Laserowa rewolucja w Wojskach Lądowych

W przeszłości do eksploatacji w Wojsku Polskim wprowadzono laserowe systemy szkoleniowe pod kryptonimem Czantoria który wdrożony został w latach 80-tych. Podobnie w innych armiach na świecie stosowano podobne, acz bardziej zaawansowane systemy, uwzględniające też np. elementy analiz i ocen, w USA był to system MILES, w RFN system AGDUS.

Wojsko Polskie po transformacjach ustrojowych, również wprowadziło starszą wersję systemu AGDUS, wraz z pozyskaniem i wdrożeniem do służby czołgów Leopard 2. Tym nie mniej, nie udało się wdrożyć na szeroką skalę tego typu pomocy szkoleniowych, a zdolności zapewniane przez krajowy system Czantoria do pewnego stopnia zanikły. Od około dekady podejmowano jednak przygotowania do ich odtworzenia, bo wiadomo było że są one potrzebne.

Ministerstwo Obrony Narodowej 7 września 2021 podpisało umowę z Saab AB na dostawę kompleksowego systemu symulacji pola walki GAMER, który zainstalowany ma zostać na terenie Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Drawsku Pomorskim.

Tymczasem 3 lutego 2023, 12. Dywizja Zmechanizowana poinformowała o zakończeniu pierwszej serii testów które są elementem odbiorów systemu GAMER. Na system ten składają się czujniki laserowe które żołnierze montują do swojego oporządzenia, emitery wiązek laserowych montowane na uzbrojeniu.

W ramach kompleksowego systemu symulacji pola walki, wejdą ponadto jeszcze moduł symulacji pola walki, nadajniki laserowe i detektory, moduł łączności i pozycjonowania, moduł zarządzania i zobrazowania pola walki.

Powyższy system zostanie zainstalowany w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych Drawsko, na terenie którego powstaje Centrum Szkolenia Bojowego Drawsko, natomiast na poligonach Wędrzyn, Żagań, Nowa Dęba i Orzysz są umieszczane Ośrodki Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych które wyposażone zostaną w laserowe symulatory strzelań (przeznaczone do szkolenia mniejszych jednostek).

Wprowadzenie takiego systemu w szerszym zakresie oznacza więc rewolucję w szkoleniu Wojsk Lądowych. Dlaczego? Laserowe systemy symulacyjne pozwalają na szkolenie "force-on-force", czyli sytuację, w której w trakcie ćwiczenia poligonowego powodzenie, ale też straty mogą ponosić obie strony i są one na bieżąco uwzględniane w trakcie działań. Jeśli więc tylko do scenariuszy ćwiczeń nie będzie wprowadzania sztucznych ograniczeń, to umiejętności żołnierzy będzie można bardzo mocno weryfikować, w stopniu który bez tego rodzaju rozwiązań technicznych w zasadzie nie jest możliwy.

Oczywiście same symulatory laserowe to nie wszystko. Kompleksowy system, który będzie w Drawsku Pomorskim, będzie też zawierał narzędzia komputerowe i analityczne. Będzie więc można uwzględnić również inne elementy, które nie są bezpośrednio zintegrowane z samymi symulatorami laserowymi. Tego rodzaju rozwiązania (symulatory laserowe, współpracujące z systemami wspomagania) są uznawane za zapewniające środowisko do trudnych i wymagających szkoleń, z których potem można wyciągać zobiektywizowane wnioski. Podobne rozwiązania są podstawą wyposażenia amerykańskich centrów szkolenia bojowego CTC (ang. Combat Training Center), które są uznawane za jedno z najważniejszych narzędzi szkoleniowych wojsk lądowych USA od czasów Zimnej Wojny do chwili obecnej, pozwalające na przygotowanie do działań w warunkach zbliżonych do bojowych.

Nie jest przy tym tajemnica, że polskie Centrum Szkolenia Bojowego ma być do pewnego stopnia wzorowane na doświadczeniach amerykańskich i zapewniać zdolność do współdziałania z armią USA, dzięki czemu brygady pancerne US Army będą mogły realizować więcej elementów szkolenia w Polsce, a nie tylko w podobnych istniejących obiektach Niemczech. Wojsko Polskie otrzymuje więc bardzo potrzebne wzmocnienie systemu szkoleniowego. Miejmy tylko nadzieję, że system będzie wykorzystywany w pełni swoich możliwości. Amerykańskie media branżowe, w rodzaju Stars and Stripes, czasem piszą o wnioskach z ćwiczeń CTC, którebynajmniej nie zawsze idą zgodnie ze scenariuszem, czy "łatwo" dla ćwiczących"...

GAMER

Polska będzie wykorzystywać system Saab Gamer. Zaletą systemu GAMER jest to że jest już eksploatowany przez następujące państwa: Austrię, Finlandię, Niemcy, Niderlandy, Wielką Brytanię, Nową Zelandię, Belgię, Norwegię, Szwecję, Danię, Czechy, Chile, Słowenię, Estonię i USA.

Oznacza to że Siły Zbrojne RP uzyskają interoperacyjność szkoleniową z wiodącymi państwami NATO takimi jak USA, Wielka Brytania czy Niemcy.

Kolejną zaletą systemu GAMER jest jego skalowalność i konfigurowalność. Skalowalność w tym wypadku oznacza że system może być po zakupie rozbudowywany, a także jego konfiguracja może być dobierana według bieżących potrzeb w szkoleniu wojsk.

W wypadku konfigurowalności systemu, może być on konfigurowany od poziomu pojedynczego żołnierza do szczebla brygady a nawet wyższego w ramach ośrodków szkoleniowych nazwanych przez producenta CTC czyli Combat Training Center.

Co więcej system GAMER może zostać rozszerzony o inne oprogramowanie szkoleniowe i symulacyjne jak Steel Beasts Professional, VBS, Unity3D, Microsoft Hololens, Urban Training Package, Medical Training, Counter IED Training Package, CBRN i Combat Support.

Wdrożenie systemu GAMER firmy Saab oznacza prawdziwą rewolucję w systemie szkolenia Sił Zbrojnych RP, dzięki czemu wzrośnie zarówno realizm jak i jakość tego szkolenia. Jest to kluczowy element budowy centrum szkolenia na terenie poligonu Drawsko Pomorskie, pozwoli na szkolenie także dużych formacji wojsk lądowych.