JAŚMIN to bardzo szerokie pojęcie zawierające w sobie liczne rozwiązania w dziedzinie wojskowego IT, opracowane, produkowane i rozwijane przez bydgoską spółkę TELDAT. Rozwiązania te najogólniej mówiąc pozwalają na rozwinięcie mobilnych teleinformatycznych sieci na wszystkich szczeblach dowodzenia (głównie od korpusu, poprzez dywizję, brygadę, batalion, kompanię, pluton, drużynę do pojedynczego żołnierza włącznie) oraz zarządzanie walką na tych poziomach działania wojsk.

Najbardziej trafnym i krótkim określeniem w odniesieniu do JAŚMINA jest „Sieciocentryczna Platforma Teleinformatyczna”. Jest to bowiem rzeczywiście pierwsze w Siłach Zbrojnych RP, kompleksowe i gotowe do użycia rozwiązanie, zapewniające wojsku działanie w sieci, poprzez protokoły IP (także na łączach radiowych o niskich przepustowościach), z możliwością łatwego wpinania się i wypinania z „chmury informacyjnej”. Opracowane dla platformy JAŚMIN oprogramowanie przede wszystkim automatyzuje i wspiera proces dowodzenia oraz wspomaga działania żołnierzy na wszystkich szczeblach (w tym umożliwia im osiągnięcie przewagi informacyjnej), ale także zabezpiecza pracę tego systemu, w tym zarządzanie nim.

Zdecydowana większość elementów wchodzących w skład JAŚMINA została zaprojektowana i wyprodukowana przez inżynierów TELDAT. Za rozwój, badania i projektowanie nowoczesnych technologii i rozwiązań, spełniających wymagania współczesnego pola walki w spółce, odpowiadają wyspecjalizowane departamenty techniczne: Departament Innowacyjnych Technologii Informatycznych oraz Departament Rozwoju Technologicznego. Produkcją i zapewnieniem wysokiej jakości sprzętu jak i oprogramowania, zajmują się: Departament Produkcji i Departament Zarządzania Jakością. Nad wdrażaniem, utrzymywaniem i nadzorem eksploatowanych rozwiązań czuwa natomiast Departament Wdrożeń i Utrzymania Systemów.

Zasadniczymi rozwiązaniami sprzętowo-programowymi – kompleksowymi produktami platformy JAŚMIN są:

• System Zarządzania Walką Korpusu, Dywizji i Brygady – HMS JAŚMIN;
• System Zarządzania Walką Batalionu, Kompanii, Plutonu i Drużyny – BMS JAŚMIN;
• System Zarządzania Walką Żołnierza – DSS JAŚMIN;
• System Wymiany Danych dla Połączonego Wsparcia Ogniowego, w tym TZKOP – JFSS JAŚMIN.

Każdy z nich zapewnia nowoczesne wsparcie działania wojsk i pomoc w podejmowaniu szybkich oraz skutecznych decyzji na różnych szczeblach dowodzenia.

HMS (Headquarters Management System) JAŚMIN jest to więc sieciocentryczny system zarządzania walką na szczeblu operacyjnym i taktycznym, począwszy głównie od korpusu, poprzez dywizję i brygadę włącznie. BMS (Battlefield Management System) JAŚMIN to z kolei sieciocentryczny system zarządzania walką batalionu, kompanii, plutonu i drużyny lub pojedynczego pojazdu. DSS (Dismounted Soldier System) JAŚMIN jest to natomiast rozwiązanie wspomagające działanie pojedynczego żołnierza i to bardzo różnych specjalności. Następny produkt – JFSS (Joint Fires Support System) JAŚMIN zapewnia głównie efektywną i automatyczną wymianę danych pomiędzy podmiotami i obiektami biorącymi udział w we wsparciu ogniowym.

Wszystkie te systemy są w pełni zintegrowane, kompatybilne i interoperacyjne. Mogą więc bez problemu ze sobą współpracować i integrować inne systemy (w tym sojusznicze) wsparcia dowodzenia, walki, rozpoznania, OPL itp. Jeżeli więc będzie taka potrzeba to informacja od pojedynczego transportera (BMS), żołnierza (DSS) może zostać szybko i sprawnie przekazana do dowództwa dywizji (HMS), a istotne selektywne dane mogą zostać przesłane ze szczebla korpusu (HMS) do pojedynczego żołnierza (DSS) lub np. wysuniętego nawigatora naprowadzania lotnictwa JTAC – Joint Terminal Attack Controler (JFSS).

System Zarządzania Walką Korpusu, Dywizji, Brygady – HMS JAŚMIN

Modułem JAŚMINA zabezpieczającym automatyzację dowodzenia, wsparcie działania wojsk i łączność na stanowiskach dowodzenia wyższych szczebli sił zbrojnych jest HMS JAŚMIN. Jest to tak naprawdę mobilny, zdolny do przerzutu system – węzeł teleinformatyczny, pozwalający na stworzenie systemu zarządzania walką na szczeblu operacyjnym i taktycznym, począwszy zwłaszcza od korpusu, poprzez dywizję i brygadę.

Taki system zarządzania to w rzeczywistości rozwinięta na polu walki bezpieczna internetowa / intranetowa sieć, w której w oprogramowaniu – Systemie Wspomagania Dowodzenia C3IS JAŚMIN (SWD C3IS JAŚMIN) - HMS C3IS JAŚMIN zaimplementowane są różnego rodzaju usługi np.: bieżącej wizualizacji sytuacji operacyjnej, obsługi podkładów topograficznych, konwersji baz danych o różnych standardach, definiowania planów i rozkazów, prowadzenia dziennika działań bojowych, archiwizacji danych etc. Dzięki temu można w warunkach polowych m.in. zorganizować nowoczesne stanowisko dowodzenia z miejscami pracy dla dowództwa oraz poszczególnych specjalistów sztabowych z odpowiednimi aplikacjami klienckimi, m.in. automatyzującymi procesy dowodzenia i wspomagającymi działanie wojsk.

System HMS JAŚMIN jest produkowany w dwóch wersjach: przenośnej i kontenerowej (aparatowni). W obu przypadkach pozwala to na budowę i rozwijanie polowych stacjonarno-mobilnych stanowisk dowodzenia. Urządzenia HMS JAŚMIN w wersji przenośnej są umieszczane w łatwych do przenoszenia skrzyniach transportowych, a następnie rozstawiane i uruchamiane w namiotach lub innych miejscach, gdzie planowane i organizowane są stanowiska dowodzenia.

W wersji kontenerowej w zasadzie niczego już nie trzeba rozstawiać, ponieważ urządzenia w kontenerach piętnasto- lub dwudziestostopowych, są montowane w specjalistycznych stojakach typu „rack”. Tak wyposażone kontenery posadowione są na pojazdach i wraz z nimi tworzą aparatownie teleinformatyczne, na bazie których organizowane są polowe sieci teleinformatyczne oraz wskazane stanowiska pracy dowództw i poszczególnych osób funkcyjnych sztabów jednostek wojskowych, w których te systemy są na etacie.

Każdy z takich kontenerów składa się z dwóch oddzielonych części: operatorsko-sprzętowej oraz technicznej. W przedziale technicznym mieszczą się m.in. agregat, urządzenie klimatyzacyjne i niezbędna ilość okablowania, potrzebna do rozwinięcia danego stanowiska dowodzenia poprzez np. przyłączenie HMS JAŚMIN do: kontenerów sztabowych z poszczególnymi stanowiskami operatorskimi – pracy osób funkcyjnych, innego stanowiska dowodzenia lub kolejnego węzła teleinformatycznego / węzła łączności.

Dzięki temu pojedyncza aparatownia HMS JAŚMIN jest uniwersalnym i w pełni kompleksowym węzłem teleinformatycznym, który w zasadzie nie wymaga np. dodatkowych / oddzielnych wozów kablowych. Ponadto każde jej urządzenie teleinformatyczne można wyjąć z kontenera i umieścić np. w namiocie, podłączając je do sieci za pomocą kabla światłowodowego lub tzw. skrętki.

Ilość stanowisk operatorskich, jakie można rozwinąć w oparciu o system HMS JAŚMIN (również w wersji przenośnej) zależy przede wszystkim od jej wariantów ukompletowania i mieści się w przedziale od 400-600. Umożliwiają to m.in. urządzenia LAN Access Box – przełączniki dostępowe (najczęściej pracujące poza aparatownią), które zapewniają użytkownikom bezpieczny dostęp do zasobów i usług sieciowych, w tym wspomnianego oprogramowania wsparcia dowodzenia i działania wojsk HMS C3IS JAŚMIN. Najnowsza ich wersja umożliwia jednoczesne podłączenie 24 stanowisk komputerowych. Podobnymi zdolnościami charakteryzują się także wynośne przełączniki Extension Switch, z których każdy zapewnia dostęp do 14 urządzeń końcowych.

Powyżej i poniżej opisane możliwości systemu są bardzo duże. Wynika to głównie z tego, że jest on skalowalny, elastyczny i pracuje w oparciu o protokoły internetowe IPv4/IPv6, co umożliwia tworzenie polowych / militarnych sieci teleinformatycznych w technologii IP w standardzie Gigabit Ethernet. W niektórych przypadkach, co jest oczywiste, jest ona ograniczona, zwłaszcza tam gdzie są wykorzystywane środki łączności radiowej, które z natury mają o wiele bardziej ograniczoną przepustowość.

Za pomocą urządzeń wchodzących w skład systemu HMS JAŚMIN rozwijane są polowe sieci teleinformatyczne, w których funkcjonują różnego rodzaju dedykowane usługi, m.in.:

• wspomnianego już SWD C3IS JAŚMIN-HMS C3IS JAŚMIN – kompleksowego i unikalnego narzędzia programowego w zakresie wsparcia dowodzenia i działania wojsk na polu walki, które jest integralną częścią tych węzłów teleinformatycznych;
• transmisja danych (poczta elektroniczna, czat) – przesyłanie informacji za pomocą specjalistycznego oprogramowania (m.in. ww. HMS C3IS JAŚMIN);
• transmisja video – przesyłanie obrazu video po sieci IP;
• transmisja głosu VoIP (Voice over IP) – przesyłanie głosu z wykorzystaniem protokołu IP.

Wszystkie te usługi są zorganizowane za pomocą jednej sieci kablowej przez co unika się np. konieczności kosztownego rozwijania dodatkowego okablowania chociażby: odrębnego dla komputerów i oddzielnego dla telefonów (co miało miejsce jeszcze do niedawna i niejednokrotnie musi być nadal stosowane, gdzie nie wykorzystuje się technologii IP). Sieci te mogą być przystosowane do przetwarzania informacji do klauzuli „TAJNE”, „NATO SECRET” i „EU SECRET” włącznie. W tych przypadkach należy dodatkowo użyć dowolnych urządzeń szyfrujących pracujących w technologii IP oraz opracować / określić szczególne wymagania bezpieczeństwa (SWB) i procedury bezpiecznej eksploatacji (PBE).

Ważnym komponentem systemu HMS JAŚMIN jest autorskie oprogramowanie. Przy czym spółka TELDAT stworzyła zarówno oprogramowanie „techniczne” – zarządzające i obsługujące wszystkie urządzenia wchodzące w skład systemu, jak i oprogramowanie „operacyjne” (wspomniany już HMS C3IS JAŚMIN), realizujące powyżej wskazane usługi i umożliwiające tworzenie Połączonego Obrazu Sytuacji Operacyjnej – POSO / COP (Common Operational Picture). HMS C3IS JAŚMIN wywodzi się z tego samego uniwersalnego zestawu usług ww. SWD C3IS JAŚMIN, z którego też wywodzą się usługi pozostałych systemów platformy teleinformatycznej JAŚMIN, głównie jej: BMS, DSS i JFSS. Dlatego te rozwiązania mają wiele w pełni tożsamych zunifikowanych elementów, co jest ich ważną i unikalna cechą.

W przypadku HMS JAŚMIN, oprogramowanie dedykowane jest na każdy szczebel, a jego skalowalna i modułowa budowa, a także elastyczny interfejs, pozwala na jego elastyczne dostosowywanie do określonych usług bądź modułów, w zależności od potrzeb na danym poziomie. Dzięki temu dobrze zabezpiecza ono potrzeby różnego rodzaju sztabów, z różną ilością stanowisk pracy i różnymi specjalistami. Pomagają w tym dostępne w oprogramowaniu różne komponenty, np. umożliwiające pracę w wielu oknach, a więc prezentację dla dowódców i operatorów jednocześnie kilku różnych obrazów (np. sytuacji operacyjnej). Spółka TELDAT podkreśla przy tym, że każdy element można z łatwością dopasować „na miarę”, kastomizując go do bieżących potrzeb danej jednostki będącej elementem całej struktury hierarchicznej.

Najważniejszym zadaniem tego oprogramowania jest jak najszybsze zebranie informacji od nadrzędnych i podległych szczebli dowodzenia oraz współdziałających wojsk, ich przetworzenie oraz przedstawienie dowódcy (z udziałem jego sztabu) wariantów decyzji, które muszą być podjęte szybko, skutecznie i właściwie dla danej sytuacji. Istotną podstawą wypracowania najbardziej optymalnej decyzji jest Połączony Obraz Sytuacji Operacyjnej (zobrazowany w czasie rzeczywistym na cyfrowym podkładzie mapowym), będący głównie zbiorem automatycznie pozyskiwanych informacji ze wszystkich podległych szczebli oraz współdziałających wojsk (i ich systemów), w tym sojuszniczych. Następnie decyzja ta w postaci rozkazu jest również automatycznie natychmiast przekazywana w systemie, np. do poszczególnych związków taktycznych, oddziałów i pododdziałów, także w postaci obrazu cyfrowego. W dalszej kolejności dowódca i jego sztab za pomocą m.in. POSO mają możliwość: analizy bieżącej sytuacji, systematycznego zdalnego nadzorowania, kontrolowania i korygowania realizacji tego zadania, zgodnie z przyjętym procesem dowodzenia.

Platforma JAŚMIN i jej systemy, w tym HMS JAŚMIN, zapewnia optymalne wykorzystanie wszystkich rodzajów dostępnych mediów komunikacyjnych: przewodowych (światłowodowych, miedzianych etc.) i bezprzewodowych (radiostacji HF/VHF/UHF, radiolinii, systemów satelitarnych etc.) w technologii IP. Pozwala to na zapewnienie sprawnej komunikacji pomiędzy wszystkimi rozwiniętymi polowymi stanowiskami i punktami dowodzenia, zabezpieczając efektywną pracę ich węzłów i elementów teleinformatycznych, w tym stanowisk pracy. Ma to też miejsce w połączeniach bezprzewodowych, nawet w przypadku wykorzystywania radiostacji wąskopasmowych (przy łączności VHF i HF). Zapewnia to bowiem autorski, unikalny i sprawdzony protokół wymiany danych na łączach radiowych spółki TELDAT – BRM (Battlefield Replication Mechanism).

System Zarządzania Walką Batalionu, Kompanii, Plutonu i Drużyny BMS JAŚMIN

BMS JAŚMIN to pokładowa wersja Sieciocentrycznej Platformy Teleinformatycznej JAŚMIN, przeznaczona do wsparcia oraz automatyzacji procesu dowodzenia i wspomagania działań struktur wojskowych na szczeblu batalionu, kompanii, plutonu, drużyny i pojazdu. Oznacza to, że dowódca batalionu może działać na podstawie dokumentów pozyskiwanych z HMS JAŚMIN, a następnie kierować działaniami podległego mu sztabu i pododdziałów z wozu bojowego wyposażonego w moduł BMS JAŚMIN.

BMS JAŚMIN przeznaczony jest głównie do instalowania na różnego rodzaju platformach mobilnych stosowanych w Siłach Zbrojnych RP, w tym również na jednostkach pływających i obiektach latających, co zapewnia modułowa budowa systemu. Sprzęt wchodzący w skład BMS JAŚMIN spełnia ograniczenia wynikające z przestrzeni wewnętrznej pojazdów, tzn. w zakresie: wagi, rozmiarów i poboru mocy, jednocześnie zapewnia wysoką wydajność i odporność mechaniczno-klimatyczną. W jego skład wchodzi również specjalistyczne oprogramowanie wsparcia dowodzenia i działania wojsk – BMS C3IS JAŚMIN, pozwalające na tworzenie dowolnych konfiguracji systemu, zgodnych z potrzebami użytkowników i wykonywanych przez nich zadań. Spółka TELDAT wskazuje na przykład, że takie rozwiązanie mogłoby być przydatne także „dla mobilnych oddziałów i pododdziałów różnego rodzaju służb publicznych (np. kryzysowych i ratowniczych), po odpowiednim dostosowaniu do ich specyficznych potrzeb.”

W trakcie MSPO 2017 BMS JAŚMIN był prezentowany przez TELDAT na demonstratorze transportera kołowego KTO „Rosomak” i czołgu. Takich konfiguracji dla pojazdów może być jednak o wiele więcej. Minimalne ukompletowanie BMS JAŚMIN:

• oprogramowanie Systemu Zarządzania Walką – BMS C3IS JAŚMIN, które zapewnia np. istotne wsparcie dowodzenia pododdziałami, ich działania i współdziałania, m.in. poprzez skuteczną i sprawdzoną współpracę oraz automatyczną wymianę danych z systemami wspomagającymi procesy dowodzenia itp. szczebla wyższego (np. eksploatowanym w polskich siłach zbrojnych ww. HMS JAŚMIN – Systemem Zarządzania Walką Korpusu, Dywizji i Brygady) oraz niższego (którym z powodzeniem mógłby być np. DSS JAŚMIN ­– System Zarządzania Walką Żołnierza). Ponadto oprogramowanie to umożliwia osiągnięcie przewagi informacyjnej na szczeblu taktycznym i tym samym m.in. tworzenie i istotne zwiększenie świadomości sytuacyjnej wojsk/jednostek, w tym ich bezpieczeństwa np. poprzez natychmiastową i skuteczną dystrybucję informacji o zagrożeniach. BMS C3IS JAŚMIN zapewnia także wspomniane bieżące zobrazowanie sytuacji taktycznej oraz śledzenie wojsk własnych i sprzymierzonych do poziomu indywidualnego żołnierza włącznie (BLUE FORCE TRACKING) z zastosowaniem standardów NATO;
• pokładowy Węzeł Teleinformatyczny – integrator WAN Access Box (WAB), główny komponent systemu VIS JAŚMIN, który stanowi nowoczesną, wydajną, mobilną oraz wielousługową infrastrukturę teleinformatyczną wykonaną w technologii IPv6 i jednocześnie zapewnia efektywną obsługę łączności wewnętrznej pojazdu. Ponadto integruje on wiele usług (w tym w zakresie wsparcia dowodzenia i działania wojsk) oraz urządzenia sieciowe, a także wszystkie dostępne na pokładzie środki łączności, media transmisyjne, sensory, efektory i urządzenia końcowe;
• Komputerowy Terminal Taktyczny T12”, T10” lub T8”, który jest – zwłaszcza z uwagi na swoje parametry – jednym z najnowocześniejszych i najodporniejszych w świecie militarnym mobilnym (przewoźnym i/lub przenośnym) komputerem taktycznym, dedykowanym dla użytkowników końcowych BMS JAŚMIN, w tym do obsługi oprogramowania BMS C3IS JAŚMIN. To rozwiązanie, podobnie jak wszystkie komponenty tego systemu, jest pierwszym i jedynym tego typu w Polsce, i nie wykluczone, że nie ma sobie równych w świecie;
• Indywidualne Terminale Taktyczne T4”, które przeznaczone są dla członków załogi i umożliwiają im nowoczesną realizację komunikacji pokładowej. Ich innowacyjna konstrukcja (łącząca w sobie funkcje i zalety urządzenia typu PDA oraz smartfon) umożliwia także pracę na zewnątrz pojazdu poprzez sieć bezprzewodową WiFi lub integrację z radiostacją osobistą. W razie potrzeby zapewniają one również możliwość obsługi dedykowanego dla tego typu terminala oprogramowania BMS C3IS JAŚMIN.

Sprzęt tego systemu jest ściśle dedykowany do wykonania konkretnych zadań, realizowanych na pokładzie pojazdu. Elementami bezpośrednio łączącymi użytkownika z BMS JAŚMIN są terminale wyposażone w: klawiaturę ekranową, ekran dotykowy oraz definiowane przyciski na obudowie. Pozwalają one operatorom na prostą obsługę systemu w pojeździe, ułatwiają procesy wprowadzania oraz odczytywania danych otrzymywanych od przełożonych lub podległych pododdziałów, operujących w terenie.

Samo wprowadzanie informacji o sytuacji wykrywanej przez pojazd odbywa się głównie poprzez nanoszenie odpowiednich symboli na mapę sytuacyjną wyświetloną na Komputerowym Terminalu Taktycznym T12”. Informacja ta jest później przesyłana do adresatów w sposób automatyczny. Fragmenty mapy mogą być również przekazywane i zobrazowywane np. na Indywidualnych Terminalach Taktycznych T4” pozostałych członków załogi pojazdu. Jednak podstawowym zadaniem T4” jest zapewnienie komunikacji wewnątrzpokładowej oraz komunikacji głosowej poza pojazdem.

Konfigurowanie systemu BMS JAŚMIN dla danego pojazdu jest o tyle łatwe, że w ofercie TELDATu znajdują się różne typy terminali. Różnią się one tak naprawdę głównie wielkością, rozmiarami ekranów oraz pojemnością akumulatorów – a więc czasem pracy bez zasilania pokładowego (standardowo jest to około 4 – 8 godzin). Funkcjonalność ich jest przy tym taka sama z pewnymi ograniczeniami wynikającymi tylko z wielkości ekranu (bo im większy, to komunikatywniejszy i łatwiejszy w obsłudze).

Rekomendowanym rozmiarem monitora dla dowódcy jest 12 cali, i taki zastosowano w najnowszym Komputerowym Terminalu Taktycznym T12”. Poszczególni członkowie załogi, w zależności od potrzeb, mają też możliwość otrzymania np. terminali z ekranami 8 cali, które były także demonstrowane na tegorocznym MSPO. Wszystkie te urządzenia (w tym te najmniejsze – osobiste członków załogi) są bardzo łatwo demontowalne i mogą być wykorzystywane na zewnątrz pojazdu. Pozwalają na to: akumulatory zainstalowane wewnątrz wszystkich terminali (ładowane automatycznie po ich zamontowaniu - poprzez dedykowane stacje dokujące) oraz ich wykonanie w technologii militarnej, gwarantującej znaczną odporność mechaniczno-klimatyczną z obudową wyjątkowo odporną na uderzenia, wstrząsy i wodę.

Po wyniesieniu terminala (terminali) na zewnątrz, pojazd pełni rolę węzła komunikacyjnego, także dla poszczególnych członków załogi, którzy łączą się bezprzewodowo z systemem BMS JAŚMIN (w relacji „klient – serwer”). W pobliżu pojazdu wykorzystuje się do tego celu lokalną sieć WiFi, pracującą w technologii IP. Zasięg współpracy załogi z pojazdem można zwiększyć poprzez wykorzystanie radiostacji osobistych.

Każdy pojedynczy zestaw BMS JAŚMIN jest zintegrowany z systemem sensorów i efektorów rozmieszczonych w pojeździe, począwszy od wszelkiego rodzaju czujników związanych z pracą transportera (wskazujących np. ilość paliwa i stan amunicji), jak i zewnętrznych, ostrzegających przed promieniowaniem lasera lub skażeniem, w tym również informujących o parametrach ruchu (np. z systemu nawigacyjnego lub bezpośrednio z pokładowego odbiornika nawigacji satelitarnej GPS).

Dane z sensorów są przekazywane w sposób automatyczny i natychmiastowy do wszystkich osób w pojeździe wyposażonych w terminale – w razie potrzeby sygnalizując alarm (np. o skażeniu) za pomocą znaków obrazowych oraz sygnału dźwiękowego w słuchawkach operatora lub głośniku. Informacje te są również przesyłane w sposób automatyczny do zewnętrznych punktów i odbiorców, którzy takich informacji potrzebują. Przykładowo są one bardzo ważne dla struktur logistycznych. Otrzymują one bowiem poprzez BMS JAŚMIN dokładną informację pozwalającą na dostarczenie poszczególnym pojazdom koniecznych zapasów w odpowiednim czasie i w odpowiednim miejscu (znana jest przecież pozycja pojazdu). Ułatwia to działanie samej załodze, która nie musi sama zajmować się planowaniem uzupełniania, np. paliwa czy amunicji.

Przekazywanie informacji odbywa się w obie strony (w górę i w dół jeżeli chodzi o hierarchię dowodzenia) za pomocą urządzeń łączności radiowej. System może przy tym współpracować z dowolnymi środkami komunikacji radiowej pracującymi w technologii IP: radiostacjami KF, UKF, radiostacjami szerokopasmowymi, terminalami satelitarnymi i WiFi.

Spółka TELDAT nie jest producentem urządzeń radiowych, tylko zaawansowanych militarnych rozwiązań sieciowych, które w łatwy sposób integruje ze sobą, głównie dzięki zastosowaniu technologii IP. Jeżeli więc systemy radiowe również wykorzystują protokół IP to wystarczy tylko wpiąć je do BMS JAŚMIN i uzyskać połączenie między pojazdami lub pojazdu ze stanowiskiem dowodzenia.

W celu wyeliminowania ewentualnych (teoretycznych) przeciążeń systemu łączności radiowej (choć przy radiu szerokopasmowym zjawisko to nie powinno mieć miejsca) zastosowano agregację (grupowanie), selekcjonowanie i priorytetyzowanie informacji. Dowódca dywizji może bowiem otrzymać informację bezpośrednio od jakiejś drużyny na polu walki, ale nie musi otrzymywać od niej i nie otrzymuje wszystkich danych, a tylko te, które są mu niezbędne. Pełna informacja o działaniu drużyny jest natomiast potrzebna jej dowódcy plutonu, który ją odbiera, przetwarza i przesyła do innych szczebli decyzyjnych.

VIS JAŚMIN – łączność pokładowa pojazdów bojowych, w tym czołgów

Jest to najnowszej generacji tego typu system wykonany w technologii IPv6. Cechuje się m.in. łatwą intuicyjną obsługą, małymi gabarytami, małym zużyciem energii, małym ciężarem i małą ilością elementów (zwłaszcza w najprostszym ukompletowaniu). Nazywa się System Komunikacji Pokładowej VIS JAŚMIN (i określany jest w skrócie VIS JAŚMIN). Jego najprostszy zestaw jest ukompletowany w Indywidualne Terminale Taktyczne T4” (zwane w tym przypadku Terminalami VIS) dla członków załogi oraz integratora WAN Access Box, który zapewnia komunikację wewnętrzną oraz zewnętrzną (np. z wykorzystaniem dostępnych w pojeździe radiostacji), integrację, obsługę i monitorowanie czujników pojazdu. Dane z tych czujników są przekazywane później do efektorów – sygnalizatorów i uwidocznione na ekranach terminali oraz w postaci komunikatów głosowych w zestawach nagłownych. Niezależnie od tego wszystkie dane przyjmowane, przetwarzane i przesyłane przez ten system są rejestrowane łącznie z rozmowami członków załogi pojazdu. Pozwala to później odtworzyć np. działanie czołgu, co może się przydać m.in. w procesie szkolenia. Takie samo rozwiązanie jest wykorzystywane również w systemie BMS JAŚMIN, którego ważnym komponentem jest właśnie omawiany VIS JAŚMIN.

Konfiguracja sprzętowa tego systemu (tak jak pozostałych systemów JAŚMINa) na poszczególnych pojazdach może się różnić w zależności od wymagań użytkownika. Ważną cechą tego rozwiązania jest również to, że łatwo i sprawnie może być ono rozbudowane do BMS JAŚMIN. Wystarczy głównie wówczas dodać ww. oprogramowanie wsparcia dowodzenia i działania wojsk – BMS C3IS JAŚMIN.

System pojedynczego żołnierza DSS

Sieciocentryczna Platforma Teleinformatyczna JAŚMIN jest rozwiązaniem na tyle uniwersalnym i wszechstronnym, że zabezpiecza także działanie pojedynczego żołnierza i to bardzo różnych specjalności. W tym celu opracowano i zaprojektowano system DSS JAŚMIN, który w swoim minimalnym ukompletowaniu składa się np. z Indywidualnego Terminala Taktycznego T8” (z ekranem o przekątnej 8 cali), wyświetlacza nahełmowego HMD (Helmet Mounted Display) oraz radiostacji osobistej.

Terminal jest łącznikiem pomiędzy żołnierzem a platformą DSS JAŚMIN. Pozwala on bowiem na korzystanie z zasobów systemowych oraz na wprowadzanie do systemu samodzielnie zdobytej informacji. Zastosowana aplikacja kliencka DSS C3IS JAŚMIN jest bardzo uproszczona i przystosowana do działania żołnierza w terenie, tak aby wspierać, a nie przeszkadzać mu w realizacji misji bojowej.

Wyświetlacz nahełmowy HMD służy przede wszystkim do prezentowania obrazu z ekranu terminala, który w tym czasie może być schowany (np. podczas walki lub poruszania się w terenie). Żołnierz nie ma wtedy możliwości wprowadzania danych, ale może cały czas obserwować sytuację i odbierać informacje.

Radiostacja osobista żołnierza, zapewnia komunikację głosową z innymi żołnierzami i przełożonym oraz transfer danych, w tym również z kamery na hełmie, przesyłanych w aplikacji DSS C3IS JAŚMIN.

Całe wyposażenie DSS JAŚMIN, które obecnie zostało wybrane przez TELDAT, zostało rozmieszczone na kamizelce taktycznej żołnierza, ale dobór docelowego ekwipunku zależy tak naprawdę od odbiorcy. System jest modułowy i może przyjmować dane z innych czujników, np. z miernika tętna lub z elektronicznego wskaźnika z zasobnika amunicji broni osobistej. Informacje te mogą być następnie przesyłane do adresatów, którzy korzystając z tych danych mogą wspomagać działanie żołnierzy (np.: służb medycznych lub logistycznych, a także wsparcia bojowego).

Do tego systemu dobierane może być również jego wyposażenie podstawowe, np. terminal osobisty, który w module DSS jest oferowany przez TELDAT m.in. w wersjach: cztero-, pięcio-, siedmio- i ośmiocalowej.

System Wymiany Danych dla Połączonego Wsparcia Ogniowego, w tym TZKOP

Dzięki wszechstronności i możliwości łatwego konfigurowania zestawów osobistych, można je wykorzystać do zaspokajania potrzeb bardzo wielu różnych specjalności, tworząc dla nich swój własny system wspomagania działań. Spółka TELDAT proponuje np. System Wymiany Danych dla Połączonego Wsparcia Ogniowego JFSS JAŚMIN.

Jest to także pierwsze polskie tego typu rozwiązanie, przeznaczone przede wszystkim do wsparcia działań prowadzonych przez wysuniętych nawigatorów naprowadzania lotnictwa (JTAC – Joint Terminal Attack Controller), którzy koordynują działania taktyczno-operacyjne z wykorzystaniem lotnictwa taktycznego i namierzają cele dla jego potrzeb w ramach wsparcia ogniowego.

System JFSS JAŚMIN może być dodatkowo bez problemu zaadoptowany do potrzeb koordynatorów wsparcia ogniowego JFO (Joint Fires Observer), oficerów łącznikowych sił powietrznych ALO (Air Liaison Officer), wysuniętych obserwatorów artyleryjskich, a także pododdziałów rozpoznawczych.

W JFSS poza elementami specjalistycznymi, np. dalmierz laserowy i optoelektroniczny zestaw obserwacyjny, zastosowano wyselekcjonowany zestaw usług wymienionego już SWD C3IS JAŚMIN (stanowi on jądro tego systemu), z którego wywodzą się też ww. rozwiązania programowe wchodzące w skład: HMS, BMS i DSS JAŚMIN. Głównym elementem sprzętowym zestawu jest standardowy Terminal Taktyczny T12 (lub inny mniejszy terminal indywidualny, oferowany przez TELDAT), na którym zaimplementowane jest ww. specjalistyczne oprogramowanie Systemu Wymiany Danych dla Połączonego Wsparcia Ogniowego (JFSS C3IS JAŚMIN) oraz oprogramowanie Serwera Identyfikacji Bojowej CID JAŚMIN, kolejnego jedynego polskiego rozwiązania tego typu.

Oprogramowanie to pozwala głównie na wykonywanie operacji precyzyjnego naprowadzania środków rażenia ogniowego (w tym samolotów) na cel w ramach tzw. misji bliskiego wsparcia lotniczego (CAS – Close Air Support), co znacznie zwiększa skuteczność eliminacji obiektów oraz środków bojowych nieprzyjaciela itp. Ponadto w czasie rzeczywistym wspiera ono cyfrową wymianę danych (DACAS – Digitally Aide Close Air Support) pomiędzy uczestnikami misji, przy wykorzystaniu radiowych systemów łączności, co zwiększa bezpieczeństwo całego przedsięwzięcia.

JAŚMIN – system sprawdzony i doceniany

Firma TELDAT podkreśla i potwierdza to stosownymi dokumentami, że praktycznie wszystkie komponenty sprzętowe i programowe systemu JAŚMIN wielokrotnie przechodziły pozytywnie badania i testy, i to zarówno w kraju, jak i za granicą. Przykładowo oprogramowanie SWD C3IS JAŚMIN (z jego modułami: HMS C3IS JAŚMIN, BMS C3IS JAŚMIN, DSS C3IS JAŚMIN itp. oraz często towarzyszącym im sprzętem JAŚMINa) jako jedyne w kraju, przeszło z wynikiem pozytywnym wszystkie z zaplanowanych testów, które realizowane były zgodnie z rozkazami Szefa SG WP, Dowódcy Wojsk Lądowych, Szefa P6 SG WP itp. Jako także jedyny narodowy produkt tej klasy posiada też ono stosowne certyfikaty NATO.

Ważne jest również to, że wiele rozwiązań platformy JAŚMIN było i jest długotrwale z powodzeniem wykorzystywanych na wielu zagranicznych teatrach działań wojskowych. Były i są one też z tym samym rezultatem eksploatowane (w tym badane i testowane) w warunkach polowych podczas różnego rodzaju kolejnych edycji ćwiczeń wojskowych: zagranicznych (NATO CWID, NATO CWIX, Bold Quest i Combined Endeavor) oraz krajowych (Anakonda, Aster, Borsuk, Compact Grey, Dragon, Latowicz, Mazury, Pierścień, Stokrotka, Świder itp). Otrzymały też one dużą ilość znaczących nagród i wyróżnień jako najbardziej zaawansowane, innowacyjne i służące bezpieczeństwu żołnierzy wyroby techniki wojskowej, w tym od Prezydenta RP, MON i MNiSW.

Powyższe potwierdzają np. stosowne dokumenty polskich urzędów centralnych i NATO (np. raporty), które podkreślają i poświadczają zalety teldatowskich rozwiązań JAŚMINA, rekomendując ich szerokie zastosowanie w Siłach Zbrojnych RP. Być może to właśnie dlatego w polskim wojsku wykorzystywanych już jest ponad siedem tysięcy zasadniczych komponentów sprzętowych i programowych tej sieciocentrycznej platformy teleinformatycznej.