Szwecja: używane okręty podwodne dla Polski w parlamencie

Szwedzki rząd wystąpił do parlamentu o zgodę na sprzedaż do Polski dwóch używanych okrętów podwodnych: HSwMS „Södermanland” i HSwMS „Östergötland”, ze wskazaniem, że mają być one wykorzystywane przez Marynarkę Wojenną RP. W uzasadnieniu wskazano, że polski rząd poprosił o wycenę dwóch okrętów podwodnych typu Södermanland. Do rozpoczęcia realizacji tzw. rozwiązania pomostowego w programie „Orka” konieczna jest więc obecnie autoryzacja transferu przez szwedzki parlament. Odpowiednie dokumenty, datowane na 9 kwietnia br., zostały przekazane parlamentowi jako element projektu zmian w ustawie budżetowej na 2020 rok.

Jak na razie wskazuje się na dwa możliwe scenariusze działania. W pierwszym z nich to rząd szwedzki ma być stroną umowy sprzedaży okrętów podwodnych do Polski. Drugi zakłada przekazanie obu Södermanlandów do przemysłu (koncernu Saab), który później ma się zająć modernizacją i następnie transferem tych jednostek do Marynarki Wojennej RP. We wniosku wskazywano, że „sprzedaż wiązałaby się ze strategicznym partnerstwem z Polską jeżeli chodzi o działania podwodne, co jest ważne z punktu widzenia polityki bezpieczeństwa w regionie Morza Bałtyckiego”. Dodatkowo szwedzki rząd uważa, że eksport obu okrętów pomógłby w utrzymaniu i rozwoju technologii podwodnych w Szwecji. Svenska Dagbladet pisze wprost, że fundusze jakie stocznia Kockums należąca do koncernu Saab uzyskałaby dzięki modernizacji okrętów, mogą pozwolić na utrzymanie jej zdolności w dużym terminie.

Problemem w tych planach może być stan techniczny okrętów podwodnych typu Södermanland. HSwMS „Östergötland” został bowiem wycofany z działania operacyjnego już w 2011 roku i prawdopodobnie był wykorzystywany jako źródło nieprodukowanych już części zamiennych dla drugiego okrętu HSwMS „Södermanland”. Ta druga jednostka będzie musiała zresztą również przejść modernizację, ponieważ wcześniej planowano ją wycofać z linii w 2021 roku. Z oszczędności nie prowadzono więc już na niej prawdopodobnie żadnych poważniejszych prac remontowych. We wniosku rządu do parlamentu przyznano wprost, że wydłużenie eksploatacji HSwMS „Södermanland” poza 2021 rok będzie wymagało znacznych nakładów finansowych. Dlatego właśnie planowano wycofanie tego okrętu.

Szwedzi ocenili, że modernizacja obu tych jednostek nie zwiększy w adekwatny sposób zdolności szwedzkiej marynarki wojennej. Uznali więc okręty za nieperspektywiczne, jeśli chodzi o rozwój potencjału własnej floty.

Jak się okazuje sprzedanie okrętów podwodnych do Polski jest teoretycznie możliwe z punktu widzenia szwedzkiego prawa. W ustawie budżetowej przewidziano bowiem możliwość przekazania rządowej nieruchomości, jeżeli: nie jest ona już potrzebna do działań państwa, jeżeli stała się bezużyteczna lub jeżeli nie została pozyskana ze środków publicznych.

Jednakże, z uwagi na to, że sprzedaż okrętów podwodnych do Polski wymaga ich wcześniejszego wyremontowania i zmodyfikowania (co może prowadzić do pewnych zobowiązań finansowych), a HSwMS „Södermanland” jest nadal wykorzystywany do działań operacyjnych, decyzja rządu w Sztokholmie musi zostać zatwierdzona przez parlament.

We wniosku zaznaczono jednak, że sprzedaż musi być przeprowadzona na zasadach komercyjnych, tj. strona szwedzka musi przynajmniej otrzymać od Polski fundusze wystarczające na pokrycie kosztów modernizacji okrętów, szkolenia załóg i późniejszego wsparcia eksploatacji. W dokumencie nie ma natomiast informacji o możliwości leasingu okrętów, co miało być wcześniej rozpatrywane, ani o szacunkowych kosztach całego przedsięwzięcia.