – operator broni, sternik wraz z nawigatorem.

Operator broni

Stanowisko szkolne umożliwia wirtualną obsługę poszczególnych rodzajów uzbrojenia, w które wyposażeni są żołnierze Wojska Polskiego, w tym oddziały specjalne. System posiada symulatory broni wykonywane na bazie broni bojowej. Pozwala to zachować wysoki stopień realizmu związany z jej obsługą: do każdej broni (symulatora broni) musi zostać podłączona skrzynka amunicyjna z załadowaną amunicją do symulowanego strzelania, każda broń musi zostać  załadowana, przeładowana i odbezpieczona w celu prowadzenia symulowanego strzelania. Łódź może być uzbrojona w wielkokalibrowy karabin maszynowy kal. 12,7 mm WKM-Bm, produkowany przez Zakłady Mechaniczne Tarnów lub 12,7 mm WKM MANROY M2 HB.50 QCB, 40 mm granatnik automatyczny Mk-19 lub HK GMG, 7,62 mm karabin maszynowy UKM-2000P lub MINIMI oraz 7,62 mm karabin napędowy M134 Minigun. Wszystkie zamontowane są na stałych platformach, jednak jak zapewnia Kierownik Zakładu Symulatorów i Urządzeń Treningowych WITU, system może być wyposażony w dowolny symulator broni zgodnie z potrzebami szkoleniowymi.

Ćwiczący wykorzystują broń treningową zaprojektowaną na podstawie broni bojowej, wyposażoną w moduły laserowe i system przeładowania pneumatycznego. Symulator uwzględnia prowadzenie ognia w oparciu o wirtualne „pociski” przemieszczające się po krzywych balistycznych zgodnych z charakterystyką prawdziwego sprzętu i amunicji.

Sterowanie i nawigacja

Prezentowany w Kielcach symulator odzwierciedla łódź patrolową Hurricane H933 OB Zodiac i jest skorelowany z jej własnościami, a także stanem morza, siłą wiatru i falami. „Parametry stanu morza odwzorowane na platformie odpowiadają od 0 do 7 stopni w skali Beauforta, prędkość wiatru od 0 do 40 m/s” – charakteryzuje symulator ppłk Stępniak.

Platforma informatyczna bazuje na systemie Śnieżnik i ma architekturę otwartą, która umożliwia operatorowi dowolne konfigurowanie przebiegu ćwiczenia, uzupełnianie go i wstawianie dowolnych obiektów zarówno własnych, jak i przeciwnika. Operator może generować ścieżki trajektorii ruchu zarówno daleko od lądu, jak również w porcie czy między wysepkami czy okrętami. Dla każdego scenariusza można ustawiać dowolną liczbę obiektów do obserwacji, celów do zniszczenia oraz odparcia ataku. Dlatego też stanowisko nawigatora wyposażone jest w podgląd mapy nawigacyjnej. Kierownik Zakładu Symulatorów i Urządzeń Treningowych WITU wskazuje, że jedynym wyznacznikiem w scenariuszu ćwiczeń jest dowolność użytkownika, który ogranicza możliwości systemu odnośnie możliwości szkolenia. Urządzenie posiada możliwość poruszania się po wirtualnym środowisku w trybie automatycznym, gdzie łódź płynie po zaprogramowanej ścieżce, co pozwala na szkolenie kilku operatorów broni w jednym scenariuszu. Ponadto symulator łodzi operacyjnej posiada również tryb aktywnego sternika, który umożliwia samodzielne sterowanie łodzią przez sternika. Dzięki zastosowaniu systemu siłowników oraz systemu symulacji i projekcji obrazu, konstrukcja i działanie urządzenia imituje warunki maksymalnie zbliżone do warunków rzeczywiście panujących w trakcie realizacji zadań na powierzchni wody, zarówno w dzień jak i w nocy. Umożliwia to symulowanie stanu morza oraz innych czynników oddziaływujących na łódź operacyjną, w tym między innymi fali odbitej od innego okrętu czy siły wiatru.

Cechą charakterystyczną symulatora jest czterobarwna projekcja obrazu, gdzie czwarta prowadzona jest w noktowizji. Pozwala to na prowadzenie ćwiczeń w warunkach ograniczonej widoczności z wykorzystywaniem rzeczywistych gogli noktowizyjnych, pod warunkiem, że ich parametry techniczne pozwalają na wyraźne zogniskowanie się obrazu wyświetlanego przed operatorem.

System może zostać wyposażony w symulatory dowolnych środków łączności oraz urządzeń nawigacyjnych wymaganych przez użytkownika.

Bałtyk – miejsce prowadzenia operacji

Prezentowany przez WITU symulator pozwala na prowadzenie symulowanych działań taktycznych w zróżnicowanych warunkach hydrometeorologicznych. Do systemu wprowadzona została mechanika fal całego Morza Bałtyckiego, w tym również dokładne odwzorowanie wszystkich polskich portów, m.in. Zatoki Gdańskiej z wejściami do portów Gdańsk i Gdynia, Szczecin-Świnoujście wraz z torem wodnym czy port w Kołobrzegu. Celem takiego działania jest umożliwienie polskim siłom zbrojnym jak najlepszego odwzorowania prawdziwego terenu ćwiczeń, np. w czasie szkolenia operacji przechwycenia obiektów na nabrzeżach portowych. Jak zapewnia ppłk Stępniak, dodanie innych regionów świata nie stanowi problemu, gdyż mechanikę stanu innego morza można bardzo szybko dodać do symulatora.

System symulatorowy

Symulator szybkiej łodzi operacyjnej używany jako jedno stanowisko można łączyć w grupy, co umożliwia prowadzenie ćwiczeń, na przykład poruszanie się w szyku, czyli z wykorzystaniem większej liczby łodzi. Urządzenia można rozbudować o prostszą wersję stanowisk sternika – tak zwane stolikowe, gdzie będzie tylko kokpit sterujący wraz z obrazowaniem albo, jak zapewnia ppłk Stępniak, za pomocą trybu sieciowego. Za pośrednictwem protokołu HLA można połączyć się z innymi symulacjami tworząc rozległe sytuacje taktyczne.

Stworzony przez Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia symulator łodzi operacyjnej jest odpowiedzią na ogłoszony w zeszłym roku przez Inspektorat Uzbrojenia dialog techniczny w celu pozyskania urządzenia treningowego dla Wojsk Specjalnych. System ten jednak może być wykorzystywany do treningu załogi każdej formacji użytkującej łodzie typu RIB.

Czytaj też: Informacje z MSPO 2016 - wiadomości i analizy z Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach.