Reklama

Siły zbrojne

Zakończono modernizację NATO-wskiej floty samolotów AWACS

E-3A Sentry / Fot. Boeing
E-3A Sentry / Fot. Boeing

Koncern Boeing poinformował o zakończeniu prac przy modernizacji samolotów E-3 „Sentry” prowadzonych w ramach programu Communication Navigation Surveillance/Air Traffic Management (CNS/ATM).

Zasadniczym celem programu było dostosowanie wyposażenia elektronicznego E-3 Sentry do najnowszych wymagań, które stawiają obecne przepisy dotyczące kontroli ruchu powietrznego. W przygotowaniu specyfikacji technicznej modyfikacji samolotów wykorzystano też informacje o obecnie planowanych przez ICAO (International Civil Aviation Organistion - Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego) zmianach w przepisach. Dzięki temu, flota samolotów AWACS będzie gotowa do pełnienia służby w każdym zakątku świata.

"Projekt modernizacyjny CNS/ATM pozwoli samolotom E-3A Sentry odpowiadać na wymagania obecnych i przyszłych europejskich regulacji dotyczących kontroli ruchu powietrznego"

Brig. Gen. Mike Hain, kierujący NATO Airborne Early Warning and Control Programme Management Agency.

 Przypomnijmy, że E-3 Sentry to samoloty wczesnego ostrzegania oparte na samolocie Boeing 707, produkowane w latach 1977-1992. NATO-wski komponent AWACS oparty na tych maszynach powołano do życia w początkach 1980 r., pierwsze loty rozpoczął w 1982 roku, a pełną gotowość operacyjną osiągnął w 1988 roku. Swój chrzest bojowy przeszedł nad Irakiem w 1990 roku. Później brał udział zarówno w operacjach bojowych (m.in. na Bałkanach czy w Afganistanie), jak i pokojowych (np. kontrola ruchu powietrznego podczas akcji po huraganie "Katrina" czy zabezpieczenie powietrzne Euro 2012). Miejscem bazowania jego samolotów jest NAB (NATO Air Base) Geilenkirchen

Najważniejszymi elementami przeprowadzonych zmian, są wprowadzenie całkowicie cyfrowego kokpitu i przebudowa całej konsoli nawigacyjnej. Przede wszystkim zastąpiono dotychczasowe monochromatyczne wyświetlacze nowymi - pięciokolorowymi, co pozwala na lepsze odwzorowywanie wysokości, kierunku oraz informacji z systemów IFF (Identification Friend-or-Foe: Identyfikacji Swój-Wróg). Konsola jest teraz bardziej intuicyjna dla użytkownika, a zastosowanie gotowych, komercyjnych rozwiązań ułatwi nie tylko serwisowanie, ale i późniejszy rozwój. Dotychczasowa, częściowo  analogowa konsola nie spełniała już tych funkcji.

Samoloty posiadają poprawione systemy nawigacji satelitarnej, dzięki czemu będą mogły korzystać równocześnie z systemów GPS, europejskiego Galileo, rosyjskiego GLONASS i chińskiego BDS (BeiDou Navigation Satellite System). Ten ostatni, nie osiągnął jeszcze pełnej operacyjności, niemniej jednak na terenie Azji można już z niego korzystać. Samolot został też przystosowany do korzystania z najnowszych wersji systemów ADS-B (Automatic Dependant Surveilance – Broadcast) którego nadajniki przekazują kod samolotu, jego położenie, kierunek, wysokość i ewentualne inne informacje do wykorzystania przez organa kontroli ruchu czy też inne samoloty.

image
Kabina zmodernizowanego E-3A Sentry / Fot. Boeing

 Niezmiernie ważne jest też wdrożenie systemu komunikacyjnego CPDLC (Controller Pilot Data Link Communications ). Jest to metoda przekazywania informacji na linii załoga statku powietrznego - ATC (Air Traffic Control - Kontrola Ruchu Lotniczego), bez wykorzystywania głosu, poprzez pokazywanie komunikatu na wyświetlaczu w kabinie.  ATC może przekazywać w ten sposób np. przydziały poziomów (FL-Flight Level - określających wysokość lotu), zgodę lub jej brak na zmianę kursu, przydziały częstotliwości radiowych i odpowiadać na żądania informacji. Z kolei załoga ma możliwość odpowiadania na wiadomości, żądania/otrzymywania zezwoleń i informacji. Zapewniona jest również funkcja "swobodnego tekstu" w celu wymiany informacji w innych, niż zdefiniowane, formatach. Najważniejszymi zaletami stosowania tego systemu ma być możliwość przekazywania większej liczby komunikatów jednocześnie, zmniejszenie ilości komunikatów głosowych na częstotliwościach komunikacyjnych ATC oraz minimalizację ryzyka pomyłki przez przekazanie komunikatu do niewłaściwego samolotu.

Program objął wszystkie 14 samolotów E-3 "Sentry", należących do komponentu AWACS NATO. Prace nad pierwszym prowadzono w Seattle w stanie Waszyngton i zakończono je w listopadzie 2016 r., pozostałe samoloty remontowano w europejskiej bazie Manching w Niemczech. 

Reklama

Komentarze (4)

  1. Siedzik

    @Niuniu - to rzeczywiście straszne, że w dobie ciągłego wzrostu ruchu lotniczego na świecie wojsko wdraża systemy umożliwiające sprawne komunikowanie się z maszynami cywilnymi - przecież można tak jak Rosjanie latać z wyłączonymi transponderami i mieć nadzieję, że skoro w latach 60. było spoko, to i teraz jakoś to będzie...

  2. Davien

    Niuniu, przystosowuja je do działania w cywilnej przestrzeni powietrznej bo tak teraz jest w Europie Ich własne E-3 juz dawno sa zmodernizowane,

  3. Niuniu

    Z opisu modernizacji wynika, że amerykanie przystosowują te samoloty do zadań cywilnych. Ciekawe. No ale dobrze, że wymienili ekrany na kolorowe - załogi będą mogły puszczać sobie filmiki itp. co niewątpliwie poprawi i uatrakcyjni warunki pracy.

  4. malibu

    Kiedy doczekamy się polskiego mini AWACSA? Najlepiej na platformie G550

Reklama