MSZ kwestionuje zmiany w ustawie o Programie Mobilizacji Gospodarki. MON odpiera zarzuty

21 marca 2017 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się datowany na 15 marca 2017 r. przeredagowany projekt ustawy o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców i programie mobilizacji gospodarki wraz z zestawieniem uwag i propozycji zgłoszonych w trakcie uzgodnień międzyresortowych. Nowa propozycja resortu obrony została skierowana zgodnie z rozdzielnikiem do 25 instytucji administracji rządowej w celu ponownego wyrażenia stanowiska w terminie 14 dni. Ponadto MON wystąpił o wyrażenie opinii do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz 16 wojewodów.

W ramach dotychczasowych konsultacji spośród 101 zgłoszonych propozycji zmian do projektu z 17 października 2016 r. Ministerstwo Obrony Narodowej odrzuciło 34 uwagi (w tym 12 zgłoszonych przez Rządowe Centrum Legislacji i 9 zgłoszonych przez Ministra Rozwoju i Finansów w ramach działu gospodarka), uwzględniło w całości 43 uwagi, natomiast 24 uwzględniło w części. Większość zastrzeżeń dotyczy zastosowanej techniki legislacyjnej, spójności przepisów projektu z innymi aktami prawnymi, ulgi w podatku CIT oraz dołączonej do projektu oceny skutków regulacji. Po przeredagowaniu projekt ustawy z 15 marca 2017 r. nie różni się jednak znacząco od projektu zaprezentowanego 17 października 2016 r.

Spośród wielu zgłoszonych uwag i odpowiedzi MON warto dla przykładu przyjrzeć się jednemu konkretnemu zastrzeżeniu i stanowisku wobec niego. Chodzi o wątpliwości Ministra Spraw Zagranicznych co do zgodności z prawem unijnym art. 8 ust. 2 projektowanej ustawy. Przepis stanowi, że w wykazie przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym umieszcza się przedsiębiorców, z którymi zostanie podpisana umowa na realizację pracy rozwojowej lub dostawy sprzętu wojskowego objętego zamówieniem wyłączonym z przepisów ustawy - Prawo zamówień publicznych w celu ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 346 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

W ocenie MSZ projektowany w art. 8 ust. 2 ustawy mechanizm umożliwi i utrwali praktykę niezgodnego z prawem UE udzielania zamówień publicznych w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa. Okoliczność figurowania danego przedsiębiorstwa w wykazie może być traktowana jako jedyna i wystarczająca podstawa do udzielania kolejnych zamówień takiemu podmiotowi, niejako automatycznie, z powołaniem się na konieczność ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa. MSZ uważa, że każde wyłączenie konkretnego zamówienia publicznego ze stosowania PZP powinno podlegać indywidualnej ocenie pod kątem zgodności z prawem UE.

MON odrzucił uwagę MSZ, ale nie odniósł się konkretnie do stawianych zarzutów. Wskazał, że samo ujęcie przedsiębiorcy w wykazie nie jest równoznaczne z automatycznym nałożeniem na tego przedsiębiorcę zadania na rzecz obronności państwa, mimo że zarzut MSZ odnosił się do zupełnie innego zagadnienia. W ocenie MON należy uznać za bezzasadne podejrzenie, że zobowiązanie do realizacji szczególnych zadań na rzecz obronności państwa zostanie uznane za niedozwoloną pomoc publiczną z uwagi na ich szczególny charakter oraz konieczność zapewnienia ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa. MON podkreślił, że ulokowanie (dedykowanie) konkretnego zadania konkretnemu przedsiębiorcy jest poprzedzone procesem planowania na określonych szczególnych warunkach uczestnictwa związanych bezpośrednio z ograniczeniem dostępu do wrażliwych dla naszego państwa danych i informacji związanych z jego bezpieczeństwem.

Niemniej, taka argumentacja nie odpowiada na wątpliwości przedstawione przez MSZ dotyczące możliwości stworzenia w projekcie ustawy zachęty do praktykowania udzielania zamówień na dostawy uzbrojenia i sprzętu wojskowego w trybie ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa państwa do spółek znajdujących się na wykazie jako podmiotów niejako uprzywilejowanych, a nie stosowania niedozwolonej pomocy publicznej w ramach nakładania na poszczególnych przedsiębiorców zadań na rzecz obronności państwa.

Wojciech Pawłuszko