MSPO 2018: Polskie systemy rozpoznania elektronicznego AM Technologies

Założona w 1999 roku polska spółka AM Technologies specjalizuje się w sprzedaży nowoczesnej aparatury kontrolno-pomiarowej znanych na całym świecie firm IXIA, Fluke i Keysigth, jak również od 2002 roku samodzielnie i w kooperacji z innymi krajowymi firmami z grupy PGZ projektuje i wdraża systemy rozpoznania sygnałowego (klasy SIGINT) w Siłach Zbrojnych RP oraz różnych agencjach państwowych. Do chwili obecnej opracowano w ten sposób ponad trzydzieści urządzeń i systemów rozpoznania radioelektronicznego (w tym GUNICA i MZRiASR).

Na targach MSPO 2018 w Kielcach firma AM Technologies prezentuje trzy własne, najnowsze rozwiązania w dziedzinie systemów rozpoznania elektronicznego: system rozpoznawczo-ostrzegawczy ESM/RWR (Electronic Support Measures / Radar Warning Receiver) – AQUILA oraz dwa urządzenia dla systemów rozpoznania łączności COMINT (Communication Intelligence): szerokopasmowy namiernik radiowy UKF/SHF CRUX oraz szerokopasmowy odbiornik cyfrowy CORVUS.

AQUILA

AQUILA to system ostrzegawczy o opromieniowaniu radarowym klasy ESM  (Electronic Support Measures) z funkcjami rozpoznania radioelektronicznego ELINT (Electronic Intelligence). System ten wykorzystuje szerokopasmowy (2-18 GHz z możliwością rozszerzenia do 40 GHz) układ odbiorczy oraz zestaw antenowy, który dzięki odpowiedniemu rozmieszczeniu anten można natychmiastowo mierzyć kierunek przyjścia każdego odebranego impulsu w pełnym kącie azymutu (360°) oraz określać namiar na wykryte źródło promieniowania (metodą korelacji amplitudowej). Jest to system natychmiastowego pomiaru kierunku i częstotliwości, który dzięki modułowej budowie może być rozbudowany i dostarczać również informacje operacyjne (np. zwiększając świadomość sytuacyjną dowódcy okrętu lub pojazdu). Nie chodzi wiec jedynie o dane dla systemów przeciwdziałania (np. dla wyrzutni wabików lub granatów dymnych), ale również o wskazanie zagrożeń dla całego systemu walki danej platformy.

 AQUILA to rozwiązanie na tyle elastyczne, że może być zastosowane zarówno w Wojskach Lądowych - jako szerokopasmowy system rozpoznania pola walki, łatwy do zamontowania nawet na niewielkich pojazdach (np. do ostrzegania systemów walki BMS przed radarami pola walki), jak również dla Marynarki Wojennej:

• jako urządzenie rozpoznawcze (np. na obecnie wykorzystywanych okrętach ORP „Nawigator” i ORP „Hydrograf lub przyszłych okrętach rozpoznania elektronicznego „DELFIN”);
• lub system ostrzegawczy (dla modernizowanych okrętów rakietowych typu ORKAN i niszczycieli min typu KORMORAN).

W tym ostatnim przypadku spółka AMT już nawiązała współpracę z francuską firmą Lacroix, w ramach której może oferować system AQUILA zintegrowany z systemem wyrzutni SYLENA – umożliwiającym obronę okrętów przed zagrożeniami rakiet przeciwokrętowych, z wykorzystaniem wabików radiolokacyjnych i termicznych.

CRUX

System rozpoznania i namierzania CRUX to rozwiązanie, którego prototyp (prezentowany na targach) ma być w pełni gotowy do badań już w 2019 roku. Jest to projekt współfinansowany od 2016 r. z funduszy Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu operacyjnego „Inteligentny rozwój”. Założono wtedy opracowanie systemu monitorowania widma elektromagnetycznego, który może być wykorzystywany nie tylko przez wojsko, ale również inne, wyspecjalizowane agencje rządowe (np. przez Straż Graniczną do monitorowania granic przed dronami).

CRUX będzie pozwalał na szybkie i automatyczne przechwytywanie oraz namierzanie wszelkiego rodzaju nadajników radiowych. Będzie więc nim można zastąpić urządzenia wcześniej pozyskiwane jedynie za granicą i to zarówno dla potrzeb Sił Zbrojnych jak i agencji cywilnych - agencji które w zadaniach mają również kontrolę pasm częstotliwości wykorzystywanych przez systemy łączności (np. Urząd Komunikacji Elektroniczcznej i Straż Graniczna).

Jest to urządzenie kompaktowe, łatwe do zamontowania nawet na zwykłym, kołowym pojeździe samochodowym. CRUX pozwala na automatyczne wykrywanie i namierzanie oraz klasyfikację emisji radiowych. Wykorzystując pięć koherentnych, równoległych torów odbiorczych i mając prędkości przestrajania 40 GHz/s, system zabezpiecza odbiór sygnałów telekomunikacyjnych o bardzo krótkich czasach trwania (nawet pojedyncze µs) w zakresie od 20 MHz do 6 GHz (z możliwością rozszerzenia o pasmo HF schodząc do 9 kHz).

Podsystem namierzania działa w bardzo szerokim zakresie częstotliwości dając możliwość namierzania sygnałów w paśmie 100 MHz lub analizy sygnałów w paśmie 500 MHz. Dokładność pomiaru (metodą interferometryczno-korelacyjną) kąta azymutu to około 1-2º RMS, a elewacji około 10-15º RMS. W pracy systemowej dwóch stacji CRUX istnieje dodatkowo możliwość wyznaczania pozycji emiterów (z kątem elewacji), co w przypadku tego rodzaju systemów jest bardzo rzadkim rozwiązaniem.  

O możliwości CRUX może świadczyć fakt że po „rozłożeniu sygnałów” z wykorzystaniem transformaty Fouriera, do każdego z 65 000 liczonych punktów transformaty liczony i dowiązywany jest kierunek. To właśnie na tych danych pracuje algorytm automatycznej detekcji i wydzielania wąskich kanałów. W pracy systemowej, próbki sygnału lub namiary są wysłane do stacji nadrzędnej („Master”). Tam następuje fuzja sygnałów i danych oraz np. określanie pozycji emiterów metodą triangulacyjną DF lub hiperboliczną TDoA oraz FDoA.

CORVUS

CORVUS to cyfrowy odbiornik radiowy opracowany przez AM Technologies dla radaru pasywnego PET/PCL (Passive Emitter Tracking/ Passive Coherent Location) budowanego przez konsorcjum składające się z PIT Radwar – lider, AMT oraz Politechnikę Warszawską.

Odbiornik ten pracuje w bardzo szerokim paśmie częstotliwości od 20  MHz do 6 GHz (z możliwością jego rozszerzenia do 9 kHz) - z szerokopasmowym pasmem przetwarzania natychmiastowego 100 MHz.

Jest to urządzenie charakteryzujące się dużą dynamiką i stabilnością częstotliwości (dzięki zewnętrznemu wzorcowi częstotliwości), co pozwala na przetworzenie odbieranego sygnału radiowego do postaci cyfrowej tworząc strumień danych, który później może być wykorzystywany do różnych celów. Podstawowym zadaniem jest oczywiście analiza widmowa i praktycznie natychmiastowe wykrywania sygnałów w paśmie 100 MHz oraz bardzo szybkie - w całym zakresie częstotliwości (przestrojenie na kolejne 100 MHz trwa kilka milisekund).

Na podstawie otrzymanej w ten sposób informacji można monitorować („zobrazować”) widmo określając częstotliwości pojawiających się sygnałów. Można też z tego strumienia wydzielić sygnały i dokonać ich obróbki we współpracującym z odbiornikiem blokiem analizy.