Co zagraża światu? Na czele listy ISIS i zmiany klimatu

W sierpniu tego roku ośrodek Pew Research Center opublikował badania autorstwa Jacoba Poushtera i Dorothy Manevich, którzy na różnych szerokościach geograficznych zadali pytanie: "co stanowi największe zagrożenie dla Twojego państwa?". Największe obawy budzi tzw. Państwo Islamskie (62 proc.), na drugim miejscu znajdują się globalne zmiany klimatu (61 proc.), a na trzecim zagrożenie dla cyberbezpieczeństwa ze strony państw trzecich (51 proc.) ex aequo z kondycją globalnej gospodarki.

Wśród zagrożeń, o które zapytano ankietowanych znalazły się również duża liczba uchodźców m.in. z Syrii oraz Iraku (39 proc.), siła USA i ich wpływy (35 proc.), a obawy związane z tym samym rodzajem zagrożenia, ale ze strony Chin oraz Rosji wyraża odpowiednio 31 proc. osób biorących w badaniu. 

Zauważalny jest podział zagrożeń ze względu na położenie geograficzne poszczególnych państw. ISIS jest bowiem głównym zagrożeniem w 18 państwach szeroko pojętego Zachodu (m.in. USA, Francja, Niemcy, Polska), ale także wśród tych państw, które poza Europą zmagają się z zagrożeniem ze strony islamistycznych ugrupowań terrorystycznych: Indonezja, Filipiny, Tunezja, Izrael, Rosja a także Nigeria. ISIS zajmuje pierwsze miejsce również w opinii mieszkańców Ghany oraz Australii. 

Poczucie zagrożenia związane ze zmianami klimatu dominuje w Ameryce Południowej (m.in. Chile, Brazylia, Peru), a także w Afryce (Kenia, Senegal, Tanzania, RPA). To zagrożenie było również najczęściej wymieniane przez Kanadyjczyków, Szwedów oraz Hiszpanów. Ryzyko związane z pogorszeniem stanu globalnej gospodarki pojawiało się najczęściej w opiniach mieszkańców Grecji i Wenezueli.

Jeśli spojrzymy na medianę (wartość środkową) wyników procentowych z poszczególnych części świata ryzyko ze strony ISIS dominuje w Europie oraz w regionie Azji i Pacyfiku (odpowiednio 74 proc. i 62 proc.). Zmiany klimatu były najczęściej wymieniane w Afryce (58 proc.) i Ameryce Łacińskiej (74 proc.).

Dość szczególny przypadek stanowi Bilski Wschód i Afryka Północna. O ile mediana wskazuje na niepokój związany ze słabą kondycją światowej gospodarki (59 proc.) o tyle ankietowani w badanych państwach twierdzą, ze największe ryzyko pochodzi ze strony ISIS. To, że Państwo Islamskie nie znalazło się na pierwszym miejscu wynika z faktu, że nie uwzględniono go w badaniu przygotowanym dla mieszkańców Turcji, co autorzy argumentują "zwiększonym ryzykiem" ze strony ISIS w tym kraju.

Spośród badanych krajów Europy Polska jest krajem z największym odsetkiem osób obawiających się wpływów Rosji (65 proc.). Polska należy również obok Węgier, Hiszpanii oraz Włoch do grona państw, gdzie co najmniej 60 proc. badanych jest zaniepokojonych napływem uchodźców. 

Jeżeli przyjrzymy się Europie w większości krajów dominuje obawa o ryzyko związane z działalnością Państwa Islamskiego, co jest efektem zamachów terrorystycznych przeprowadzonych m.in. w Niemczech, Wielkiej Brytanii oraz Francji. Wyjątek stanowią jedynie Hiszpania i Szwecja, gdzie ISIS znalazło się na drugim miejscu. Drugą kwestią są konsekwencje zmian klimatycznych, natomiast trzecią obawy związane z atakiem hakerskim ze strony państw trzecich.

Wyniki badań są nie tylko odzwierciedleniem wydarzeń i zjawisk które wpływają na bezpieczeństwo w różnych szerokościach geograficznych, ale są także papierkiem lakmusowym dla postrzegania ich wpływu na rzeczywistość w poszczególnych państw.

Jeżeli przyjrzymy się Europie w większości krajów dominuje obawa o ryzyko związane z działalnością Państwa Islamskiego, co jest efektem zamachów terrorystycznych przeprowadzonych m.in. w Niemczech, Wielkiej Brytanii oraz Francji. Wyjątek stanowią jedynie Hiszpania i Szwecja, gdzie ISIS znalazło się na drugim miejscu. Badanie zostało przeprowadzone wiosną tego roku, a więc przed sierpniowym zamachem w Barcelonie w Hiszpanii, a w przypadku Szwecji badania zakończono krótko po zamachu w Sztokholmie. Możliwe zatem, że obecnie wyniki dla obydwu krajów uległyby zmianie.

Interesującym wynikiem badań jest drugie miejsce konsekwencji zmian klimatycznych, co świadczy o dużej obecności tego tematu w przestrzeni publicznej , podobnie jak obawy związane z atakami hakerskimi. To z kolei jest efektem zarzutów wobec Rosji dotyczących ingerencji w proces wyborczy w USA oraz podczas kampanii prezydenckiej we Francji.

Warto także zwrócić uwagę, że kondycja gospodarcza świata osiągnęła duży wynik zwłaszcza w państwach grupy PIGS (ang. Portugal, Italy, Greece, Spain) najbardziej dotkniętych kryzysem z 2008 r.

Z kolei obawy związane z napływem uchodźców budzą nasilone obawy w krajach, gdzie ten temat budzi wiele kontrowersji (Polska - 60 proc., Węgry - 66 proc.) lub dla których jest to jeden z czołowych problemów dla bezpieczeństwa (Włochy - 65 proc., Grecja - 67 proc.). Z punktu widzenia Polski niepokojąca może być natomiast świadomość zagrożenia ze strony Rosji - różnica pomiędzy polskim wynikiem, a drugą w kolejności Hiszpanią wynosi 18 punktów procentowych.