MON o amerykańskich pojazdach na polskich drogach

Zapytanie zostało wystosowane przez posłanki Krystynę Sibińską oraz Małgorzatę Janyską z Platformy Obywatelskiej. W odpowiedzi minister Kownacki poinformował, że podstawowymi dokumentami regulującymi kwestie związane z pobytem sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są Umowa między Państwami-Stronami Traktatu Północnoatlantyckiego dotycząca statusu ich sił zbrojnych – NATO SOFA oraz Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o statusie sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podpisana w Warszawie dnia 11 grudnia 2009 r. – SOFA Supplemental. Artykuł 10. tego dokumentu przewiduje dopuszczenie do ruchu pojazdów sił zbrojnych USA na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz określa warunki, na których organy Rzeczypospolitej Polskiej uznają to dopuszczenie.

Procedury, według których siły zbrojne USA wnioskują do władz polskich i realizują oficjalne przemieszczanie drogą lądową ładunków, sprzętu i personelu przez i na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z warunkami i uregulowaniami określonymi w ww. SOFA Supplemental są zawarte w Memorandum o porozumieniu pomiędzy Ministrem Obrony Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej a Dowództwem sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki w Europie w sprawie przemieszczania drogą lądową, sprzętu i personelu sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych Ameryki z 4 listopada 2015 r.

Dodatkowymi dokumentami są rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie sposobu i trybu wydawania zezwoleń wojskowych na przejazd drogowy oraz sposobu organizacji oznakowania kolumn pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 1368 ze zm.); rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 września 2012 r. w sprawie wydawania zezwoleń wojskowych na przejazd drogowy pojazdów przewożących towary niebezpieczne (Dz. U. poz. 1257 ze zm.); decyzja Nr 32/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie wydawania zgody na przemieszczanie się wojsk obcych transportem lądowym przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. Urz. MON poz. 18)

Jak podkreślił minister, wszelkie pojazdy wykorzystywane przez siły zbrojne USA na terenie Polski spełniają kryteria dopuszczające do ruchu drogowego na terytorium naszego kraju, tym samym są przystosowane do korzystania z polskich dróg. Co więcej polskie drogi i obiekty inżynierskie (mosty, wiadukty i inne tego typu obiekty) są dostosowane do użytkowania przez pojazdy wojskowe sił zbrojnych USA. 

Armia USA oraz Siły Zbrojne RP posługują się sprzętem przekraczającym parametry dróg w Polsce, ale przy konieczności przejazdu nienormatywnego pojazdu strona zainteresowana występuje z wnioskiem o wydanie specjalnego zezwolenia na ten przejazd do właściwego organu, którym dla sił zbrojnych USA w Polsce jest Szefostwo Transportu i Ruchu Wojsk – Centrum Koordynacji Ruchu Wojsk (STiRW-CKRW). Na podstawie złożonego zapotrzebowania na przejazd drogowy lub przewóz sprzętu należy wystąpić się do zarządców infrastruktury o wyznaczenie dróg przejazdów dla sprzętu nienormatywnego. Szefostwo przesyła zezwolenie do składającego wniosek.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. umowy SOFA Supplemental organy Rzeczypospolitej Polskiej uznają prawo jazdy lub inny rodzaj zezwolenia uprawniającego posiadacza do prowadzenia służbowych pojazdów wydanego członkowi sił zbrojnych lub personelu cywilnego lub pracownikowi wykonawcy kontraktowego Stanów Zjednoczonych Ameryki przez władze wojskowe USA. Jednocześnie, w zakresie prowadzenia prywatnych pojazdów silnikowych przez członków sił zbrojnych i członków personelu cywilnego na podstawie art. 11 ust. 2 umowy SOFA Supplemental organy Rzeczypospolitej Polskiej uznają prawa jazdy wydane przez władze wojskowe i cywilne Stanów Zjednoczonych Ameryki, jeżeli władze wojskowe USA uznały, że oprócz zdolności do prowadzenia pojazdów silnikowych, osoby ubiegające się o prawa jazdy posiadają dostateczną znajomość przepisów o ruchu drogowym obowiązujących na terytorium naszego kraju.

W odpowiedzi na zapytanie posłanek PO dotyczące  używania opon zimowych w pojazdach amerykańskich obecnych w Polsce, minister powołał się na Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 128) która dla pojazdów poruszających po drogach w okresie zimowym, nie nakłada obowiązku stosowania na kołach tych pojazdów opon do jazdy w zimie.