Poniedziałkowy przegląd mediów; „Po co Putinowi "forteca Donbas"?; Podchorążowie i kasa

Katarzyna Jaroch: Gazeta Wyborcza:„Mariusz Błaszczak oskarżony” „Prokuratura skierowała do sądu akt oskarżenia przeciwko Mariuszowi Błaszczakowi, byłemu szefowi MON, zarzucając mu ujawnienie tajemnicy państwowej. Chodzi o odtajnienie fragmentów „Planu Użycia Sił Zbrojnych RP Warta” i dokumentów operacyjnych z 2011 r., które przedstawiały wariant obrony na linii Wisły w razie spóźnionej pomocy NATO. Błaszczak ujawnił je przed wyborami w 2023 r., twierdząc, że rząd PO-PSL chciał porzucić wschodnią Polskę. Prokuratura uznała, że działał na szkodę państwa, narażając jego bezpieczeństwo i sojusze. Grozi mu do 10 lat więzienia. Sam polityk mówi o „akcie zemsty Tuska” i utrzymuje, że miał obowiązek poinformować obywateli.”

Stanisław Koczot: Sieci Prawdy:„Zbrojenia warte miliardy” „Polska branża zbrojeniowa dynamicznie rośnie, a popyt na rakiety, armaty czy Pioruny jest ogromny. Symbolem zakupów stały się F-35 „Husarz”, 32 samoloty za 4,6 mld dol. Ceny uzbrojenia rosną – bateria Patriot to ok. 1 mld dol., wyrzutnia HIMARS ponad 20 mln dol. Światowe wydatki wojskowe osiągnęły 2,7 bln dol., a Polska przeznaczyła 38 mld dol., co stanowi 4,2 proc. PKB i stawia nas w czołówce NATO. Potęgą jest PGZ, skupiająca m.in. Hutę Stalowa Wola, Bumar-Łabędy, Jelcz czy Łucznika. Produkuje Kraby, Borsuki, Pioruny i systemy Pilica, Wisła, Narew. Wzrosły też przychody prywatnych spółek, a akcje firm zbrojeniowych wystrzeliły na giełdzie nawet o 190 proc.”

Izabela Kacprzak: Rzeczpospolita:„Na uczelnie wojskowe dla kasy” „System studiowania na uczelniach wojskowych okazał się atrakcyjny finansowo, ale doprowadził do nadużyć. Podchorąży I roku otrzymuje 6,3 tys. zł miesięcznie, zakwaterowanie, wyżywienie i opiekę zdrowotną. Po rezygnacji nie musi zwracać kosztów, bo zaliczany jest do „zasobu kadrowego” armii. MON przyznaje, że wielu kandydatów traktowało studia jak sposób na szybki zarobek, rezygnując po pierwszym roku lub powtarzając go, by wydłużać czas pobierania świadczeń. W latach 2022–2025 liczba takich przypadków wzrosła sześciokrotnie. Resort uszczelnia system, ograniczając możliwość wielokrotnego powtarzania roku i wprowadzając limity czasowe służby. Mimo patologii, liczba chętnych rośnie – dziś uczelnie wojskowe przyjmują ponad 2,6 tys. studentów rocznie.”

Eliza Olczyk: Wprost:„Rozmowy przy akompaniamencie rakiet- wywiad z gen. Mirosławem Różańskim, senatorem RP” „Gen. Mirosław Różański ocenia, że spotkanie Trumpa z Putinem na Alasce odbyło się „przy akompaniamencie rakiet” niszczących Ukrainę i dawało wrażenie, że prezydent USA działa w interesie Moskwy. Podkreśla, że Putin umiejętnie gra gestami, zdobywając przewagę, a wojna ma wymiar militarny i polityczny – zakończenie działań zbrojnych nie oznacza pokoju. Według generała bezpieczeństwo Ukrainy opiera się na trzech filarach: silnej armii, UE i NATO. Ostrzega przed marginalizacją Polski, jeśli nie włączy się w przyszłe projekty, i krytykuje zakupy MON, wskazując na niedobór systemów obrony powietrznej. Zaznacza, że obecnie chroni nas także NATO.”

Dominika Maciejasz: Gazeta Wyborcza:„Musimy być jak jeż kolczasty - rozmowa z Victorią Trimbel, szefową litewskiego funduszu Coinvest Capital na Litwie, inwestującego w projekty związane z obronnością.” „Litwa planuje zainwestować setki milionów euro w sektor obronny, głównie w odstraszanie i budowanie odporności społecznej. Jak podkreśla Victoria Trimbel z funduszu Coinvest Capital, celem jest wzmocnienie armii, gospodarki i sojuszy, by Rosja dwa razy zastanowiła się przed atakiem. Inwestycje obejmują cyberbezpieczeństwo, walkę z dezinformacją i startupy obronne, m.in. drony i technologie podwójnego zastosowania. Wspierane są także organizacje społeczne, jak Związek Strzelców, przygotowujące obywateli do kryzysów. Wilno uchodzi dziś za najbezpieczniejszą stolicę Europy w cyberprzestrzeni. „Musimy być jak jeż kolczasty – gotowi, by się nie poddać” – mówi Trimbel.”

Andrzej Łomanowski: Rzeczpospolita:„Po co Putinowi „forteca Donbas?” „Oddanie Rosji nieokupowanej części obwodu donieckiego oznaczałoby utratę przez Ukrainę kluczowych fortyfikacji wokół Słowiańska i Kramatorska, co otworzyłoby Kremlowi drogę w głąb kraju. System bunkrów, transzei i pól minowych, wsparty naturalnymi przeszkodami, od lat skutecznie powstrzymuje rosyjskie natarcia. Bez niego armia Putina mogłaby szybko uderzyć na Dnipro, Zaporoże czy Charków. Eksperci porównują sytuację do 1938 r., gdy oddanie Sudetów osłabiło Czechosłowację. Analitycy ostrzegają, że zdobycie Donbasu nie zakończy wojny – przeciwnie, stanie się przyczółkiem do dalszej agresji. Putin liczy, że przychylność Trumpa zapewni mu łatwe zwycięstwo.”

Piotr Skwirowski: Rzeczpospolita:„Trzy scenariusze zakończenia wojny w Ukrainie z polską gospodarką w tle” „Dr Marcin Mazurek, główny ekonomista mBanku, ocenia, że negocjacje pokojowe w sprawie Ukrainy są trudne i mogą zakończyć się trzema scenariuszami: upadkiem rozmów i dalszą wojną, traktatem korzystnym dla Rosji lub – najmniej prawdopodobnym – porozumieniem korzystnym dla Ukrainy. Nawet w razie pokoju gwarancje bezpieczeństwa mogą okazać się fasadowe, a Rosja po odbudowie sił wznowi agresję. Dla Polski oznacza to konieczność utrzymania wysokich wydatków na obronność, presję na budżet i ryzyko mniejszej atrakcyjności inwestycyjnej. Nadzieją pozostaje traktat z realnymi gwarancjami i programem odbudowy Ukrainy, choć Mazurek wątpi, by otworzył on prostą drogę do UE i NATO.”

Paweł Kryszczak: Gazeta Polska Codziennie:„Rosja chce inwigilować NATO. Potężna antena przy granicy z Polską” „Rosja kończy budowę wielkoskalowej anteny szpiegowskiej CDAA w obwodzie królewieckim, 25 km od granicy z Polską. Instalacja ma umożliwić nasłuch sygnałów radiowych, satelitarnych i komunikacji NATO, a także wspierać łączność z rosyjskimi okrętami podwodnymi. Zdaniem płk. Mariusza Kozłowskiego wzmocni to strategiczną pozycję Kremla w regionie Bałtyku i pozwoli zakłócać systemy GPS w Polsce i krajach bałtyckich. Królewiec, uznawany za najbardziej zmilitaryzowany region Europy, już teraz jest bazą Floty Bałtyckiej, systemów S-400 i rakiet Iskander. Eksperci ostrzegają, że obwód pozostaje kluczowym narzędziem rosyjskiej agresywnej polityki wobec NATO.”

Łukasz Warzecha: Do Rzeczy:„Pogrążanie Zachodu” „Klucze do zakończenia wojny na Ukrainie leżą w Moskwie – to Rosja, dzięki systemowi niedemokratycznemu, może łatwiej przestawić gospodarkę na tory wojenne i ignorować sprzeciw społeczny. Trump obiecywał szybkie zakończenie wojny, ale będzie to możliwe tylko, jeśli Kreml uzna to za korzystne. Rosji nie spieszy się do pokoju – przeciąga negocjacje, zajmuje kolejne tereny i tworzy fakty dokonane, licząc na mocniejszą pozycję w przyszłych rozmowach. Tymczasem Ukraina, osłabiona demograficznie, gospodarczo i militarnie, potrzebuje rozejmu bardziej niż Kreml. Europa i USA chcą pokoju dla własnych interesów gospodarczych, a Polska – mimo dużego zaangażowania – została zepchnięta na margines.”

Jarosław Molga: Gazeta Polska Codziennie:„Nie ma obrony, nie ma dialogu z sojusznikami, jest tylko propaganda” „Eksplozja rosyjskiego drona pod Osinami ujawniła brak przygotowania Polski do obrony powietrznej. Raport MON powinien powstać w kilka dni, ale opóźnia się, a rząd wciąż nie komunikuje szczegółów. Polska nie prowadzi dialogu z NATO ani nie wykorzystuje doświadczeń wojny na Ukrainie. Brakuje konsultacji w ramach art. 4 NATO, systemów radarowych i baterii Patriot, a rząd koncentruje się na propagandzie. Eksperci i politycy PiS podkreślają, że kraj jest zagrożony i wymaga pilnej reakcji.”

Maciej Nowicki: Newsweek:„Nie można dać się zastraszyć Rosjanom - rozmowa z Danielem Friedem, byłym ambasadorem USA w Polsce” „Spotkanie Donalda Trumpa z Wołodymyrem Zełenskim, Ursulą von der Leyen i liderami Europy w Białym Domu 18 sierpnia 2025 r. stworzyło nowe możliwości wsparcia Ukrainy. Choć droga do pokoju wciąż nie istnieje, Trump zadeklarował poparcie dla europejskiej „Koalicji Chętnych” i zapewnił wsparcie USA w zakresie wywiadu, logistyki i osłony powietrznej, z amerykańskimi siłami stacjonującymi w Polsce i Rumunii. Ważne jest utrzymanie linii demarkacyjnej bez formalnego uznawania nowych granic przez Rosję. Kluczowe pozostaje bezpieczeństwo Ukrainy i presja gospodarcza na Moskwę, a także zaangażowanie Europy w praktyczne wsparcie Koalicji.”

wyborcza.pl:„”Kat”, bohater armii Rosji, postrzelił siebie i prawie 40 kolegów dla nagrody” „Rosyjski snajper „Kat”, bohater kremlowskiej propagandy, został zdemaskowany jako oszust. Konstantin Frołow, kawaler orderów, zamiast walczyć z „banderowcami”, strzelał do siebie i kolegów z 83. Gwardyjskiej Brygady Desantowej. Rany były kontrolowane – w nogę czy rękę – tak, by przysługiwały urlop, order i 3 mln rubli nagrody. Śledztwo ujawniło 35 żołnierzy, którzy w ten sposób wyłudzili 200 mln rubli. Sam „Kat” postrzelił się cztery razy. A przecież wcześniej w rosyjskich mediach kreowano go na herosa ratującego dzieci, kolegów z płonących pojazdów i znającego arabski i farsi. Afera obnażyła fałsz armijnej mitologii – podobny do legendarnej bajki o „18 Panfiłowcach”.”